magazyn-edukacja
- 02.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 156 Ewolucja
W tym odcinku: ewolucja. Od ...
W tym odcinku: ewolucja. Od zarania dziejów myśliciele i naukowcy próbowali usystematyzować wzajemne zależności między organizmami,
ułożyć je w hierarchii i wytłumaczyć, skąd się wzięły różnice i podobieństwa między nimi. Radek Brzózka wyjaśni podstawowe mechanizmy
ewolucyjne i pokaże, że ewolucja to niezwykle powolny proces, który prowadzi do zmian w budowie organizmów żywych. - 02.05.2024 06:15- TVP Nauka odc. 128 Made in Poland
W tym odcinku poznamy jedne ...
W tym odcinku poznamy jedne z wielu produktów, urządzeń, które produkujemy w Polsce, a które zdobywają świat. Polska insulina. Polska jest jednym z kilku krajów na świecie, który posiada własną technologię produkcji insuliny - hormonu niezbędnego w leczeniu cukrzycy. Polskie roboty. W Polsce powstaje coraz więcej firm specjalizujących się w dostarczaniu zaawansowanych technologii. Dowiecie się, jak działa robot służący m.in. do sortowania różnych produktów i jak jest skonstruowany. Biosensor. Mikrochip o nazwie bioSOC, nie tylko mierzy tętno, częstość oddechu i temperaturę, ale również napięcie mięśni, potliwość skóry, saturację krwi i rejestruje EKG.
- 02.05.2024 06:25- TVP ALFA odc. 153 Wiem, że nie wiem
W tym odcinku Brzózka przyznaje: ...
W tym odcinku Brzózka przyznaje: "Wiem, że nie wiem naprawdę wielu rzeczy, zarówno tych, które dzieją się w naszym ciele, w atomach, z których
jesteśmy zbudowani, ale jednocześnie we wszechświecie, którego jesteśmy malutkim fragmentem. Ogromna wiedza, którą dziś dysponuje ludzkość,
jest niczym w porównaniu ze wszystkim tym, czego nie wiemy. W dodatku każde nowe odkrycie uświadamia nam, że nie wiemy jeszcze więcej!" - 02.05.2024 14:45- TVP ALFA odc. 152 Ciekawe urządzenia
W tym odcinku m.in. o ...
W tym odcinku m.in. o telemedycynie, protezach sterowanych sygnałami elektrycznymi z mózgu, skanerze terahercowym i wielu innych ciekawych urządzeniach.
- 02.05.2024 15:10- TVP ALFA odc. 144 Biopaliwa
W tym odcinku - biopaliwa. ...
W tym odcinku - biopaliwa. Od wielu lat jest jasne, że tempo, w którym dziś zużywamy paliwa kopalne, doprowadzi wkrótce do ich całkowitego wyczerpania. Alternatywą jest produkcja energii ze źródeł odnawialnych, takich jak wiatr, woda, słońce albo biopaliwa, czyli paliwa wytwarzane z organizmów żywych glonów, roślin, organizmów zwierzęcych i mikroorganizmów. W tym odcinku Radek Brzózka pokaże, na czym to polega, ale też przedstawi wątpliwości związane z produkcją biopaliw.
- 02.05.2024 23:25- TVP ABC odc. 162 Krew
Co płynie w żyłach? Radek ...
Co płynie w żyłach? Radek Brzózka pokaże, jak krew się pobiera, przechowuje i bada. Na koniec sprawdzi, które pasożyty upodobały sobie życie w naszej krwi i powie, gdzie można się nimi zarazić.
- 03.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 143 Sztuczna inteligencja. Czy jest się czego bać?
Jedni z najbardziej wpływowych przedsiębiorców ...
Jedni z najbardziej wpływowych przedsiębiorców (Bill Gates) i naukowców (Stephen Hawking) przestrzegają przed rozwojem sztucznej inteligencji, która może oznaczać zagładę ludzkości. W tym odcinku Radek Brzózka stawia pytanie: czy to faktycznie możliwe?
- 03.05.2024 06:15- TVP Nauka odc. 131 Polacy w kosmosie
Tym razem nie będzie kolejnego ...
Tym razem nie będzie kolejnego przypomnienia sylwetki jedynego polskiego kosmonauty, Mirosława Hermaszewskiego. Ten odcinek zostanie poświęcony polskim satelitom patrzącym w kosmos oraz z kosmosu na ziemię. Przy okazji zdradzimy kilka prostych sposobów na zrobienie pięknych zdjęć nocnego nieba.
- 03.05.2024 06:25- TVP ALFA odc. 140 Jak działa ptak?
Trudno mówić o ptakach, nie ...
Trudno mówić o ptakach, nie wspominając o ich niezwykłych umiejętnościach - o możliwości latania. W drodze ewolucji musiało wykształcić się wiele mechanizmów umożliwiających ptakom oderwanie się od ziemi. Powiemy też o postrzeganiu barw i rytuale dziobania. Ptaki także bywają wskaźnikami jakości środowiska naturalnego. Niektóre gatunki wybierają na swój dom miejsca, które są ciche, z dala od ludzi i nieskażone nawozami. Do takich gatunków należą żurawie.
- 03.05.2024 14:50- TVP ALFA odc. 139 Skąd bierze się prąd w naszych domach
W tym odcinku wyjaśniamy ogólną ...
W tym odcinku wyjaśniamy ogólną zasadę działania generatorów prądu. Zwracamy także uwagę, że przesył energii elektrycznej jest równie ważny jak jej produkcja. Wskazujemy główne konwencjonalne źródła energii elektrycznej w Polsce (węgiel brunatny i kamienny) i wyjaśniamy, dlaczego ten surowiec dominuje w naszym kraju. Wskażemy zasoby surowców naturalnych w Polsce, odwiedzimy centrum zarządzania siecią przesyłową.
- 03.05.2024 15:15- TVP ALFA odc. 138 Jak działa elektrownia wodna i farma wiatrowa
W tym odcinku wyjaśniamy ogólną ...
W tym odcinku wyjaśniamy ogólną zasadę działania generatorów prądu. Mówimy także o tym, że przesył energii elektrycznej jest równie ważny jak jej produkcja. Wskazujemy główne konwencjonalne źródła energii elektrycznej w Polsce (węgiel brunatny i kamienny) i wyjaśniamy, dlaczego ten surowiec dominuje w naszym kraju. Wskażemy zasoby surowców naturalnych w Polsce, odwiedzimy centrum zarządzania siecią przesyłową.
- 03.05.2024 23:35- TVP ABC odc. 160 Jak działa ul
W tym odcinku o pszczołach ...
W tym odcinku o pszczołach i miodzie. Radek Brzózka zajrzy do ula w pasiece, będzie wspinał się na drzewa z barciami, a także na dachy wieżowców,
na których żyją pszczoły. Opowie wiele ciekawostek na temat życia tych niezwykłych owadów, bez których życie na ziemi byłoby niewyobrażalne. - 04.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 137 Kogeneracja
Dzięki rosnącej świadomości ekologicznej w ...
Dzięki rosnącej świadomości ekologicznej w naszym społeczeństwie coraz częściej pojawia się hasło smog i nawoływanie do walki o czyste powietrze. W dużej mierze przyczynami fatalnej jakości powietrza w Polsce są: niska emisja, samochody i rozproszone źródła ciepła oraz prymitywne paleniska opalane niewłaściwym surowcem. Jednym ze sposobów walki ze smogiem jest więc budowa miejskich sieci ciepłowniczych, w których generowanie energii cieplnej podlega rygorystycznym wymogom. Jeżeli przy okazji uda się zastosować kogenerację, czyli jednoczesne wytwarzanie energii cieplnej i elektrycznej, to zysk dla środowiska będzie podwójny. W tym odcinku wyjaśniamy zasadę produkcji energii elektrycznej i cieplnej w modelu kogeneracji. Wyjaśniamy też zasadę działania instalacji oczyszczania gazu oraz spalin.
- 04.05.2024 06:20- TVP ALFA odc. 136 Jak działa PGE Narodowy?
Radek Brzózka prezentuje kulisy funkcjonowania ...
Radek Brzózka prezentuje kulisy funkcjonowania stadionu PGE Narodowego. Zaczniemy od jego historii (Stadion Dziesięciolecia - budowa, największe imprezy sportowe, targowisko). Następnie przypomnimy budowę PGE Narodowego, a potem zwiedzimy go od kuchni. Pokażemy te części obiektu, które nie są widoczne dla wszystkich zwiedzających: dach, elewację, sterownie, vip roomy, studia telewizyjne/budki komentatorów i wiele innych ciekawych miejsc.
- 04.05.2024 14:45- TVP ALFA odc. 135 Nauka "od kuchni"
Radek Brzózka powie o tym, ...
Radek Brzózka powie o tym, jakie substancje odżywcze uwalniają się z warzyw podczas gotowania - którym wysoka temperatura służy, którym szkodzi. Porównamy działanie szybkowaru (gotowanie pod wysokim ciśnieniem) oraz metodę sous vide (gotowanie próżniowo pakowanych produktów - czyli w niższym ciśnieniu). Dlaczego smażone potrawy najbardziej nam smakują? Jak mierzy się kaloryczność produktów? Jakie urządzenia i procesy można spotkać w profesjonalnej kuchni? A także kuchnia molekularna - czyli ciekły azot i proszki w akcji. Czy jest to tylko spektakularny trick, czy kryją się za tym faktyczne korzyści dla smakoszy?
- 04.05.2024 15:10- TVP ALFA odc. 134 Małe jest wielkie, czyli kompresja danych
Jeżeli robisz zdjęcia, kręcisz filmy ...
Jeżeli robisz zdjęcia, kręcisz filmy lub słuchasz muzyki w internecie, na pewno korzystasz z kompresji danych. Na pewno znasz takie hasła, jak MP3 czy MP4 - to właśnie przykłady skompresowanych plików. W programie: Czym jest kompresja i co jej zawdzięczamy? Jak oszukać ludzkie oko i ucho?
- 04.05.2024 23:40- TVP ABC odc. 164 Konserwacja znalezisk archeologicznych
W tym odcinku Radek Brzózka ...
W tym odcinku Radek Brzózka pokazuje, jak nauka radzi sobie z odkrywaniem przeszłości. Wiele osób wątpi w ustalenia naukowców dotyczące naszej historii, wieku Ziemi, itp. Ale jeśli połączymy wiedzę archeologów, antropologów, historyków, fizyków, chemików, biologów, to na podstawie tych wszystkich śladów, które przetrwały do naszych czasów, możemy odtworzyć wydarzenia sprzed tysięcy, a nawet milionów lat! Czy to nie jest fascynujące?
- 05.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 132 Instrumenty
Czy wiecie, że muzyka ma ...
Czy wiecie, że muzyka ma niezwykle wiele wspólnego z matematyką? W dźwiękach kryje się piękno i matematyka, ale jego wydobycie zależy od umiejętności muzyka i jakości instrumentu. Postaramy się zrobić instrumenty z niczego i sprawdzić, jak to działa!
- 05.05.2024 06:25- TVP ALFA odc. 131 Polacy w kosmosie
Tym razem nie będzie kolejnego ...
