Było, nie minęło

magazyn historyczny 2023

  • 02.05.2024 23:00- TVP Historia kronika zwiadowców historii. Tajemnica kapliczki (odc. 295)
    "Tajemnica kapliczki" Kiedy w roku ...

    "Tajemnica kapliczki"

    Kiedy w roku 1920 umilkły strzały polskich pułków przepędzających bolszewików na wschód, mieszkańcy mazowieckiej wsi Strachówka przy trakcie ciągle noszącym ślady straszliwych zmagań postawili kapliczkę wotywną, dziękując za ocalenie. Na bocznej ścianie fundamentów wmurowali tablicę, dziękując w inskrypcji opatrzności. Kiedy w roku 1939 we wrześniu ponownie pojawili się tu Sowieci, zażądali usunięcia tablicy. Mieszkańcy zwlekali, a niebawem pojawili się Niemcy, którym napis nie wadził. Kapliczka przetrwała nienaruszona do lata roku 1944. Mając w pamięci niedawne doświadczenia, kiedy czołówki pancerne Armii Czerwonej zbliżały się do Strachówki, mieszkańcy tablicę z kapliczki zdjęli i zakopali. W czasach komuny woleli o sprawie milczeć. Dziś dysponujemy tylko wtórnymi przekazami, ale zdecydowani jesteśmy podjąć poszukiwania.

    "Tymianki - Bucie. Reduta pamięci"

    Następnie przeniesiemy się na pogranicze Mazowsza i Podlasia, by pokazać jak wspaniałe owoce przynieść może pamięć lokalna. Maleńka wioska Tymianki - Bucie zaimponowała nam patriotyczna energią. Tu, gdzie spoczywa dwóch nieznanych żołnierzy Wojska Polskiego, poległych w obronie ojczyzny w sierpniu w 1920 roku, powstało niezwykłe miejsce pamięci. Historia łatwo dostępna. Dosyć uporczywie drążymy temat, który roboczo nazywamy powstańcza bitwa o szyny. W momencie wybuchu powstania styczniowego nowo wybudowana linia Petersburg - Warszawa dla Rosjan oznaczała możliwość przerzutu wielkich mas wojska, a dla kierownictwa powstania narastające, śmiertelne zagrożenie. I zawsze pragnęliśmy, by podróżny, czekający na dworcu w Łochowie choć na chwilę myślą odpłynął w tamten czas.

    "Miejsce straceń"

    Kolejne miejsce pamięci powstańców styczniowych. Metalowy krzyż na skrzyżowaniu trzech dróg w Skarżynie, w gminie Czerwin. Według ustnych przekazów w 1863 roku stała tu szubienica i przywożono tu ujętych powstańców na stracenie. Mieszkańcy nazywali owo miejsce bożą męką.

  • 03.05.2024 07:10- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "wyprawa ratunkowa" odc. 314
    W tym odcinku przyjeżdżamy na ...

    W tym odcinku przyjeżdżamy na Podkarpacie w poszukiwaniu kół napędowych do silników stałych, które są wykorzystywane przez Grzegorza Smelę, właściciela Muzeum Silników Stacjonarnych w Konieczkowie.Adam Kania, który miał odpowiednie koła, ogłosił, że może je podarować pasjonatowi.
    Drugi temat to bolszewickie natarcie w 1920 roku, w kierunku Warszawa. Piękny krajobraz Łomży i Zambrowa. Marynarze z 1. Batalionu Morskiego odpierają sowietów i przepędzają dowództwo rosyjskie. Miejscowa ludność dokonuje prowizorycznych pochówków polskich żołnierzy, a potem przenosi zwłoki na cmentarz w Kołakach Kościelnych. Dziś, po latach tutejsi mieszkańcy na czele z księdzem proboszczem organizują okazałą uroczystość i budują nowy grób, by oddać hołd polskim marynarzom, którzy poświęcili swe życie tak daleko od morza. Ignacy Śmigielski - historyk regionalista opowiada o walkach, jakie miały miejsce w tych rejonach w sierpniu 1920 roku. Głos zabierają też: Tomasz Miegoń - dyrektor Muzeum Morskiego w Gdyni, Sylwester Jaworowski - wójt gminy Kołaki Kościelne i Dariusz Szymanowski ze Stowarzyszenia Wizna.