Tym razem nie będzie kolejnego przypomnienia sylwetki jedynego polskiego kosmonauty, Mirosława Hermaszewskiego. Ten odcinek zostanie poświęcony polskim satelitom patrzącym w kosmos oraz z kosmosu na ziemię. Przy okazji zdradzimy kilka prostych sposobów na zrobienie pięknych zdjęć nocnego nieba.
- 05.05.2024 14:45- TVP ALFA odc. 130 Matematyka cz. 2
Matematyka jest królową nauk. A ...
Matematyka jest królową nauk. A co powiecie na porównanie matematyki do ćwiczeń na siłowni?
Każde ćwiczenie sprawia fizyczny ból, a mięśnie bolą przez kilka następnych dni. Ale w miarę
postępów sylwetka nabiera kształtów, poprawia się samopoczucie i czujemy, że możemy przenosić
góry. Tak jest z matematyką, która ćwiczy mózg, pozwalając mu zobaczyć i zrozumieć niezwykłe
zjawiska. Na początku mogą być zakwasy, ale efekt wart jest ćwiczeń.
W tym odcinku łamigłówki logiczne. - 05.05.2024 15:10- TVP ALFA odc. 133 Leki przyszłości
Medycyna to jedna z najszybciej ...
Medycyna to jedna z najszybciej rozwijających się dziedzin nauki. Skuteczność terapii zależy od dostępności nowoczesnych leków. Jednym z najgorętszych trendów są dziś leki biotechnologiczne. Naśladują one zasadę działania naturalnych mechanizmów obronnych organizmu przeciwciała zdolne zidentyfikować określony rodzaj komórek, np. komórki rakowe, które następnie atakowane są przez system immunologiczny człowieka. Z tego odcinka dowiesz się, jak projektuje się i produkuje leki biotechnologiczne.
- 05.05.2024 23:40- TVP ABC odc. 168 Sen
W tym odcinku: tajemnice snu. ...
W tym odcinku: tajemnice snu. Jak sypiał Napoleon, a jak Winston Churchill i dlaczego byli wyjątkowi? Jak fazy Księżyca i zmiany czasu wpływają na nasz sen? Jak długo można nie spać i do czego to prowadzi?
- 06.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 128 Made in Poland
W tym odcinku poznamy jedne ...
W tym odcinku poznamy jedne z wielu produktów, urządzeń, które produkujemy w Polsce, a które zdobywają świat. Polska insulina. Polska jest jednym z kilku krajów na świecie, który posiada własną technologię produkcji insuliny - hormonu niezbędnego w leczeniu cukrzycy. Polskie roboty. W Polsce powstaje coraz więcej firm specjalizujących się w dostarczaniu zaawansowanych technologii. Dowiecie się, jak działa robot służący m.in. do sortowania różnych produktów i jak jest skonstruowany. Biosensor. Mikrochip o nazwie bioSOC, nie tylko mierzy tętno, częstość oddechu i temperaturę, ale również napięcie mięśni, potliwość skóry, saturację krwi i rejestruje EKG.
- 06.05.2024 06:05- TVP Nauka Jak działa PGE Narodowy?
Radek Brzózka prezentuje kulisy funkcjonowania ...
Radek Brzózka prezentuje kulisy funkcjonowania stadionu PGE Narodowego. Zaczniemy od jego historii (Stadion Dziesięciolecia - budowa, największe imprezy sportowe, targowisko). Następnie przypomnimy budowę PGE Narodowego, a potem zwiedzimy go od kuchni. Pokażemy te części obiektu, które nie są widoczne dla wszystkich zwiedzających: dach, elewację, sterownie, vip roomy, studia telewizyjne/budki komentatorów i wiele innych ciekawych miejsc.
- 06.05.2024 06:20- TVP ALFA odc. 127 Ciekawe urządzenia cz. 5
W tym odcinku poznamy bliżej: ...
W tym odcinku poznamy bliżej:
1/ promiennik ciepła: na jakiej zasadzie działa jedno z najskuteczniejszych urządzeń służących do natychmiastowego ogrzewania ludzi i przedmiotów, czym promienniki różnią się od tradycyjnych grzejników i kiedy ich użycie staje się opłacalne;
2/ wirtualną rzeczywistość, która staje się coraz bardziej dostępna i popularna zarówno w rozrywce (gry komputerowe), jak i w zastosowaniach profesjonalnych (medycyna, architektura);
3/ elastyczną elektrodę i elektronikę drukowaną - młodzi naukowcy z Wydziału Mechatroniki PW znaleźli ciekawy sposób na wykorzystanie papieru do tatuaży tymczasowych, drukują na nich czujniki monitorujące różne funkcje organizmu. - 06.05.2024 14:45- TVP ALFA odc. 126 Śmigłowiec
Przez wiele lat wydawało się ...
Przez wiele lat wydawało się to nieprawdopodobne, nielogiczne i przeczące prawom fizyki, że śmigłowce mogą latać. Dziś już dokładnie wiemy, jak i dlaczego śmigłowce latają, co wytłumaczymy. Widzowie mają też niepowtarzalną okazję zobaczyć, jak powstają śmigłowce. To historia jednego z najstarszych śmigłowców wyprodukowanych w Polsce. Będą też współczesne, naszpikowane nowoczesnymi rozwiązaniami technicznymi.
- 06.05.2024 15:10- TVP ALFA odc. 125 Cukrzyca i glukometr
Jedną z najpowszechniejszych chorób cywilizacyjnych ...
Jedną z najpowszechniejszych chorób cywilizacyjnych jest cukrzyca. W tym odcinku opowiemy o przyczynach cukrzycy typu I i II. Poznacie mechanizm odpowiedzialny za rozwój choroby w organizmie. Ale zobaczycie, że cukrzyca nie przeszkadza w normalnym życiu - uprawianiu sportów, nauce etc. Wytłumaczymy, jak działa nowoczesny glukometr, z którym diabetycy praktycznie się nie rozstają, i powiemy, dlaczego tak ważne jest, by go używać. A tymczasem zachęcamy do ograniczenia cukru w diecie!
- 06.05.2024 23:55- TVP ABC odc. 43 Inżynieria genetyczna
Kiedy już było wiadomo, na ...
Kiedy już było wiadomo, na czym polega dziedziczenie, a w dodatku poznano nośnik genów, czyli DNA,
ciekawość kazała naukowcom pójść o krok dalej. Czy da się zmodyfikować DNA w taki sposób, by móc
manipulować pewnymi cechami żywych organizmów? W ten sposób powstały GMO - genetycznie
modyfikowane organizmy, np. bakterie czy rośliny.
W tym odcinku pod lupą Radka Brzózki znajdzie się bioinżynieria. - 07.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 124 Fale elektromagnetyczne
Za światło widzialne, fale radiowe ...
Za światło widzialne, fale radiowe i promieniowanie X odpowiadają te same zjawiska. To trzy przykłady fal elektromagnetycznych. Fale elektromagnetyczne to dla nas podstawowe źródło informacji o świecie: tym najbliższym (dzięki światłu widzialnemu widzimy obraz otaczających nas przedmiotów), ale też tym oddalonym od nas o miliardy kilometrów. Co to są fale elektromagnetyczne? Jak nauczyliśmy się wykorzystywać różne ich właściwości? Mało znane zastosowania i właściwości fal - to wszystko w tym odcinku.
- 07.05.2024 06:05- TVP Nauka Kogeneracja
Dzięki rosnącej świadomości ekologicznej w ...
Dzięki rosnącej świadomości ekologicznej w naszym społeczeństwie coraz częściej pojawia się hasło smog i nawoływanie do walki o czyste powietrze. W dużej mierze przyczynami fatalnej jakości powietrza w Polsce są: niska emisja, samochody i rozproszone źródła ciepła oraz prymitywne paleniska opalane niewłaściwym surowcem. Jednym ze sposobów walki ze smogiem jest więc budowa miejskich sieci ciepłowniczych, w których generowanie energii cieplnej podlega rygorystycznym wymogom. Jeżeli przy okazji uda się zastosować kogenerację, czyli jednoczesne wytwarzanie energii cieplnej i elektrycznej, to zysk dla środowiska będzie podwójny. W tym odcinku wyjaśniamy zasadę produkcji energii elektrycznej i cieplnej w modelu kogeneracji. Wyjaśniamy też zasadę działania instalacji oczyszczania gazu oraz spalin.
- 07.05.2024 06:25- TVP ALFA odc. 123 Ciekawe urządzenia, cz. 4
Czy potrafisz zrobić babkę z ...
Czy potrafisz zrobić babkę z piasku, która zdoła utrzymać twój ciężar? Radek Brzózka powie nie tylko,
jak to zrobić, ale także, co taka babka ma wspólnego z budową współczesnych dróg. Wyjaśni, jak działa
gazomierz - jak to się dzieje, że mierzy przepływ niewidocznego gazu, jak testuje się jego dokładność
i jak wyglądają przemysłowe gazomierze, które zainstalowane są między innymi w olbrzymich fabrykach.
Na koniec przyjrzymy się zjawiskom fizycznym wykorzystywanym na torze do curlingu. - 07.05.2024 14:50- TVP ALFA odc. 122 Ciekawostki o wodzie
W tym odcinku wiele ciekawostek ...
W tym odcinku wiele ciekawostek o wodzie. Czy woda destylowana przewodzi prąd? A czy wiecie, że czysta woda to śmierć? I że wysuszamy się, pijąc niektóre napoje? Poza tym w programie: odsalanie wody, oczyszczanie, woda w elektrowniach - od węglowych po atomowe(!), ciśnienie wody, jej wyporność i inne ciekawostki.
- 07.05.2024 15:05- TVP Polonia Leki przyszłości
Medycyna to jedna z najszybciej ...
Medycyna to jedna z najszybciej rozwijających się dziedzin nauki. Skuteczność terapii zależy od dostępności nowoczesnych leków. Jednym z najgorętszych trendów są dziś leki biotechnologiczne. Naśladują one zasadę działania naturalnych mechanizmów obronnych organizmu przeciwciała zdolne zidentyfikować określony rodzaj komórek, np. komórki rakowe, które następnie atakowane są przez system immunologiczny człowieka. Z tego odcinka dowiesz się, jak projektuje się i produkuje leki biotechnologiczne.
- 07.05.2024 15:10- TVP ALFA odc. 121 Białka
DNA to nośnik informacji opisujący ...
DNA to nośnik informacji opisujący nas w najmniejszych niemal szczegółach. Jak ta informacja z DNA jest wykorzystywana w praktyce? Wyjaśnimy, jak dane genetyczne są tłumaczone są na język białek - jednych z najciekawszych cegiełek budujących nasz organizm. Jaką rolę pełnią białka? Dlaczego niewielkie błędy w zapisie DNA mogą powodować poważne choroby i jak naukowcy starają się temu zapobiec? Wszystko o białkach w tym odcinku cyklicznego programu "Jak to działa?".
- 07.05.2024 23:50- TVP ABC odc. 42 Mikroskop
Mikroskop od samego początku jego ...
Mikroskop od samego początku jego wynalezienia był przepustką do innego świata, niedostępnego
dla ludzkich zmysłów. 400 lat wystarczyło człowiekowi, by z mikroskopu pozwalającego nieco dokładniej
przyjrzeć się naszemu włosowi, stworzyć urządzenie umożliwiające oglądanie pojedynczych atomów.
Każde zero dodawane do skali powiększenia, odkrywało przed nami nowe, nieznane dotąd oblicza
otaczającego nas świata. Dziś jesteśmy w stanie oglądać pojedyncze cegiełki, z których zbudowana
jest materia. Ale pytania o to, jak natura poradziła sobie z ułożeniem tych cegiełek tak, by budowały
nieskończoną różnorodność, w dużej mierze wciąż czekają na odpowiedzi. - 08.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 120 Stocznia
Statki służyły niegdyś podróżnikom do ...
Statki służyły niegdyś podróżnikom do odkrywania nieznanych lądów. Na morzach decydowały się losy niejednego konfliktu między mocarstwami. Wiele kluczowych szlaków handlowych przecinało morza i oceany.
Także dziś trudno sobie wyobrazić transport bez statków, które powstają w stoczniach. Jak wygląda budowa statku? W jaki sposób blaszane arkusze zamieniają się w potężny kadłub i wyposażenie jednostek wypływających na morza i oceany? To wszystko w tym odcinku cyklu "Jak to działa?". - 08.05.2024 06:20- TVP ALFA odc. 118 Ciekawe urządzenia, cz. 3
W tym odcinku pokażemy, jak ...
W tym odcinku pokażemy, jak działają: park fontann (zaplecze techniczne, wodne ekrany, itp.),
technologia bezprzewodowej wymiany informacji (RFID, NFC), QR kody, pistolet do tankowania
paliwa (wbrew pozorom to całkiem skomplikowane urządzenie) oraz systemy automatycznego
parkowania w samochodach. - 08.05.2024 06:25- TVP Nauka odc. 138 Jak działa elektrownia wodna i farma wiatrowa
W tym odcinku wyjaśniamy ogólną ...
W tym odcinku wyjaśniamy ogólną zasadę działania generatorów prądu. Mówimy także o tym, że przesył energii elektrycznej jest równie ważny jak jej produkcja. Wskazujemy główne konwencjonalne źródła energii elektrycznej w Polsce (węgiel brunatny i kamienny) i wyjaśniamy, dlaczego ten surowiec dominuje w naszym kraju. Wskażemy zasoby surowców naturalnych w Polsce, odwiedzimy centrum zarządzania siecią przesyłową.
- 08.05.2024 14:35- TVP ALFA odc. 117 Nanotechnologia
W tym odcinku: o nowoczesnych ...
W tym odcinku: o nowoczesnych metodach dostarczania leków, lakierach, dzięki którym samochody się nie brudzą, i robotach, których nie widać gołym okiem, a które wkrótce będą reperowały nasze ciała od środka.
- 08.05.2024 15:00- TVP ALFA odc. 116 Chemia
W tym odcinku Radek Brzózka ...
W tym odcinku Radek Brzózka pokaże ciekawe eksperymenty chemiczne. Udowodni, że chemia może być interesująca i widowiskowa. Niegdyś alchemicy wzbudzali podziw, wywołując duchy, próbując zamieniać ołów w złoto, a ogień - wzniecać wodą. Ale nigdy nie było w tym żadnej magii - to czysta chemia.
- 08.05.2024 23:50- TVP ABC odc. 41 Laser
W tym odcinku wyjaśnimy zasadę ...
W tym odcinku wyjaśnimy zasadę działania lasera. Pokażemy technologię jego produkcji oraz różne zastosowania.
Przypomnimy osiągnięcia polskich naukowców w budowie niebieskiego lasera i sprawdzimy, jaki jest obecny status
projektu. Pokażemy zdjęcia z budowy lasera XFEL w Hamburgu, który powstaje z udziałem polskich naukowców
i inżynierów. Wyjaśnimy, do czego będzie można go wykorzystać i jak działa.
Poszukamy laserów np. w odtwarzaczach CD, DVD, Blue - ray, wskaźnikach laserowych itp. Lasery mogą być także
wykorzystywane jako skanery i drukarki 3D, do obróbki materiałów (laserowe noże) czy jako elementy reaktorów
termojądrowych. Porozmawiamy ze studentami, którzy wykorzystują lasery w swoich projektach. - 09.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 115 Matematyka
Jednym z najbardziej uniwersalnych języków, ...
Jednym z najbardziej uniwersalnych języków, którymi posługujemy się na co dzień, jest matematyka.
Nic dziwnego, że na słynnych złotych płytach, które wysłano w kosmos na pokładzie sondy Voyager
z przesłaniem dla obcych istot, oprócz piosenek, pozdrowień w kilkudziesięciu językach, znalazły się
także wzory matematyczne. Nawet jeśli nie kochasz matematyki, to korzystasz z niej niemal bez przerwy.
A na dodatek często zachwycasz się jej efektami. - 09.05.2024 06:20- TVP ALFA odc. 114 Algorytmy
W tym odcinku odpowiedzi na ...
W tym odcinku odpowiedzi na pytania: co to jest algorytm i jak dzięki algorytmom programy
komputerowe, w tym także strony internetowe, wyszukują np. najkrótszą drogę albo najlepsze
promocje. - 09.05.2024 06:20- TVP Nauka Skąd bierze się prąd w naszych domach
W tym odcinku wyjaśniamy ogólną ...
W tym odcinku wyjaśniamy ogólną zasadę działania generatorów prądu. Zwracamy także uwagę, że przesył energii elektrycznej jest równie ważny jak jej produkcja. Wskazujemy główne konwencjonalne źródła energii elektrycznej w Polsce (węgiel brunatny i kamienny) i wyjaśniamy, dlaczego ten surowiec dominuje w naszym kraju. Wskażemy zasoby surowców naturalnych w Polsce, odwiedzimy centrum zarządzania siecią przesyłową.
- 09.05.2024 07:00- TVP Polonia Leki przyszłości
Medycyna to jedna z najszybciej ...
Medycyna to jedna z najszybciej rozwijających się dziedzin nauki. Skuteczność terapii zależy od dostępności nowoczesnych leków. Jednym z najgorętszych trendów są dziś leki biotechnologiczne. Naśladują one zasadę działania naturalnych mechanizmów obronnych organizmu przeciwciała zdolne zidentyfikować określony rodzaj komórek, np. komórki rakowe, które następnie atakowane są przez system immunologiczny człowieka. Z tego odcinka dowiesz się, jak projektuje się i produkuje leki biotechnologiczne.
- 09.05.2024 14:45- TVP ALFA odc. 111 Biometria daj się rozpoznać
Każdy z nas jest inny, ...
Każdy z nas jest inny, to widać nawet gołym okiem. A skoro można odróżnić ludzi od siebie dzięki
indywidualnym cechom, to można też spróbować zrobić coś odwrotnego - na podstawie pewnych
cech ustalić tożsamość ich właściciela. Do tego właśnie służy biometria. Dziś Radek Brzózka pokaże,
jak zidentyfikować osobę na podstawie odcisku palca, kodu DNA, twarzy, głosu i tęczówki. - 09.05.2024 15:10- TVP ALFA odc. 109 Papier
Delikatny? Łatwopalny? Udowodnimy, że papier ...
Delikatny? Łatwopalny? Udowodnimy, że papier ma wiele zaskakujących właściwości.
Wybierzemy się także z kamerą do fabryki papieru opakowaniowego, śledząc proces
jego produkcji od początku do końca. - 09.05.2024 23:45- TVP ABC odc. 40 Modele latające
Dziś w każdej większej galerii ...
Dziś w każdej większej galerii handlowej znajdziemy sklep z modelami latającymi. Stają się one
coraz bardziej popularne dzięki malejącym cenom i coraz większym możliwościom. O modelach
latających, a właściwie o bezzałogowych statkach powietrznych, słyszymy także w kontekście
ich wykorzystania przez wojsko (słynne drony). Sukcesy w konstruowaniu modeli latających mają
polscy studenci, którzy od lat biorą udział w międzynarodowych zawodach organizowanych m.in.
w USA. Okazuje się, że w świecie konstruktorów lotniczych świetnie radzą sobie także dziewczyny.
Porozmawiamy z konstruktorkami zajmującymi się projektowaniem modeli samolotów i samochodów.
Pokażemy na czym polega konstruowanie modeli od pomysłu po testy prototypu. - 10.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 108 Ciekawe urządzenia cz. 2
W tym odcinku dowiecie się, ...
W tym odcinku dowiecie się, dlaczego niektórzy kierowcy samochodów mogą się poczuć jak
piloci myśliwców. Zajrzymy także za kulisy toru do gry w kręgle. Wyjaśnimy, jak działa bankomat,
zaglądając do jego wnętrza. Odkryjemy też niewidoczne części mechanizmu napędzającego
ruchome schody. - 10.05.2024 06:10- TVP Nauka Jak działa ptak?
Trudno mówić o ptakach, nie ...
Trudno mówić o ptakach, nie wspominając o ich niezwykłych umiejętnościach - o możliwości latania. W drodze ewolucji musiało wykształcić się wiele mechanizmów umożliwiających ptakom oderwanie się od ziemi. Powiemy też o postrzeganiu barw i rytuale dziobania. Ptaki także bywają wskaźnikami jakości środowiska naturalnego. Niektóre gatunki wybierają na swój dom miejsca, które są ciche, z dala od ludzi i nieskażone nawozami. Do takich gatunków należą żurawie.
- 10.05.2024 06:20- TVP ALFA odc. 106 Ciekawe urządzenia cz. 1
W tym odcinku kilka technicznych ...
W tym odcinku kilka technicznych ciekawostek. Odpowiedzi na pytania: jak działają nowoczesne
baseny, do czego sygnalizatory na skrzyżowaniach wykorzystują zegary atomowe i dlaczego
lodowiska polewa się gorącą wodą? - 10.05.2024 14:45- TVP ALFA odc. 105 Eksperymenty fizyczne
Naukowcy głowili się przez dziesiątki ...
Naukowcy głowili się przez dziesiątki lat nad tym, jak powinno wyglądać urządzenie wytwarzające prąd elektryczny.
Rozwiązanie znalazł całkiem niedawno, bo niespełna 200 lat temu, Michael Faraday. Stąd w naszym programie
eksperymenty z elektromagnetyzmem. Poza tym, wiele innych eksperymentów, związanych ze światłem, z siatką
dyfrakcyjną, eksperyment z liniami widmowymi i inne. - 10.05.2024 15:05- TVP ALFA odc. 104 Lotnisko
Kolejny odlotowy odcinek "Jak to ...
Kolejny odlotowy odcinek "Jak to działa?". Chociaż moglibyśmy wsiąść w jeden z samolotów i odlecieć w siną dal,
to tym razem jednak pozostaniemy na ziemi. Bo to, co się dzieje na płycie lotniska i w budynku terminalu, jest równie
ciekawe. Chcieliście kiedyś zajrzeć za wszystkie te drzwi, na których widnieje napis Zakaz wstępu? Dziś jest okazja!
Check - in, droga bagażu, tankowanie i wypychanie samolotu, Centrum operacyjne, służby bezpieczeństwa na lotnisku,
rozmowa z kierowcą samochodu "follow me" to tylko niektóre atrakcje tego odcinka. - 10.05.2024 23:25- TVP ABC odc. 36 Sztuczna inteligencja
Idea inteligentnej maszyny towarzyszyła człowiekowi ...