  • 07.05.2024 01:20- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Kryptonim T
    "Kryptonim T - 4"Hitler podpisał ...

    "Kryptonim T - 4"
    Hitler podpisał stosowną dyrektywę wraz z wybuchem wojny z Polską - 1 września 1939 r. Dotyczyła ona ludzi niepełnosprawnych umysłowo i ruchowo. Do roku 1945 roku hitlerowcy zamordowali ponad 200 tysięcy Polaków, Żydów, Rosjan, Włochów i Niemców z frontu wschodniego, którzy zwariowali lub udawali niepełnosprawnych umysłowo. Niemcy z wrodzoną sobie poetycką finezją określili akcję T - 4 jako "eliminację życia niewartego życia". Mechanizm zbrodni poznajemy dzięki dokumentom oraz wspomnieniom obsługi szpitala psychiatrycznego "Dziekanka" w Gnieźnie. Najpierw przeznaczonym do eksterminacji podawano zastrzyki oszałamiające, o potem ładowano ich do ciężarówek po 40 - 60 osób i podłączano spaliny. Komora gazowa udawała wóz do przewozu kawy, wóz miał napis - "Caises Kaffe". Zagazowanych przewożono do przygotowanych dołów, gdzie zwłoki przesypywano palonym wapnem. W latach 1943 - 44, gdy hitlerowcy zdali już sobie sprawę, że nie wygrają wojny, zwłoki były wykopywane, a szczątki palone. Robiły to żydowskie komanda z Inowrocławia. Żydzi mieli jeszcze rozdeptywać kości i rozwozić popioły po okolicznych lasach i jeziorach. Nie wszystkich ludzi zabijał gaz - stąd w rejonach, gdzie próbowano ukryć szczątki, do dziś można znaleźć dużo łusek od pocisków, którymi dobijano ofiary.

  • 07.05.2024 18:30- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Pod krzakiem dzikiej róży" odc. 317
    "Pod krzakiem dzikiej róży" Czterdziestu ...

    "Pod krzakiem dzikiej róży"
    Czterdziestu dziewięciu. Ta liczba to straty poniesione w ciągu jednego dnia przez 28. pułk Strzelców Kaniowskich, w dniu1 sierpnia 1920 roku, podczas walki z bolszewikami na obrzeżach majątku Mazury koło Wysokiego Mazowieckiego. W starciu z wrogą kawalerią, po wystrzeleniu ostatnich naboi, Polacy zostali zmasakrowani przez sowiecką kawalerię. Problem w tym, że poza jedną mogiłą dowódcy tej kompanii - na cmentarzu w Jabłonce Kościelnej, ciągle nie wiemy, gdzie spoczywa pozostałych czterdziestu dziewięciu. Pewne tropy prowadzą do miejscowych kolaborantów z wiejskiego Rewkomu, czyli komitetu rewolucyjnego, który zatarł ślady pochówku. Będziemy tego miejsca szukać.

  • 08.05.2024 01:05- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Patent nr 532" odc. 316
    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i ...

    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.
    W odcinku 316 pod tytułem "Patent 532" autorzy programu wybierają się na Mazowsze do Młyna Przedpełce. 1870 roku praprapradziad obecnego właściciela postawił drewniany wiatrak. Do 1900 roku był to jedyny drewniany wiatrak w okolicy. Prowadzono tu przemiał zboża na mąkę i śrutę dla okolicznych rolników. Przemiał prowadzony był na kamieniach młyńskich. Dopiero w 1930 roku zamontowano silnik spalinowy parowy, który dostarczał energii w tym czasie, gdy nie było wiatru. W czasie trwania II wojny światowej wiatrak był nieczynny. Niemcy w czasie okupacji zakazali pracy w wiatraku, a oprócz tego skonfiskowali maszyny i urządzenia, łącznie z silnikiem. Dziś spróbujemy dopisać do końca historię tego zabytkowego silnika. Grzegorz Smela z Muzeum Silników Stacjonarnych w Konieczkowej dostał sygnał o stojącym w piwnicy czterosuwowym silniku systemu OTTO, znajdującym się tam prawdopodobnie od roku 1880. Jest to więc najstarszy silnik spalinowy w Polsce. W 1876 roku, w fabryce Doitz w Niemczech, inżynier i konstruktor Nikolas Otto zbudował prototypowy silnik spalinowy. Już 4 lata później silnik tego typu trafił do Polski. Fachowcy z Muzeum wydobywają silnik z piwnicy i niebawem będzie on oczyszczony i przygotowany do prezentacji na muzealnej wystawie.