Idea inteligentnej maszyny towarzyszyła człowiekowi od wieków. Ale dopiero komputer dał realną szansę jej realizacji.
Stworzenie myślącej maszyny to trudne zadanie, ale naukowcy podejmują takie próby. Powstają projekty, których
celem jest odtworzenie w środowisku komputerowym ludzkiego mózgu tak dokładnie, jak to tylko możliwe. Czym
jest inteligencja z punktu widzenia komputerów i maszyn? Czym są sieci neuronowe i algorytmy ewolucyjne?
Czy w ewolucji chodzi o to, by wygrali wyłącznie najlepsi? - 11.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 103 Słodycze
To wyjątkowo słodki odcinek. Odwiedzimy ...
To wyjątkowo słodki odcinek. Odwiedzimy fabrykę ciastek, czekolady oraz fabrykę cukierków.
Prześledzimy proces powstawania cukierków, od przygotowania karmelu, przez jego barwienie,
dodawanie smaku, kształtowanie, aż po gotowy produkt. Pokażemy, jak produkuje się czekoladę
oraz praliny, a także jak powstają goszczące na naszych talerzach ciastka. Bo przecież trudno
sobie wyobrazić świat bez słodyczy. - 11.05.2024 06:25- TVP ALFA odc. 102 Filmy animowane
Technik powstawania filmu animowanego jest ...
Technik powstawania filmu animowanego jest bardzo wiele. Mogą to być trójwymiarowe
kukiełki albo płaskie postaci malowane na celuloidowej taśmie, nakładane na kolejne warstwy
przedstawiające tło i inne elementy krajobrazu. Są także animacje wycinankowe. Gama środków
jest ograniczona tylko wyobraźnią autora.
Kluczowy dla każdej animacji jest scenariusz, historia, którą chcemy opowiedzieć. Następnie
powstają tak zwane storyboardy, czyli szkice przedstawiające poszczególne sceny.
A skoro tak wiele mówić będziemy o animacji, to zróbmy w programie własną animację! - 11.05.2024 14:40- TVP ALFA odc. 101 Windy
Windy znane są od tysiącleci. ...
Windy znane są od tysiącleci. Z prostych konstrukcji korzystali już ponoć Egipcjanie. Ale dopiero wynalezienie silników parowych, spalinowych i elektrycznych pozwoliło na zastosowanie wind na szeroką skalę. Warto pamiętać, że windy pomagają nam nie tylko wjechać na wyższe kondygnacje i stamtąd wrócić, ale służą też do przemieszczania się w głąb ziemi! Najlepszym przykładem są windy górnicze.
W tym odcinku przyjrzymy się najpopularniejszym windom, które instalowane są w blokach i biurowcach. Zobaczmy, jak taka winda powstaje! - 11.05.2024 15:00- TVP ALFA odc. 99 Lustra
W tym odcinku wszelkie ciekawostki ...
W tym odcinku wszelkie ciekawostki i nieoczywiste fakty dotyczące luster. Powiemy, jak powstaje obraz w zwierciadłach oraz dlaczego obrazy odbijane przez różne lustra różnią się między sobą
kształtem i rozmiarami. Wyjaśnimy także, po co jest zwierciadło w teleskopie. - 11.05.2024 23:30- TVP ABC odc. 35 Elektrownia atomowa
Elektrownie atomowe nie cieszą się ...
Elektrownie atomowe nie cieszą się najlepszą reputacją. Mówiło się o nich głównie wtedy, gdy nastąpiła
jakaś awaria. Wobec coraz bardziej konkretnych planów budowy pierwszej elektrowni atomowej w Polsce,
odpowiemy na najczęściej pojawiające się w tym kontekście pytania. Dlaczego czasem może rodzić się
w nas lęk przed tego typu elektrowniami? Jak one działają? Na czym polega rozpad promieniotwórczy
i do czego wykorzystuje się tak pozyskaną energię? Jakie są wady i zalety elektrowni atomowych?
Na czym polega rozwój technologii nuklearnych? Czy odpady radioaktywne mogą być mniej szkodliwe
i szybciej ulegać neutralizacji? - 12.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 98 Psy pracujące
Jako zwierzęta domowe psy towarzyszą ...
Jako zwierzęta domowe psy towarzyszą człowiekowi od około 10 tysięcy lat. Nie tylko chętnie się z nami bawią,
ale także ciężko pracują. I właśnie ciężko pracującym psom poświęcamy dzisiejszy odcinek.
Wspomnimy o psach asystentach osób niewidomych i niepełnosprawnych, o psach pasterskich, ale przede wszystkim
opowiemy o psach zaprzęgowych, służących w Żandarmerii Wojskowej. Opowiemy także o psach ratowniczych. - 12.05.2024 06:25- TVP ALFA odc. 97 Termometr
Żeby wiedzieć, jak się ubrać ...
Żeby wiedzieć, jak się ubrać przed wyjściem na zewnątrz, najlepiej rzucić okiem na termometr. Mierzy on temperaturę.
Ale czym właściwie jest temperatura? Oto zagadka, z którą uczeni nie mogli sobie poradzić przez wieki! Skoro już
wiadomo, co mierzy termometr, czas zburzyć mit, że jest to proste urządzenie, które wkładamy sobie pod pachę albo
wieszamy za oknem.
W tym odcinku - skale pomiaru temperatury: Fahrenheita, Celsjusza, Kelwina oraz wiele innych ciekawostek związanych
z temperaturą i jej pomiarem. - 12.05.2024 14:40- TVP ALFA odc. 95 Maszyny proste
Znane od zarania ludzkości i ...
Znane od zarania ludzkości i mimo ogromnego postępu techniki wciąż są z nami. Maszyny proste.
Proste nie znaczy niemądre albo mniej wartościowe. Są genialne. Bez nich postęp cywilizacyjny byłby
niemożliwy, a nasze życie nie do zniesienia.
Zaprezentujemy kilka spektakularnych przykładów wykorzystania maszyn prostych. Maszyny proste
mają jedno zadanie: wykonać jakąś pracę przy użyciu mniejszej siły. - 12.05.2024 15:05- TVP ALFA odc. 96 Digitalizacja
Są magazyny pełne prawdziwych skarbów, ...
Są magazyny pełne prawdziwych skarbów, które, niestety, bywają w kiepskim stanie, na przykład
niszczejące taśmy filmowe. Na nich są zarejestrowane często jedyne kopie bezcennych filmów.
Jeżeli nie uratujemy ich teraz, możemy stracić je bezpowrotnie. Okazuje się, że z pomocą ruszają
eksperci i technologia. O ile najstarsze filmy liczą sobie ponad 100 lat, to wiek najstarszych ksiąg
liczony jest w wiekach. Dzięki digitalizacji dostęp do bezcennych inkunabułów mają nie tylko naukowcy.
Sprawdzimy zatem, jak wygląda droga książki z półki do wirtualnej rzeczywistości. - 12.05.2024 23:30- TVP ABC odc. 33 Bakterie
Co to są bakterie? Czy ...
Co to są bakterie? Czy zawsze powinny kojarzyć się nam z zagrożeniem? Jak wyglądają
i jak się zachowują? Jak złapać bakterię z powietrza? Czym jest bakteria krwawiącej hostii
i dlaczego tak się nazywa? Cała prawda o bakteriach oraz mity i legendy o nich.
- 13.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 96 Digitalizacja
Są magazyny pełne prawdziwych skarbów, ...
Są magazyny pełne prawdziwych skarbów, które, niestety, bywają w kiepskim stanie, na przykład
niszczejące taśmy filmowe. Na nich są zarejestrowane często jedyne kopie bezcennych filmów.
Jeżeli nie uratujemy ich teraz, możemy stracić je bezpowrotnie. Okazuje się, że z pomocą ruszają
eksperci i technologia. O ile najstarsze filmy liczą sobie ponad 100 lat, to wiek najstarszych ksiąg
liczony jest w wiekach. Dzięki digitalizacji dostęp do bezcennych inkunabułów mają nie tylko naukowcy.
Sprawdzimy zatem, jak wygląda droga książki z półki do wirtualnej rzeczywistości. - 13.05.2024 06:20- TVP ALFA odc. 95 Maszyny proste
Znane od zarania ludzkości i ...
Znane od zarania ludzkości i mimo ogromnego postępu techniki wciąż są z nami. Maszyny proste.
Proste nie znaczy niemądre albo mniej wartościowe. Są genialne. Bez nich postęp cywilizacyjny byłby
niemożliwy, a nasze życie nie do zniesienia.
Zaprezentujemy kilka spektakularnych przykładów wykorzystania maszyn prostych. Maszyny proste
mają jedno zadanie: wykonać jakąś pracę przy użyciu mniejszej siły. - 13.05.2024 06:25- TVP Nauka odc. 141 Made in Poland cz. 2
Radek Brzózka zaprasza na drugą ...
Radek Brzózka zaprasza na drugą odsłonę inspirujących historii młodych polskich naukowców, którzy mają na swoim koncie ciekawe osiągnięcia:
- preparat na bazie bursztynu, który ma właściwości bakteriobójcze, ale działa na bakterie selektywnie, wkrótce trafi na półki sklepów jako kosmetyk (np. przeciwtrądzikowy), a w przyszłości, po przeprowadzeniu dalszych badań, ma szansę stać się środkiem o zastosowaniach czysto medycznych;
- preparat krwiozastępczy (sztuczna krew);
- flusensor - bioczujnik do szybkiego wykrywania wirusa grypy. - 13.05.2024 14:40- TVP ALFA odc. 92 Startupy
Nic nie działa tak inspirująco ...
Nic nie działa tak inspirująco jak spotkanie z ludźmi, którzy odnieśli sukces i dzielą się
swoimi doświadczeniami i wiedzą. Jeżeli szukacie pomysłu na dobry biznes, warto
rozejrzeć się dookoła i poszukać okazji do takich spotkań.
Czym są startupy i jak wygląda droga do sukcesu? O tym opowie Radek Brzózka. - 13.05.2024 15:05- TVP ALFA odc. 91 Szerokopasmowy internet i bezpieczeństwo w sieci
Kiedyś dostęp do Internetu miały ...
Kiedyś dostęp do Internetu miały tylko największe ośrodki naukowe, a obejrzenie
krótkiego filmiku w sieci mogłoby zająć długie godziny, a nawet dni.
W tym odcinku zaprezentujemy infrastrukturę i zasady działania bezprzewodowego
internetu w technologii LTE oraz telekomunikacyjną instalację światłowodową. - 13.05.2024 23:40- TVP ABC odc. 31 Gry komputerowe
W programie będzie mowa o ...
W programie będzie mowa o tym, jak powstają gry komputerowe. Stworzenie takiej gry jest jak pisanie
książki albo realizacja filmowej superprodukcji. Zespół złożony ze scenarzystów, specjalistów od grafiki,
efektów specjalnych oraz oczywiście programistów tworzy od podstaw wirtualny świat, w którym zamieszkają
bohaterowie. Poza świetną rozrywką, gry komputerowe to także mnóstwo matematyki i fizyki. W ostatnich
latach polskie firmy wyprodukowały kilka gier, które osiągnęły ogromny światowy sukces.
- 14.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 90 Big data
Żyjąc w XXI wieku, trzeba ...