  • 08.05.2024 08:05- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Ten święty, pułkowy znak" odc. 308
    Dzisiejszy odcinek nosi tytuł "Ten ...

    Dzisiejszy odcinek nosi tytuł "Ten święty, pułkowy znak". To wręcz niewiarygodne, iż wydarzenia wojenne odległe o dziesiątki lat i trzy pokolenia ciągle mogą tak niezwykle silnie oddziaływać na nasze emocje. Nie możemy już co prawda mieć wpływu na ich przebieg, ale możemy dopisać do końca niejasne wątki, a przy okazji zadziwić się nad siłą charakteru naszych ojców i dziadków. Odwiedzamy małą roztoczańską wioskę pod Tomaszowem Lubelskim. To tu, ostatni chorąży pocztu sztandarowego 73. pułku piechoty z Katowic, porucznik Edward Cebulski ukrył, we wrześniu 1939 roku, ten święty, pułkowy znak. Ruszymy też szlakiem odwrotowym oddziałów, które nie zdecydowały się na kapitulację po bitwie pod Tomaszowem. Celem jest Masyw Borowca i nieistniejąca już gajówka Głuchy.

  • 09.05.2024 01:05- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Szukamy tego sztandaru" odc. 309
    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i ...

    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.
    W tym odcinku - wielka wyprawa w lasy roztoczańskie, masyw Borowca, w celu poszukiwania ukrytego sztandaru 77. pułku piechoty z Lidy, który to pułk bijący się w końcu września 1939 roku w okrążeniu przez wojska rosyjskie i niemieckie w tym rejonie rozwiązał się i część żołnierzy została zwolniona na bezterminowy urlop i odeszła do domów, a druga część wyruszyła na Węgry w celu kontynuowania walki. Sztandar pułkowy zakopano w stodole gajówki Głuchy. Budynki te zostały spalone w czasie wojny. Teraz grupa ochotników i pasjonatów historii próbuje odnaleźć budynki. Mają też nadzieję na odnalezienie sztandaru. Uczestniczą w przedsięwzięciu specjaliści z georadarami, wykrywaczami metalu, leśnicy i pracownicy Muzeum Wojska Polskiego. Do akcji wkracza ciężki sprzęt. Niestety, po dwóch dniach poszukiwań historycy wracają z wyprawy "na tarczy". Ale obiecują, że jeszcze tu powrócą.

  • 10.05.2024 01:40- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Paradyż znaczy Raj" odc. 318
    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i ...

    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.
    Tym razem autorzy programu pdwiedzają miejscowość Paradyż - wieś położona w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, siedziba gminy Paradyż. Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Przemienienia Pańskiego.
    Program zaczynamy od gratulacji dla Stowarzyszenia Wizna 1939, które zostało wyróżnione w konkursie "Strażnik Pamięci" zorganizowanym przez tygodnik "Do Rzeczy". Członkowie Stowarzyszenia i proboszcz miejscowej parafii opowiadają o dziejach Paradyża i pięknego, barokowego kościoła parafialnego. Prowadzą też jak zwykle swoje badania geofizyczne.
    Powstanie miejscowości Paradyż związane jest z budową tutejszego kościoła i z umieszczeniem w nim obrazu Chrystusa Cierniem Koronowanego. W Wielki Piątek, 8 kwietnia 1678 roku, Kazimierz Saryusz Skorkowski, komornik graniczny opoczyński, w czasie modlitwy we własnym alkierzu spostrzegł krople krwi na obliczu Jezusa. Wieści o obrazie szybko rozeszły się po okolicy. Ludzie schodzili się na wspólne modlitwy i nabożeństwa, otrzymując w swoich intencjach pocieszenie. Obraz znajduje się w świątyni w Paradyżu do dziś, jednak nie jest to już ten pierwotnie posadowiony w tym miejscu kościół. Nas interesuje, w którym miejscu znajdowała się świątynia w chwili objawienia i jakie tajemnice skrywają tutejsze krypty, bo miejscowych podań i legend jest na ten temat wiele.

  • 11.05.2024 01:15- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Taka rodzinna historia" odc. 319
    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i ...

    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.
    1. Karol Macierzyński został zestrzelony nad Słowacją we grudniu 1944 roku w halifaksie, którym zamierzano dokonać zrzutu pod Miechowem dla AK. Niemiecki junkers zestrzelił polski samolot, który uderzył w zbocze góry. Załoga zginęła. Macierzyński był tylnym strzelcem samolotu. Dziś jego wnuk, Marek Macierzyński dba o miejsce katastrofy halifaksa.
    2. Kryptonim "Błudko". W starum kamieniołomie założono gułag, obóz dla polskich partyzantów. Między Józefowem a Suścem zorganizowano obóz (poczatkowo 3 baraki) dla "niechetnych władzy ludowej". W obozie "Błutko" Rosjanie z NKWD rozstrzelali około 70 Polaków.

  • 14.05.2024 01:15- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Nadzieja umiera ostatnia" odc. 320
    1/ Poszukiwanie sztandaru 29. Pułku ...

    1/ Poszukiwanie sztandaru 29. Pułku Artyleriii Lekkiej, który w rejonie Świerży Górnej został zakopany podczas wycofywania się wojsk polskich na prawy brzeg Wisły przed napierającymi dywizjami niemieckimi w dniach 12 - 14 września 1939 roku. Polskie jednostki porzuciły w tym rejonie cały ciężki sprzęt. Zaledwie kilka armat przewieziono na znalezionej barce. W latach 90. do Muzeum Wojska Polskiego trafiły orzeł i głowica sztandaru 29. PAL - u. Niestety, sztandaru nadal nie odnaleziono.

    2/ Wizyta w Ustroniu k. Opatowa w powiecie Kepińskim, w dawnym sanatorium dziecięcym. W 1929 roku odsłonięto tu popiersie Józefa Piłsudskiego, które w czasie wojny zagadkowo zaginęło i nikt nie wie. co się z nim stało.

  • 14.05.2024 18:30- TVP Historia kronika zwiadowców historii. Zdarzyło się pod Złotym Potokiem. odc. 322
    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i ...

    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.

    "Zdarzyło się pod Złotym Potokiem"

    Autorzy programu ruszają tropem zaginionego sztandaru 7 Pułku Artylerii Lekkiej. Za sprawą dwóch pasjonatów historii być może uda się wzbogacić wiedzę o losach chorągwi. Pojawiły się nowe dane odnośnie możliwego miejsca jej ukrycia. Czy przy pomocy specjalistycznego sprzętu uda się odnaleźć sztandar?

  • 15.05.2024 01:00- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Szkice do podlaskiej mapy pamięci" odc. 321
    Dziś autorzy programu przy pomocy ...