Żyjąc w XXI wieku, trzeba pogodzić się z myślą, że prywatność praktycznie nie istnieje. Coraz więcej danych
gromadzonych na nasz temat jest i przetwarzanych gdzieś w chmurach. Do niedawna można jeszcze było mieć
nadzieję, że w całym tym chaosie informacyjnym nasze prywatne dane pozostaną niezauważone. To się jednak
zmieniło wraz z nadejściem epoki Big data. Jedni się jej boją, inni wierzą, że stanie się ona odpowiedzią na
największe wyzwania XXI wieku. Czym jest Big data? Czy należy się jej bać? - 14.05.2024 06:25- TVP ALFA Historie pewnych wynalazków cz. 1 odc. 88
W tym specjalnym odcinku prezentujemy ...
W tym specjalnym odcinku prezentujemy polskich wynalazców. Autorzy pomysłów wypowiadają się na temat
potencjału poszczególnych projektów, wskazują ich mocne strony i słabe punkty.
Bartek Nowakowski tworzy aplikację dla osób posługujących się dronami. Łukasz Wroński przy wykorzystaniu
nanotechnologii pracuje nad zmianą właściwości drewna do instrumentów. Joanna Bielenica zaprojektowała
designerskie kamizelki odblaskowe na rower. Anna Czoska opracowała aplikację Virtual Recruiter, która pomoże
przygotować się użytkownikom do rozmowy kwalifikacyjnej. - 14.05.2024 06:25- TVP Nauka odc. 142 Światłowody
W tym odcinku Radek Brzózka ...
W tym odcinku Radek Brzózka wyjaśni zasady działania światłowodów, pokaże ich produkcję oraz opowie o nowoczesnych technologiach światłowodowych. Opowie także o zastosowaniach światłowodów w telekomunikacji, nauce i medycynie.
- 14.05.2024 14:40- TVP ALFA Historie pewnych wynalazków cz. 2 odc. 89
W tym specjalnym odcinku prezentujemy ...
W tym specjalnym odcinku prezentujemy polskich wynalazców. Autorzy pomysłów wypowiadają się na temat
potencjału poszczególnych projektów, wskazują ich mocne strony.
Marcin Stolarski zaprojektował mikrofon rowerowy, który umożliwia bezpieczne poruszanie się po drogach.
Natalia Strzęciwilk opracowała nowe rozwiązania dla urządzeń do rehabilitacji. Bartek Nowakowski tworzy
aplikację dla osób posługujących się dronami. Łukasz Wroński przy wykorzystaniu nanotechnologii pracuje
nad zmianą właściwości drewna do instrumentów. Anna Czoska opracowała aplikację VIRTUAL RECRUITER,
która pomoże przygotować się użytkownikom do rozmowy kwalifikacyjnej. - 14.05.2024 15:05- TVP ALFA Farby odc. 87
W tym odcinku m.in. tradycyjne ...
W tym odcinku m.in. tradycyjne metody przygotowywania różnych rodzajów farb malarskich,
czyli artystyczna kuchnia. - 14.05.2024 15:15- TVP Polonia Małe jest wielkie, czyli kompresja danych
Jeżeli robisz zdjęcia, kręcisz filmy ...
Jeżeli robisz zdjęcia, kręcisz filmy lub słuchasz muzyki w internecie, na pewno korzystasz z kompresji danych. Na pewno znasz takie hasła, jak MP3 czy MP4 - to właśnie przykłady skompresowanych plików. W programie: Czym jest kompresja i co jej zawdzięczamy? Jak oszukać ludzkie oko i ucho?
- 14.05.2024 23:30- TVP ABC odc. 29 Szyfrowanie
Polacy rozszyfrowali Enigmę, teraz stworzyli ...
Polacy rozszyfrowali Enigmę, teraz stworzyli Enigmę 2 - jedno z najlepszych urządzeń szyfrujących na świecie.
Na czym polega szyfrowanie i czy każdy szyfr da się w końcu złamać? Do czego stosowane jest szyfrowanie
w sieci? Zachęcamy widzów do korzystania z bezpiecznych stron, tzn. takich, których wrażliwe sekcje są
odpowiednio zabezpieczone. - 15.05.2024 06:00- TVP ALFA Magia odc. 86
W tym odcinku o tajnikach ...
W tym odcinku o tajnikach niektórych sztuczek iluzjonistycznych.
Gościem specjalnym Radka Brzózki będzie iluzjonista Maciej Pol.
Czym są iluzje? Jaka jest ich tajemnica? Historia efektu lewitacji:
jak była realizowana w przeszłości i jak może wyglądać dziś. - 15.05.2024 06:25- TVP ALFA Efekty specjalne w teatrze odc. 85
Spektakle w starożytnej Grecji były ...
Spektakle w starożytnej Grecji były jak na współczesne warunki niezwykle ubogie. Minimalna scenografia,
proste stroje, ewentualnie maski. Ale już wtedy, 2, 5 tysiąca lat temu, pojawiły się zapadnie, platformy na
kółkach, a nawet dźwigi unoszące aktorów. Ale to było 2, 5 tysiąca lat temu. Co od tego czasu się zmieniło?
Dzisiejsze spektakle teatralne i musicalowe w coraz większym stopniu przypominają filmowe superprodukcje.
Na scenach pojawiają się duchy, latający akrobaci wyjęci z cyrkowych namiotów. Aby przenieść widza
w inny wymiar, wykorzystuje się także światło i dźwięk. - 15.05.2024 06:55- TVP Nauka odc. 143 Sztuczna inteligencja. Czy jest się czego bać?
Jedni z najbardziej wpływowych przedsiębiorców ...
Jedni z najbardziej wpływowych przedsiębiorców (Bill Gates) i naukowców (Stephen Hawking) przestrzegają przed rozwojem sztucznej inteligencji, która może oznaczać zagładę ludzkości. W tym odcinku Radek Brzózka stawia pytanie: czy to faktycznie możliwe?
- 15.05.2024 14:50- TVP ALFA Logistyka odc. 84
Fabryki produkują, klienci kupują. Łatwo ...
Fabryki produkują, klienci kupują. Łatwo można wyobrazić sobie miejsce, w którym różne towary są produkowane,
a także miejsce, gdzie kupuje się dany produkt. Rzadko jednak zastanawiamy się nad tym, jak wygląda droga
towaru od momentu jego powstania do punktu przeznaczenia. Czas więc przyjrzeć się niektórym fragmentom tej
trasy.
W programie wizyta w centrach logistycznych. Dowiemy się, jak są konstruowane łańcuchy dostaw, jak łączy się
różne formy transportu, co to są uniwersalne kontenery, na czym polega standaryzacja procesu transportu.
Przyjrzymy się także magazynom, gdzie towar jest składowany.
. - 15.05.2024 15:15- TVP ALFA Huta szkła odc. 83
Szkło - symbol architektury XXI ...
Szkło - symbol architektury XXI wieku. W tym odcinku Radek Brzózka znajdzie się tam, gdzie zwyczajny
niemal piasek zamienia się w piękne szkło. Widz poznaje różne metody produkcji szklanych naczyń, ale też
jak powstają szyby okienne, szklane elewacje czy szyby samochodowe. - 15.05.2024 23:30- TVP ABC odc. 28 Roboty
Roboty potrafią coraz więcej i ...
Roboty potrafią coraz więcej i coraz częściej wyręczają człowieka nie tylko w wielkich fabrykach, ale także w zwykłych domowych czynnościach (np. odkurzanie, koszenie trawy). Jak działają roboty? Co potrafią dziś, a jakie umiejętności będą miały za kilka lat?
- 16.05.2024 06:00- TVP ALFA Smak odc. 81
Zmysł smaku zawsze pomagał nam ...
Zmysł smaku zawsze pomagał nam odróżniać to co dobre, od tego co jest potencjalnie niebezpieczne lub
bezwartościowe, choć dziś smak można łatwo oszukać. Zdradzimy wam, jak to się robi. Bowiem w tym odcinku
wszystko o smaku.
Każdy z nas zna cztery podstawowe smaki: słodki, słony, gorzki i kwaśny. Smaki te odczuwamy dzięki receptorom
znajdującym się na języku. I tutaj pojawia się ciekawostka. Wyłoniono jeszcze jeden smak podstawowy, zwany
umami, który określa się jako lekko słonawy smak mięsny, smakują nim między innymi kostki rosołowe. Badacze
podejrzewają, że istnieją nieodkryte jeszcze receptory reagujące na co najmniej kilka innych smaków - smak tłusty,
metaliczny czy wodny. - 16.05.2024 06:10- TVP Nauka odc. 144 Biopaliwa
W tym odcinku - biopaliwa. ...
W tym odcinku - biopaliwa. Od wielu lat jest jasne, że tempo, w którym dziś zużywamy paliwa kopalne, doprowadzi wkrótce do ich całkowitego wyczerpania. Alternatywą jest produkcja energii ze źródeł odnawialnych, takich jak wiatr, woda, słońce albo biopaliwa, czyli paliwa wytwarzane z organizmów żywych glonów, roślin, organizmów zwierzęcych i mikroorganizmów. W tym odcinku Radek Brzózka pokaże, na czym to polega, ale też przedstawi wątpliwości związane z produkcją biopaliw.
- 16.05.2024 06:25- TVP ALFA odc. 77 Drukarstwo
Cywilizacyjny postęp, rozwój nauki i ...
Cywilizacyjny postęp, rozwój nauki i sztuki nie byłyby możliwe, gdyby nie jeden genialny wynalazek, uważany
przez wielu za najważniejszy w historii. Protoplasta internetu - druk. Po Europie zaczęły krążyć książki
i wydawnictwa dotąd dostępne tylko dla nielicznych. Rewolucję w dostępie do wiedzy, którą zawdzięczamy
Gutenbergowi, można porównać jedynie do tego, jak świat zmienił się dzięki internetowi. Historia drukarstwa
to doskonały przykład, jak ważne jest inwestowanie w technologię. - 16.05.2024 07:00- TVP Polonia Małe jest wielkie, czyli kompresja danych
Jeżeli robisz zdjęcia, kręcisz filmy ...
Jeżeli robisz zdjęcia, kręcisz filmy lub słuchasz muzyki w internecie, na pewno korzystasz z kompresji danych. Na pewno znasz takie hasła, jak MP3 czy MP4 - to właśnie przykłady skompresowanych plików. W programie: Czym jest kompresja i co jej zawdzięczamy? Jak oszukać ludzkie oko i ucho?
- 16.05.2024 14:50- TVP ALFA odc. 75 Tunele aerodynamiczne
Poznamy różne rodzaje tuneli aerodynamicznych ...
Poznamy różne rodzaje tuneli aerodynamicznych i ich rozmaite zastosowania. Będzie także mowa
o fascynujących konstrukcjach służących do badania właściwości aerodynamicznych pojazdów,
samolotów, a nawet budynków. Niektóre z nich sprzyjają jednak głównie dobrej zabawie.
- 16.05.2024 15:15- TVP ALFA odc. 76 Jak działa zoo?
W tym odcinku o technologiach ...