    Dziś autorzy programu przy pomocy dwóch historyków z Podlasia - Tomasza i jego syna Ignacego Śmigielskich, którzy od wielu lat nagrywali i zbierali różne relacje od starych ludzi, robią przejazd po kilku historycznych miejscach w rejonie Ostrowi Mazowieckiej, Zambrowa i okolicznych wsi. W miejscowości Golasze - Puszcza 10 września jechały czołgi Guderiana. Niemcy zastrzelili na drodze żołnierza. Po zwłokach przejechali. We wsi zginęło jeszcze dwóch polskich żołnierzy. Po przejeździe czołgów mieszkańcy wsi zebrali ciała ich wszystkich i pochowali w przydrożnej mogile. Piotr Karsznia - malarz artysta namalował obraz opowiadający o tych wydarzeniach. Guderian dążył w wojskami jak najszybszym marszem do Brześcia, gdzie miał się spotkać z niemieckimi wojskami zamykającymi kleszcze od południa. W pobliskiej wsi Dąbrowa, a właściwie w jej okolicach rozegrała się 12 września 1939 r. potężna bitwa między wojskami pancernymi Guderiana i zgromadzonymi tam kilkoma jednostkami Wojska Polskiego. Polacy zniszczyli trzy niemieckie czołgi lekkie. Miejscowi pod lasem pochowali po bitwie trzech zabitych polskich żołnierzy, obsługę polskiego działka p.panc. Również w tym rejonie doszło do bratobójczego starcia polskich oddziałów - 71. pp z Zambrowa i 1. Pułku Ułanów Krechowieckich. Próbujący powstrzymać walkę ppłk Jan Hipolit Litewski, dowódca 1. Pułku Ułanów Krechowieckich został zabity serią z polskiego karabinu maszynowego. Mieszkańcy wioski Gogole, przez lata jadąc do kościoła, zatrzymywali się zawsze przy jego grobie, by oddać mu hołd. Potem zwłoki pułkownika Litewskiego ekshumowano i przeniesiono na cmentarz parafialny. Jest to program o niezwykłej sile polskiego społeczeństwa i przywiązaniu do polskości.

  • 15.05.2024 08:00- TVP Historia kronika zwiadowców historii. Jan Szal
    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i ...

    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.

  • 16.05.2024 01:00- TVP Historia kronika zwiadowców historii. Jeszcze jedno zwycięstwo nad czasem. odc. 323
    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i ...

    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.

    W tym odcinku:

    "Jeszcze jedno zwycięstwo nad czasem. Supraśl"

    Ratowanie materialnych śladów minionych czasów ma dla nas ogromne znaczenie. Tak też jest w Supraślu, do którego zawsze chętnie wracamy. To miejsce, gdzie zachowano historyczną tkankę miasta, a wszystko co kojarzy się z historią cieszy się tu szacunkiem. Być może dlatego, przy udziale lokalnych władz, udało się uratować historyczny budynek starej plebanii. Teraz miejsce to tętni życiem jako siedziba miejscowych stowarzyszeń oraz małe muzeum.

    Następnie przeniesiemy się na Roztocze, do Szczebrzeszyna. I tak oto, podążając za myślą przewodnią dzisiejszej wyprawy o wpisywaniu historii w naszą codzienność, dotarliśmy do miejsca, gdzie biło serce zamojskiej konspiracji przeciwko obydwu okupantom. Z tym miejscem związany jest bohater godny sienkiewiczowskiego pióra - Tadeusz Kuncewicz "Podkowa" - dowódca partyzanckiego batalionu Armii Krajowej.

  • 17.05.2024 01:30- TVP Historia kronika zwiadowców historii. Raport z pola bitwy. odc. 325
    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i ...

    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.

  • 18.05.2024 01:30- TVP Historia kronika zwiadowców historii. Wartość dodana. odc. 326
    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i ...

    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.

  • 21.05.2024 00:50- TVP Historia kronika zwiadowców historii. Na skraju legendarnego świata. odc. 327
  • 21.05.2024 18:30- TVP Historia kronika zwiadowców historii. Konspiracyjny azyl. odc. 328
  • 22.05.2024 01:15- TVP Historia kronika zwiadowców historii. Gdzie te mogiły? Sokołda. odc. 330
  • 22.05.2024 08:10- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Kogutek" powraca. odc. 331
  • 23.05.2024 01:10- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Kogutek" powraca. odc. 331
  • 24.05.2024 01:25- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Konfederatów dzikowskich wyprawa nad odrę" odc. 302
    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i ...

    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.
    Ten odcinek opowiada o konfederacji dzikowieckiej, która pod przewodnictwem Adama Tarły zawiązała się w 1734 roku, w Dzikowie pod Tarnobrzegiem dla poparcia Stanisława Leszczyńskiego przeciwko królowi Augustowi III. 12.000 polskiej, uzbrojonej szlachty doszło do Kargowej nad Odrą, gdzie dalszy pochód na Drezno uniemożliwiły im wojska saksońskie i rosyjskie.

  • 25.05.2024 01:25- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Na polskich drogach ku wolności" odc. 303
    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i ...

    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.
    W tym odcinku - opowieść o polskich drogach i szlakach, którymi polscy ochotnicy i żołnierze po przegranej wojnie 1939 roku przedostawali się do Francji. A także wizyta w Muzeum Podkarpackich Pól Bitewnych.

  • 28.05.2024 01:35- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "A w duszy ślad podkowy" odc. 304
    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i ...

    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.
    1. wizyta w prywatnym muzeum siodeł kawaleryjskich na Mazowszu. 2. Spotkanie w pierwszym obozie przysposobienia wojskowego kobiet, który powstał w 1926 roku, w Garczynie, w Borach Tucholskich. Wspomnienie roli kobiet w polskiej walce o niepodległość od 1918 do 1945 roku.

  • 28.05.2024 18:30- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Świat miał o nich zapomnieć" odc. 305
    "Świat miał o nich zapomnieć"Po ...

    "Świat miał o nich zapomnieć"

    Po wybuchu II wojny światowej los całej okupowanej Polski był tragiczny. Jednak ziemie na wschód od linii Ribbentrop Mołotow historycy nazwali później ziemiami skrwawionymi. Najpierw tkankę społeczną krwawo przeorali tu Sowieci, potem od czerwca 1941 roku tę operację przejęli Niemcy, a pierwszym celem była inteligencja - ci, którzy mogli stanąć na czele przyszłego, ewentualnego oporu. To kolejny etap naszych badań i poszukiwań. Jesteśmy w Lesie Przestrzelskim, zwanym także lasem śmierci. To właśnie tutaj żandarmi z posterunku w Jedwabnem mieli rodzaj swojego pola, gdzie mordowali swoje ofiary. Wcześniej, wraz z kolegami ze stowarzyszenia Wizna 1939, odnaleźliśmy tu dwie rodziny - Mościckich i Bronakowskich. Zostali ekshumowani, zidentyfikowani i pochowani z honorami wojskowymi na cmentarzu w Jedwabnem. Także tutaj, z dokumentów, relacji i badań dowiadujemy się, że odnalezione szczątki to ofiary zbrodni niemieckich z 1943 roku.

    "Wieś umarła o świcie"

    Następnie przenosimy się na malownicze Roztocze, na południe od Zamościa. Tu także niemieckimi ofiarami padły tysiące ludzi, lecz to, co stało się we wsi Sochy, trudno opisać słowami. 1 czerwca 1943 roku w kierunku Soch ruszył niemiecki atak. Padły strzały, rozgorzały pożary, nadleciały też niemieckie bombowce. Zamordowano większość mieszkańców wioski, ale ten dramat staje się dla nas bardziej czytelny, gdy zajmujemy się losami poszczególnych rodzin. To nieprawda, że wojny kończą się wraz z podpisaniem traktatów. Rany i blizny dziedziczy się przez pokolenia.

  • 29.05.2024 01:40- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Krosno
    "Krosno - kuźnia lotniczych kadr"Odwiedzamy ...

    "Krosno - kuźnia lotniczych kadr"

    Odwiedzamy Krosno, gdzie w latach 1938 - 39 funkcjonowała Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich - jednostka działająca już w latach wcześniejszych, a rok przed wybuchem wojny przeniesiona z Bydgoszczy do nowo powstałej, krośnieńskiej bazy lotniczej. Dziś gmach szkoły to samotna i bezludna wyspa. Ostatnie materialne świadectwo rozmachu, z jakim rozbudowywano w II RP zaplecze lotnictwa wojskowego. Był to jeden z najnowocześniejszych ośrodków szkolenia kadr lotnictwa wojskowego w Europie. W programie twórcy zaprezentują plan na nowe życie dla szacownego obiektu Szkoły Lotniczej w Krośnie i mają nadzieję zyskać dla niego wielu sojuszników.

  • 29.05.2024 08:05- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "Przebudzenie stulatka" odc. 307
    "Przebudzenie stulatka"O historii, wzorem niegdysiejszych ...