W tym odcinku o technologiach stosowanych w ogrodach zoologicznych (np. w obsłudze akwariów,
terrariów, utrzymywaniu stałej temperatury etc.), a także o codziennym funkcjonowaniu zoo (kuchnia
dla zwierząt czy opieka weterynaryjna). - 16.05.2024 23:30- TVP ABC odc. 26 DNA
W tym odcinku sprawdzimy, jak ...
W tym odcinku sprawdzimy, jak natura zapisuje informacje na nasz temat. Dowiemy się, jakie techniki sprawdzania zgodności DNA stosowane są w laboratoriach. A genetycznym niedowiarkom udowodnimy, że nawet zwykłe kiwi ma swoje DNA! Strukturę DNA odkryto w 1953 roku. Odkrycie helisy wyjaśniło mechanizm kopiowania danych genetycznych. Okazało się przy okazji, że natura niemal od zarania dziejów wykorzystuje cyfrowy zapis informacji, my stosujemy go zaledwie od kilku dekad.
- 17.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 74 Szczepionki
W tym odcinku wszystko o ...
W tym odcinku wszystko o szczepionkach. Jak działają szczepionki i czy należy się bać.
Jakie choroby udało się dzięki nim wyeliminować i czy grozi nam ich powrót?
Czy szczepienia pomagają tylko ludziom, czy może świat zwierząt też z nich korzysta?
Radek Brzózka opowie o niezwykłych odkryciach, które ratują życie milionom ludzi rocznie. - 17.05.2024 06:25- TVP ALFA odc. 73 Optyka
Przez tysiące lat ludzie spoglądali ...
Przez tysiące lat ludzie spoglądali w niebo, podziwiając nieograniczone piękno i siłę natury.
Ale w pewnym momencie ktoś musiał zadać podstawowe pytanie: dlaczego niebo jest niebieskie?
Okazuje się, że precyzyjnej odpowiedzi udzielił dopiero w 1911 roku sam Albert Einstein.
W tym odcinku wszystko o optyce. Poznamy podstawowe właściwości światła, dlaczego światło
załamuje się przy przechodzeniu przez różne ośrodki. Dowiemy się także, jak widzą zwierzęta. - 17.05.2024 06:35- TVP Nauka odc. 145 Grzyby
W tym odcinku wszystko o ...
W tym odcinku wszystko o wielkich żarłokach, czyli... grzybach. Co to jest mikoryza, enzymy (celulazy i ligninazy), czyli jak znikają drzewa? Znajdziecie tu także odpowiedź na pytanie, dlaczego nie należy niszczyć muchomorów.
- 17.05.2024 14:50- TVP ALFA odc. 72 Jak to się mierzy?
Kiedy ludzie żyli jeszcze w ...
Kiedy ludzie żyli jeszcze w jaskiniach czy prymitywnych lepiankach, dokładne jednostki miary nie były potrzebne.
Nie trzeba było nawet umieć liczyć! Na spotkanie umawiano się jutro, pojutrze, bo na pewno nie o godz. 9.45.
Ale kiedy ludziom zamarzyło się mieszkać w ładnych budynkach, pływać wielkimi statkami czy handlować
drogocennymi metalami, to dokładne pomiary zaczęły mieć znaczenie.
W tym odcinku Radek Brzózka opowie o pomiarach odległości, czasu i masy. - 17.05.2024 15:15- TVP ALFA odc. 67 Cywilizacja a środowisko
W tym odcinku przykłady oddziaływania ...
W tym odcinku przykłady oddziaływania człowieka na środowisko, ale także projekt
jednego z najnowocześniejszych i najbardziej ekologicznych miast świata. Zajrzymy
na wydziały inżynierii i ochrony środowiska i sprawdzimy, czy warto tam studiować. - 17.05.2024 23:40- TVP ABC odc. 25 Łazik marsjański
Byliśmy świadkami lądowania na Marsie ...
Byliśmy świadkami lądowania na Marsie łazika Curiosity. Zanim ważący niemal tonę pojazd dotknął powierzchni czerwonej planety, musiał przelecieć 570 milionów kilometrów! Porównajcie to ze zdalnie sterowanymi zabawkami, które tracą zasięg po przebyciu kilkudziesięciu, góra kilkuset metrów! Teraz trwa najważniejsza część misji Curiosity, czyli badanie planety uznawanej przez wielu za alternatywny dom dla człowieka. Ale jak to wszystko działa? Jak wygląda sterowanie łazikiem, skoro sygnał radiowy potrzebuje kilku minut na pokonanie dystansu dzielącego Ziemię i Marsa? Czy Polacy stworzyli jakikolwiek element łazika? Jak wygląda nasz wkład w podbój i badanie kosmosu? No i jak mogłaby działać pierwsza marsjańska baza?
- 18.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 149 Muzea
W tym odcinku o muzeach ...
W tym odcinku o muzeach - fascynujących wehikułach czasu. Większość z nich przenosi nas wstecz, choć są takie, które zabierają zwiedzających w przyszłość! Radek Brzózka zajrzy za kulisy Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Muzeum Narodowego w Warszawie. Wirtualnie odwiedzi także kilka ciekawych muzeów w różnych zakątkach świata. Powie nie tylko, jak działają, ale przede wszystkim, dlaczego warto je odwiedzić.
- 18.05.2024 06:25- TVP ALFA odc. 65 Świat bez ludzi
W tym odcinku pokazujemy ciekawe ...
W tym odcinku pokazujemy ciekawe roboty i automatyczne rozwiązania w naszym życiu. Zobaczymy szeroką gamę robotów: humanoidalne, roboty w fabrykach, chirurgiczne, ratujące ludziom życie. Innym przykładem są roboty, które mają zastosowanie tam, gdzie działanie człowieka byłoby dla niego niebezpieczne. Pokażemy roboty w transporcie; automatyczny pilot w samolocie to już de facto autonomiczny robot sterujący pracą ogromnej maszyny. Niebawem na drogach zaczną się też pojawiać automatycznie sterowane samochody. Prezentujemy również niezwykłe roboty wchodzące z człowiekiem w interakcje.
- 18.05.2024 14:50- TVP ALFA odc. 64 Odnawialne źródła energii
Utrzymanie ciągłego rozwoju naszej cywilizacji ...
Utrzymanie ciągłego rozwoju naszej cywilizacji powoduje rosnące zapotrzebowanie na energię. Niestety, zasoby paliw kopalnych nie są nieograniczone. W dodatku ich wykorzystywanie źle wpływa na stan naszej planety. Dlatego naukowcy dwoją się i troją, próbując wymyślić nowe sposoby pozyskiwania energii. W tym odcinku Radek Brzózka przedstawi kilka z nich. Odwiedzi Politechnikę Częstochowską, na której prowadzone są badania dotyczące wykorzystania plantacji glonów. Glony, które rozwijają się dzięki odpadom z biogazowni, mogą służyć do produkcji biopaliw, mogą też być składnikami drogich kosmetyków! Inne rozwiązanie zaprezentują naukowcy z Torunia, którzy pracują nad ogniwami fotowoltaicznymi nowej generacji. W niedalekiej przyszłości okna budynków staną się wielkimi bateriami słonecznymi, także nasze ubrania będą w stanie naładować np. telefon albo zasilić laptopa!
- 18.05.2024 15:15- TVP ALFA odc. 63 Pomoc osobom starszym i niepełnosprawnym
Wielu marzy o tym, by ...
Wielu marzy o tym, by być wiecznie młodymi i pięknymi. Niestety, natura ma dla nas inny plan. Lek na nieśmiertelność to na razie futurystyczna wizja. Może w takim razie ułatwić życie tym, którzy potrzebują wsparcia, bo nie są w pełni samodzielni? To już potrafimy i dzięki technologii robimy to coraz lepiej. W tym odcinku udowodnimy, że nowoczesna technologia może dobrze służyć także osobom starszym i niepełnosprawnym.
- 18.05.2024 23:40- TVP ABC odc. 149 Muzea
W tym odcinku o muzeach ...
W tym odcinku o muzeach - fascynujących wehikułach czasu. Większość z nich przenosi nas wstecz, choć są takie, które zabierają zwiedzających w przyszłość! Radek Brzózka zajrzy za kulisy Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Muzeum Narodowego w Warszawie. Wirtualnie odwiedzi także kilka ciekawych muzeów w różnych zakątkach świata. Powie nie tylko, jak działają, ale przede wszystkim, dlaczego warto je odwiedzić.
- 19.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 62 Transplantacje
W tym odcinku wyjaśniamy dokładnie, ...
W tym odcinku wyjaśniamy dokładnie, na czym polega przeszczep, jak bardzo skomplikowana jest to operacja. Wyjaśnimy również znaczenie zgodności tkankowej.
- 19.05.2024 06:25- TVP ALFA odc. 61 Diagnostyka i walka z nowotworami
Lekarze walczą o zdrowie i ...
Lekarze walczą o zdrowie i życie pacjentów, ale dysponują tylko takimi środkami, jakie dostarczą im naukowcy. W tym odcinku skupiamy się na nowotworach: badaniach nad nimi, metodach diagnostycznych oraz metodach leczenia. Wyjaśniamy, czym jest nowotwór oraz pokazujemy, że mamy coraz więcej sposobów na walkę z rakiem. Ale najważniejsza jest postawiona odpowiednio wcześnie diagnoza. Rozmawiamy o nowych testach i metodach diagnostycznych, które jeszcze niedawno były niedostępne w Polsce. Prezentujemy metodę, którą opracowali naukowcy ze Szczecina (Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie). Wyjaśniamy zasadę działania brastera - bardzo skutecznego testera do wykrywania nowotworów piersi.
- 19.05.2024 14:50- TVP ALFA odc. 60 Autobus
Prowadzenie autobusu to marzenie wielu ...
Prowadzenie autobusu to marzenie wielu kierowców. Ale jak bezpiecznie nauczyć się jeździć takimi potworami, szczególnie w niebezpiecznych warunkach? Do tego służą specjalne symulatory. Ale zanim powiemy o specyfice jazdy autobusem, zajrzymy do środka tego pojazdu. Odkryjemy, czym różni się projektowanie autobusu od projektowania zwykłego auta. W halach produkcyjnych pokażemy proces powstawania szkieletu autobusu, gdzie również jest on uzupełniany całą resztą elementów. Zaprezentujemy ekologiczne autobusy oraz trolejbusy. Powiemy ponadto o opracowywanym w Polsce modelu całkowicie elektrycznego autobusu.
- 19.05.2024 15:15- TVP ALFA odc. 59 Polskie sztuczne serce
Styl życia, środowisko i wiele ...
Styl życia, środowisko i wiele innych czynników powodują, że choroby serca są jednymi z najczęstszych i najpoważniejszych problemów zdrowotnych. Od wielu lat trwają prace nad skonstruowaniem protezy serca. Najlepiej byłoby ją zamknąć w klatce piersiowej, jak każdy inny implant. Niestety, na razie jest to niemożliwe. Stopień skomplikowania tego narządu i bardzo nieprzyjazne warunki, w których musi działać, powodują, że najlepsi lekarze i inżynierowie wciąż głowią się nad tym problemem. Warto przypomnieć, że w Zabrzu działa jednak Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii im. profesora Zbigniewa Religi, pomysłodawcy niezwykłego projektu Polskie Sztuczne Serce.
- 19.05.2024 23:40- TVP ABC odc. 18 Zdalne sterowanie
W tym odcinku wszystko o ...