    "Przebudzenie stulatka"

    O historii, wzorem niegdysiejszych kronikarzy, zwykliśmy dotąd myśleć w kategorii zbrojnych mężów i wielkiej polityki. Z coraz większym jednak impetem przebija się ku nam pamięć o niezwykłych, polskich konstruktorach, natchnionych inżynierach i romantycznych przemysłowcach podejmujących bardzo ryzykowne wyzwania. Ich dzieła przepracowały w potulnym mozole dziesiątki lat. I jak zamierzamy dziś widzom pokazać, wcale nie wybierają się na milczącą emeryturę. Odwiedzimy Muzeum Silników Stacjonarnych w Konieczkowej i przynajmniej spróbujemy zaprezentować niesamowitą aurę tego miejsca.

  • 30.05.2024 01:05- TVP Historia kronika zwiadowców historii. "RWD
    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i ...

    Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.

  • 31.05.2024 07:05- TVP Historia kronika zwiadowców historii. Walki o pamięć odsłona kolejna (odc. 299)
    "Walki o pamięć odsłona kolejna"W ...

    "Walki o pamięć odsłona kolejna"

    W przekazach ludowych na północno - zachodnim Mazowszu pojawiała się opowieść o grupie bojowników Polskiej Organizacji Wojskowej, która w październiku 1918 roku rozbiła dużą kolumnę niemieckich wojsk okupacyjnych z tzw. Ost Frontu. Historycy powiadali, że to tylko przekaz i nie ma dowodów na owo wydarzenie. Ale nam udało się dowód zdobyć. W domowym archiwum jednego z mieszkańców wsi Dobre odkryliśmy fotografie kapliczki z napisem "Na pamiątkę walki stoczonej w tym miejscu przez oddział POW z pruskim najeźdźcą w dniu 10 X 1918 roku - uczestnicy tejże w podzięce za wolność Ojczyzny krzyż ten stawiają". Na fotografii wokół kapliczki widzimy grupę kilkunastu mężczyzn, członków POW. Przez kilka dni przebadaliśmy wiele kapliczek, aż dotarliśmy do relacji, że Niemcy w 1939 roku kazali napis zalepić cementem. Mamy pewność, że wiemy, który to obiekt.

    "Już tylko las"

    Następnie ruszamy w okolice Płocka ku kolejnemu wyzwaniu. Lokalna legenda głosi, że gdzieś w okolicy była kiedyś mogiła powstańców styczniowych. Dziś nie ma po niej śladu, a my przy pomocy sprzętu georadarowego spróbujemy sprawdzić, czy jest szansa na jej odnalezienie.

  • 01.06.2024 01:20- TVP Historia kronika zwiadowców historii. Walki o pamięć odsłona kolejna (odc. 299)
    "Walki o pamięć odsłona kolejna"W ...

    "Walki o pamięć odsłona kolejna"

    W przekazach ludowych na północno - zachodnim Mazowszu pojawiała się opowieść o grupie bojowników Polskiej Organizacji Wojskowej, która w październiku 1918 roku rozbiła dużą kolumnę niemieckich wojsk okupacyjnych z tzw. Ost Frontu. Historycy powiadali, że to tylko przekaz i nie ma dowodów na owo wydarzenie. Ale nam udało się dowód zdobyć. W domowym archiwum jednego z mieszkańców wsi Dobre odkryliśmy fotografie kapliczki z napisem "Na pamiątkę walki stoczonej w tym miejscu przez oddział POW z pruskim najeźdźcą w dniu 10 X 1918 roku - uczestnicy tejże w podzięce za wolność Ojczyzny krzyż ten stawiają". Na fotografii wokół kapliczki widzimy grupę kilkunastu mężczyzn, członków POW. Przez kilka dni przebadaliśmy wiele kapliczek, aż dotarliśmy do relacji, że Niemcy w 1939 roku kazali napis zalepić cementem. Mamy pewność, że wiemy, który to obiekt.

    "Już tylko las"

    Następnie ruszamy w okolice Płocka ku kolejnemu wyzwaniu. Lokalna legenda głosi, że gdzieś w okolicy była kiedyś mogiła powstańców styczniowych. Dziś nie ma po niej śladu, a my przy pomocy sprzętu georadarowego spróbujemy sprawdzić, czy jest szansa na jej odnalezienie.

stacja telewizyjna
typ programu
podkategoria program
pierwsza emisja
02.05 23:00