W tym odcinku wszystko o zdalnym sterowaniu. Wyjaśnimy zasady działania pilota do sprzętu RTV, pilota do zabawek, a także kolejek elektrycznych, o czym opowie nam jeden z pasjonatów kolejek. Zdalne sterowanie wykorzystywane jest również podczas transmisji ważnych społecznie wydarzeń, koncertów, widowisk sportowych. Wyjaśnimy przy tej okazji, co to jest quadrocopter. Ponadto zwiedzimy inteligentny dom, czyli dom na pilota. Tutaj wszystko można zrobić zdalnie. Będąc na wakacjach w dowolnym miejscu na ziemi, można zdalnie włączyć czy wyłączyć światło w domu, sterować ogrzewaniem, telewizją, wieżą, a nawet nalać wody do wanny. Nie zabraknie także informacji o sposobie sterowania pierwszym polskim samodzielnym obiektem kosmicznym, jakim jest satelita PW SAT. O wszystkich tych niezwykłych ciekawostkach dowiecie się, oglądając "Jak to działa?".
- 20.05.2024 05:50- TVP Nauka odc. 146 Detektywi przeszłości
W tym odcinku o detektywach ...
W tym odcinku o detektywach przeszłości, czyli w jaki sposób pracują naukowcy, którzy zajmują się badaniem historii sprzed setek, tysięcy, a nawet milionów lat. Radek Brzózka pokaże, na podstawie jakich technik uczeni odtwarzają niesamowite wydarzenia z prehistorii.
- 20.05.2024 06:00- TVP ALFA odc. 102 Filmy animowane
Technik powstawania filmu animowanego jest ...
Technik powstawania filmu animowanego jest bardzo wiele. Mogą to być trójwymiarowe
kukiełki albo płaskie postaci malowane na celuloidowej taśmie, nakładane na kolejne warstwy
przedstawiające tło i inne elementy krajobrazu. Są także animacje wycinankowe. Gama środków
jest ograniczona tylko wyobraźnią autora.
Kluczowy dla każdej animacji jest scenariusz, historia, którą chcemy opowiedzieć. Następnie
powstają tak zwane storyboardy, czyli szkice przedstawiające poszczególne sceny.
A skoro tak wiele mówić będziemy o animacji, to zróbmy w programie własną animację! - 20.05.2024 23:40- TVP ABC odc. 24 Trąba powietrzna
Życie na Ziemi jest możliwe ...
Życie na Ziemi jest możliwe za sprawą istnienia cieniutkiej warstwy ochronnej - atmosfery. To właśnie atmosfera zawiera życiodajną mieszaninę gazów, czyli powietrze. To samo, co decyduje o istnieniu życia na naszej planecie, w wyjątkowych warunkach staje się jednak niszczycielskim żywiołem zmiatającym z powierzchni ziemi wszystko, co stanie na drodze. O potędze burz i towarzyszących im trąb powietrznych mieliśmy okazję przekonać się wiele razy. Ale burze to codzienność żeglarzy i pilotów, którzy w swojej pracy są zmuszeni regularnie stawiać im czoła. Czy lecąc samolotem, jesteśmy bezpieczni? Czy siła, która potrafi z łatwością zerwać dach budynku, nie jest także zagrożeniem dla samolotów pasażerskich? Porozmawiamy z pilotami i kontrolerami lotów o tym, jak ruch lotniczy radzi sobie w warunkach burzowych. Przedstawimy także relację jedynego człowieka, któremu udało się przeżyć zassanie przez chmurę burzową na wysokość 9 kilometrów. Ewa Wiśnierska, polska paralotniarka, o której cały świat dowiedział się w 2007 roku podczas paralotniowych Mistrzostw Świata w Australii, opowie o swoich traumatycznych doświadczeniach z wnętrza najgroźniejszej z chmur - chmury typu Cumulonimbus. Opowiemy wszystko o chmurach: skąd się biorą, jak zamieniają się w burze i jak powstają trąby powietrzne.
- 21.05.2024 05:55- TVP Nauka odc. 147 Wytrzymałość
W tym odcinku o wytrzymałości. ...
W tym odcinku o wytrzymałości. Doświadczenie podpowiada nam, że papier czy skorupka jajka są delikatne i trzeba postępować z nimi bardzo ostrożnie. Tymczasem odpowiednio użyte, mogą być niezwykle wytrzymałe! Radek Brzózka pokaże, że zmiażdżenie jajka wcale nie jest takie proste, a papier może być tak mocny, że trzeba go rozrywać dwoma samochodami.
- 21.05.2024 15:15- TVP Polonia Nauka "od kuchni"
Radek Brzózka powie o tym, ...
Radek Brzózka powie o tym, jakie substancje odżywcze uwalniają się z warzyw podczas gotowania - którym wysoka temperatura służy, którym szkodzi. Porównamy działanie szybkowaru (gotowanie pod wysokim ciśnieniem) oraz metodę sous vide (gotowanie próżniowo pakowanych produktów - czyli w niższym ciśnieniu). Dlaczego smażone potrawy najbardziej nam smakują? Jak mierzy się kaloryczność produktów? Jakie urządzenia i procesy można spotkać w profesjonalnej kuchni? A także kuchnia molekularna - czyli ciekły azot i proszki w akcji. Czy jest to tylko spektakularny trick, czy kryją się za tym faktyczne korzyści dla smakoszy?
- 21.05.2024 23:35- TVP ABC odc. 17 Żarówka
W tym odcinku zamierzamy oświecić ...
W tym odcinku zamierzamy oświecić widzów kilkoma ciekawostkami na temat światła, a właściwie żarówek. Dzięki elektryczności udało nam się w końcu pokonać mrok nocy i zmienić nasze życie. Ogień, gaz, oświetlenie uliczne, świecące gwiazdy, żarówki, świetlówki, lasery, diody, błyskawice, czyli różne źródła światła, o których powiemy w programie. Wyjaśnimy, czym jest światło oraz skąd się biorą fotony. Pokażemy zdjęcia z kamery termowizyjnej, zrobimy prostą żarówkę. Powiemy także o obserwacjach kosmosu, bowiem na podstawie analizy światła astronomowie mogą badać temperaturę i skład chemiczny gwiazd oddalonych od Ziemi o miliardy kilometrów! Oczywiście będzie też zagadka - dla wszystkich dociekliwych widzów.
- 22.05.2024 07:05- TVP Nauka odc. 148 Małe jest wielkie
W tym odcinku Radek Brzózka ...
W tym odcinku Radek Brzózka udowadnia, że małe może być też wielkie! Niewidoczne gołym okiem bakterie mogą zabić człowieka. Obserwowanie najmniejszych cząstek tworzących wszechświat wymagało zbudowania największego na świecie laboratorium CERN - u w Genewie! Dowiecie się także, w jaki sposób inne maleństwa sprawiają nam wielkie problemy.
- 22.05.2024 23:35- TVP ABC odc. 13 Radio
W tym odcinku dowiemy się, ...
W tym odcinku dowiemy się, jak działa radio. Zobaczymy pierwsze radioodbiorniki i odwiedzimy Muzeum Powstania Warszawskiego, gdzie dowiemy się o ciekawostkach dotyczących komunikacji (z udziałem Anglików) podczas powstania. Wyjaśnimy także, na jakich zasadach działa nadajnik i odbiornik oraz co to są modulacje AM i FM. Jeśli jesteście ciekawi, w jakich współcześnie używanych urządzeniach mają zastosowanie fale radiowe, oglądajcie nasz program. Nie zabraknie oczywiście zagadki.
- 23.05.2024 06:45- TVP Nauka odc. 149 Muzea
W tym odcinku o muzeach ...
W tym odcinku o muzeach - fascynujących wehikułach czasu. Większość z nich przenosi nas wstecz, choć są takie, które zabierają zwiedzających w przyszłość! Radek Brzózka zajrzy za kulisy Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Muzeum Narodowego w Warszawie. Wirtualnie odwiedzi także kilka ciekawych muzeów w różnych zakątkach świata. Powie nie tylko, jak działają, ale przede wszystkim, dlaczego warto je odwiedzić.
- 23.05.2024 07:00- TVP Polonia Nauka "od kuchni"
Radek Brzózka powie o tym, ...
Radek Brzózka powie o tym, jakie substancje odżywcze uwalniają się z warzyw podczas gotowania - którym wysoka temperatura służy, którym szkodzi. Porównamy działanie szybkowaru (gotowanie pod wysokim ciśnieniem) oraz metodę sous vide (gotowanie próżniowo pakowanych produktów - czyli w niższym ciśnieniu). Dlaczego smażone potrawy najbardziej nam smakują? Jak mierzy się kaloryczność produktów? Jakie urządzenia i procesy można spotkać w profesjonalnej kuchni? A także kuchnia molekularna - czyli ciekły azot i proszki w akcji. Czy jest to tylko spektakularny trick, czy kryją się za tym faktyczne korzyści dla smakoszy?
- 23.05.2024 23:40- TVP ABC odc. 12 Nośniki pamięci
Nośniki pamięci - dziś kojarzą ...
Nośniki pamięci - dziś kojarzą nam się głównie z tym wszystkim, co potrafi przeczytać albo na czym może zapisać dowolne informacje komputer. Ale z historii naszych przodków dowiadujemy się o innych rodzajach zapisów: pismo węzełkowe, hieroglify, papirus, skóra (na której pisano), kamienne tabliczki, kości, papier etc. Przełom stanowiło wynalezienie przez Jana Gutenberga w pierwszej połowie XV wieku ruchomej czcionki drukarskiej. Natura także doskonale sobie radzi z zapisywaniem najważniejszych danych. Podstawowym nośnikiem danych wykorzystywanym przez naturę jest DNA. Także i ludzka pomysłowość nie zna granic. Poza wynalezieniem na początku lat 80. płyty CD, możemy poszczycić się takimi dokonaniami, jak pamięć RAM czy pamięć Flash. W programie właśnie o tym: jak działają nowoczesne nośniki pamięci i jak działają kody kreskowe.
- 24.05.2024 06:35- TVP Nauka odc. 150 Powietrze
W tym odcinku o powietrzu. ...
W tym odcinku o powietrzu. Wiele organizmów - w tym ludzie - potrzebuje powietrza do przeżycia. Bez niego życie, jakie znamy, byłoby niemożliwe. Powietrze ma wiele ciekawych właściwości, które Radek Brzózka zaprezentuje, odwiedzając niezwykłą wystawę w Centrum Nauki Kopernik. Ale opowie także o śmieciach, którymi, niestety, oddychamy. W wielu miejscach powietrze zanieczyszczone jest substancjami, które szkodzą naszemu zdrowiu i życiu. Radek pokaże, jak bada się zanieczyszczenie powietrza i co zrobić, aby się go pozbyć.
- 24.05.2024 23:40- TVP ABC odc. 11 Akumulatory
Kiedy dziś mówimy "akumulator", mamy ...
Kiedy dziś mówimy "akumulator", mamy na myśli element wielu urządzeń, który zapewnia im zasilanie. Są więc akumulatory czy baterie w telefonach, zegarkach, pilotach od telewizorów, laptopach i wszelkich innych przenośnych sprzętach, samochodach, zabawkach. Ale są też urządzenia niedziałające na prąd, a mimo to mające jakiś akumulator. W ściennym zegarze z kukułką, w którym nie ma baterii, a mimo to on
działa, rolę akumulatora pełnią ciężkie szyszki. Termos to też akumulator! Aby go naładować, wystarczy nalać do środka gorącej wody albo herbaty. To oczywiście mikroakumulator ciepła, ale w przyrodzie takie
akumulatory mają swoje wielkoskalowe odpowiedniki. Budujemy także ogromne, naturalne akumulatory, które pozwalają wytwarzać energię elektryczną. Te akumulatory to sztuczne zbiorniki wodne, zalewy.
O tych i innych rodzajach akumulatorów będziemy rozmawiać w "Jak to działa?". - 25.05.2024 23:50- TVP ABC odc. 10 Ekran telewizora
W tym odcinku pokażemy, jak ...
W tym odcinku pokażemy, jak działają różne rodzaje najważniejszej części telewizora, czyli ekranu. Wyjaśnimy zasadę działania telewizora kineskopowego, który odszedł już niemal do lamusa. Opowiemy, czym różni się telewizor LCD od LED; okaże się przy okazji, że nie różni się prawie niczym! Poznacie też ciekawą zasadę działania telewizorów plazmowych, a na koniec kilka informacji o ekranach przyszłości, czyli ekranach OLED. Przygotujcie się oczywiście na naukową zagadkę i wiele ciekawostek. Bo czy wiecie, że telewizor w ciągu sekundy musi wyświetlić punkt po punkcie 25 klatek, każda składa się z 576 linii po 720 punktów?!
- 26.05.2024 23:35- TVP ABC odc. 9 Telefon
To, że telefon pojawił się ...
To, że telefon pojawił się dopiero w XIX wieku, nie oznacza, że wcześniej ludzie nie potrafili się ze sobą w miarę sprawnie porozumiewać. Istniała instytucja gońca; najsłynniejszym był bodaj Filippides, który po zwycięskiej bitwie pobiegł z miejscowości Maraton do Aten, aby obwieścić zwycięstwo. Były też sygnały dymne, gołębie, listy. Ale dobrodziejstwa telefonii nie sposób przecenić. Czy wiecie, jakie były początki telefonu i skąd wzięła się nazwa "telefonia komórkowa"? A może chcecie sami zbudować swój telefon? Takie urządzenie świetnie sprawdza się na wakacjach w każdych warunkach, ponieważ niepotrzebny jest zasięg.
- 27.05.2024 06:25- TVP Nauka odc. 151 Hormony
W tym odcinku o hormonach. ...
W tym odcinku o hormonach. Organizmy ludzi i zwierząt to niezwykle skomplikowane maszyny, które bez naszej wiedzy i kontroli same regulują parametry swojej pracy, nieustannie sprawdzają działanie poszczególnych podzespołów i dynamicznie reagują na zmiany w środowisku zewnętrznym oraz wewnątrz tej fascynującej fabryki. Jednym z mechanizmów sterowania działaniem poszczególnych organów, mającym nierzadko wpływ na nasze emocje i zachowania, są hormony. W programie o tym, czym są, skąd się biorą i do czego służą.
- 27.05.2024 23:45- TVP ABC odc. 8 Trzy zasady dynamiki Newtona, czyli jak działa świat
Isaac Newton, jeden z najbardziej ...
Isaac Newton, jeden z najbardziej genialnych fizyków wszech czasów, kilka stuleci temu sformułował trzy proste zasady, które rządzą naszym światem. Zasady Newtona są tak oczywiste i tak proste, że stanowią fundament mechaniki klasycznej opisującej ruch ciał znajdujących się wokół nas. W tym odcinku będzie kipieć od doświadczeń i eksperymentów, a punktem kulminacyjnym będą wyścigi pojazdów na napęd odrzutowy.
- 28.05.2024 06:15- TVP Nauka odc. 152 Ciekawe urządzenia
W tym odcinku m.in. o ...
W tym odcinku m.in. o telemedycynie, protezach sterowanych sygnałami elektrycznymi z mózgu, skanerze terahercowym i wielu innych ciekawych urządzeniach.
- 28.05.2024 15:05- TVP Polonia Jak działa PGE Narodowy?
Radek Brzózka prezentuje kulisy funkcjonowania ...
Radek Brzózka prezentuje kulisy funkcjonowania stadionu PGE Narodowego. Zaczniemy od jego historii (Stadion Dziesięciolecia - budowa, największe imprezy sportowe, targowisko). Następnie przypomnimy budowę PGE Narodowego, a potem zwiedzimy go od kuchni. Pokażemy te części obiektu, które nie są widoczne dla wszystkich zwiedzających: dach, elewację, sterownie, vip roomy, studia telewizyjne/budki komentatorów i wiele innych ciekawych miejsc.
- 28.05.2024 23:40- TVP ABC odc. 7 Samolot
Nikt nie dziwi się, że ...
Nikt nie dziwi się, że wielki balon wypełniony gorącym powietrzem leci do góry. Ale dlaczego gigantyczne, ważące dziesiątki ton samoloty odrywają się od ziemi? Mitologiczni Dedal i Ikar już dawno temu wzbili się w powietrze, choć dla Ikara skończyło się to źle. Jednak pozostali musieli czekać na podniebne podróże samolotami dwa tysiąclecia! Jaką tajemnicę skrywają skrzydła samolotu? Czy łyżka potrafi latać? Zapraszamy do obejrzenia kolejnego odcinka "Jak to działa?".
- 29.05.2024 06:45- TVP Nauka odc. 153 Wiem, że nie wiem
W tym odcinku Brzózka przyznaje: ...
W tym odcinku Brzózka przyznaje: "Wiem, że nie wiem naprawdę wielu rzeczy, zarówno tych, które dzieją się w naszym ciele, w atomach, z których
jesteśmy zbudowani, ale jednocześnie we wszechświecie, którego jesteśmy malutkim fragmentem. Ogromna wiedza, którą dziś dysponuje ludzkość,
jest niczym w porównaniu ze wszystkim tym, czego nie wiemy. W dodatku każde nowe odkrycie uświadamia nam, że nie wiemy jeszcze więcej!" - 29.05.2024 23:40- TVP ABC odc. 6 Elektryczność
Ten odcinek opowiada o tym, ...
Ten odcinek opowiada o tym, od czego w XXI wieku jesteśmy uzależnieni w niemal równym stopniu, co od powietrza i wody. I nie chodzi bynajmniej o internet, lecz o prąd! W świecie naszych starożytnych przodków powstawanie piorunów, niezwykłe właściwości ryb rażących prądem tłumaczono na wiele sposobów, jednak dokładne ich zrozumienie zajęło naukowcom wiele stuleci. Dowiecie się, co ma wspólnego noga martwej żaby z wynalezioną przez Alessandro Voltę baterią. Wyjaśnimy też, dlaczego prąd w gniazdku jest inny od tego w baterii i co bursztyn ma wspólnego z elektronami. Czy wiecie, że w wiadrze można przynieść prąd? Pokażemy, jak wygląda i skąd się go bierze.
- 30.05.2024 06:45- TVP Nauka odc. 154 Ogień
W tym odcinku: ogień - ...
W tym odcinku: ogień - fascynujący i niszczycielski żywioł. Ale czym tak naprawdę jest? Co się faktycznie pali? Skąd się biorą kolory płomieni? Czy można zdusić płomień, odbierając mu ciepło? Radek Brzózka wyjaśnia istotę zjawiska.
- 30.05.2024 07:00- TVP Polonia Jak działa PGE Narodowy?
Radek Brzózka prezentuje kulisy funkcjonowania ...
Radek Brzózka prezentuje kulisy funkcjonowania stadionu PGE Narodowego. Zaczniemy od jego historii (Stadion Dziesięciolecia - budowa, największe imprezy sportowe, targowisko). Następnie przypomnimy budowę PGE Narodowego, a potem zwiedzimy go od kuchni. Pokażemy te części obiektu, które nie są widoczne dla wszystkich zwiedzających: dach, elewację, sterownie, vip roomy, studia telewizyjne/budki komentatorów i wiele innych ciekawych miejsc.
- 30.05.2024 23:40- TVP ABC odc. 5 Dźwięk
W tym odcinku znajdzie się ...
W tym odcinku znajdzie się wiele ciekawych eksperymentów, które wyjaśnią naturę dźwięku. Czy dźwięk można zobaczyć? Zbudujemy mikrofon, który działa dzięki temu, że widzi ruch powodowany przez drgania akustyczne. Korzystając z dwóch kamertonów, pokażemy ciekawą właściwość fal nazywaną interferencją. Takie właśnie zjawisko jest wykorzystane w niektórych słuchawkach, których producenci zapewniają o wyeliminowaniu hałasu z zewnątrz. Wyjaśnimy prawa rozchodzenia się dźwięku w przestrzeni, o czym jednak zapominają niektórzy twórcy filmów, jak choćby rozgrywających się w kosmosie "Gwiezdnych wojen". Pokazane tu wybuchy i strzały laserów słychać w kosmosie równie dobrze, jak na ziemi, choć jest to niemożliwe z powodu próżni. Ponadto porównamy dwa wnętrza - studia radiowego i sali koncertowej. Pokażemy, że w niektórych pomieszczeniach chodzi o wygłuszenie wszelkich dźwięków przez stosowanie różnych pułapek (np. gąbek), ale w salach koncertowych, teatrach ważne jest, by dźwięk z łatwością docierał nawet do najdalszych rzędów. Już antyczne amfiteatry były konstruowane tak, by szept aktora na scenie był słyszalny dziesiątki metrów dalej. Wyjaśnimy, jak to działa. Czy wiecie, jak przestroić skrzypce, nie mając do nich bezpośredniego dostępu? A co mają wspólnego z dźwiękiem spławik bombka i ołowiany ciężarek wędkarski?
- 31.05.2024 06:30- TVP Nauka odc. 155 No to w drogę! Elektryczny samochód
W tym odcinku: samochód elektryczny. ...
W tym odcinku: samochód elektryczny. Na czym dokładnie polegać będzie rewolucja związana z pojazdem elektrycznym? Dużo ciekawostek i zerknięcie w niedaleką przyszłość. Radek Brzózka opowie o zmianach
cywilizacyjnych, które spowodowane będą pojawieniem się aut elektrycznych (to nie tylko zwykła zmiana rodzaju napędu), to nowa sieć przesyłu energii, ale też możliwość zasilania naszych domów z baterii samochodu! - 31.05.2024 23:40- TVP ABC odc. 4 GPS
Wyjaśnimy niezwykłe zasady fizyczne, które ...
Wyjaśnimy niezwykłe zasady fizyczne, które stoją u podstaw działania nowoczesnego systemu GPS (w tym zegary atomowe, czas płynący raz szybciej, raz wolniej, zgodnie z teorią względności Einsteina). Poznamy zasadę działania latarni morskich i współczesnych radiolatarni wykorzystywanych w nawigacji lotniczej i morskiej. Pokażemy także, jak zbudować archaiczny GPS. Okazuje się, że wystarczy zegarek, kawałek kartki i sznurek, aby z dużą dokładnością określić nasze położenie w dowolnym punkcie na kuli ziemskiej!