TVP Historia - Program TV na piątek 24 maja 2024

1883 - oddano do użytku Most Brookliński;
1953 - mistrzami Europy w boksie zostali Chychła, Drogosz, Kruża, Kukier, Stefaniuk,
walcząc głównie z bokserami sowieckimi; komentarz Marii Dąbrowskiej na ten temat;
1969 - prymas Wyszyński piechotą udał się do Zbroszy Dużej na poświęcenie kaplicy;
1977 - początek głodówki działaczy KOR w warszawskim kościele św. Marcina;

Filmowa biografia generała von Choltitza, który wywodził się ze starej śląskiej rodziny Odrowążów. W 1944 roku rzeczony
Choltitz uratował Paryż przed wysadzeniem w powietrze, za co do końca życia ponosił konsekwencje. Można śmiało
zaryzykować stwierdzenie, że gdyby nie generał von Choltitz, pewien rewolucjonista nie spiskowałby w Closerie des Lilas,
a Napoleon nie spoczywałby pod kopułą Inwalidów. Von Choltitz urodził się na terenie dzisiejszej Polski.

Cykl dokumentalny o pięciu Polkach: Halinie Szwarc, Władysławie Macieszynie, Helenie Marusarzównie, Wandzie Gertz, Halinie Szymańskiej, których młodość i dojrzewanie przypadły na czasy wojenne. To pięć filmowych opowieści o poświęceniu, walce, determinacji i bezinteresownym oddaniu dla Ojczyzny. To historie bohaterek z dalszych rzędów, o których nie wspominają szkolne podręczniki, a które tym bardziej zasługują na przybliżenie ich dokonań. Władysława Macieszyna (1888 - 1967) służyła w Legionach Piłsudskiego, była senatorem IV kadencji międzywojennego parlamentu. W czasie II wojny światowej aresztowana przez gestapo próbowała popełnić samobójstwo. Odratowaną i skazaną na karę śmierci Władysławę uratował przypadek: w wiedeńskim areszcie nie było gilotyny, co uniemożliwiło wykonanie wyroku.

Ewka winą za śmierć Irki obarcza Nitkę, której podczas akcji odbicia dziewczyny z rąk Niemców zaciął się pistolet.
Rodzina Szczęsnych chce pochować Irkę na Powązkach wśród bliskich. Dowództwo informuje dziewczyny,
że byłoby to bardzo ryzykowne. Marysia zobowiązuje się znaleźć odpowiednie miejsce na grób dla przyjaciółki.
Marysia straciła nadzieję na koniec wojny i powrót do normalności. Przestaje się ukrywać, jest jej już wszystko
jedno.


Serial wojenny,

Film powstał wokół odkrytych przez reżysera materiałów archiwalnych z okresu tworzenia się Brygady Karpackiej
w czasie II wojny światowej. Materiał został nakręcony przez Tadeusza Chromińskiego, amatora filmowca, który
dokumentował zarówno ważne wydarzenia z historii Brygady, jak również okruchy życia żołnierzy w czasie wolnym
i na służbie. Na ekranie zobaczyć można miedzy innymi generała Władysława Sikorskiego, pułkownika Stanisława
Kopańskiego i generała władysława Andersa.

Cykl audycji popularyzujących wiedzę z historii najnowszej. Wydanie poświęcone jest zagadnieniu
wypowiedzenia wojny Stanom Zjednoczonym przez Japonię. Autor odsłania kulisy ataku Japonii na
Pearl Harbor.

Przez wiele lat w stolicach państw świata działały specjalne zespoły wysyłane z Moskwy, aby przywiodły
do kraju lub zlikwidowały uchodźców politycznych i wrogów stalinizmu. Oddziały te nazywane grupami Jaszy
zamordowały lub uprowadziły wiele osób, w tym przywódców emigracji rosyjskiej, generałów Millera i Kutiepowa.
Program przedstawia narodziny terroru w ZSRR za rządów Lenina, utworzenie grup Jaszy i działalność tych
instytucji, wciąż będących tajemnicą rosyjskich archiwów.

Enwera Hodżę poznajemy w przedostatnim roku jego życia. Jest to rok 1984. Albania stworzona przez ekipę dowodzoną przez tego krwawego dyktatora jest niczym kraj z mrocznej powieści George ' a Orwella. Hodża jako jedyny z pierwszego pokolenia europejskich komunistów nadal stoi u steru władzy. Kontrą do idealistycznych wspomnień Enwera Hodży będą komentarze historyków oraz ekspertów. Z tego dwugłosu wyłoni się prawdziwy obraz kraju, którym przez ponad czterdzieści lat rządził jedyny w swoim rodzaju dyktator.

W 1939 r. , w czasie przekazywania przez NKWD więźniów oficerom gestapo, obecny tam przedstawiciel MSZ, Johann Jorg, zażądał wydania jednego z więźniów - oficera polskiego wywiadu lotniczego, kpt. Andrzeja Czernego. Marzec 1945 r. Beer, sprawdzający na rozkaz Globckego akta Jorga, znajduje wzmiankę o tym wydarzeniu. Globcke przypomina sobie, że opowiadał mu o tym Harry Sauer, szef bezpieczeństwa w zamku Książ. Postanawia do niego pojechać. W czasie nocnej libacji Sauer potwierdza, że Jorg zabrał więźnia, co rozzłościło Heydricha. Szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy uznał, że Jorg działał na polecenie szefa Abwehry, adm. Canarisa, zamierzającego zdradzić Zachodowi najściślej strzeżoną tajemnicę Niemiec: osiągnięcia naukowców pracujących nad rozszczepieniem atomu. Sauer otrzymał rozkaz, aby znaleźć tego dowody, więc uprowadził i torturował Jorga. Nie wydobył od niego informacji o działaniach Canarisa, gdyż ludzie admirała uwolnili Jorga. Ten, po wygojeniu złamanej szczęki, został wysłany przez Canarisa do bezpiecznego miejsca: Jeleniej Góry, gdzie rozpoczął pracę w tajnym ośrodku kryptologicznym. Jorg, wciąż pod baczną obserwacją Globckego, poznaje piękną dziewczynę, którą widział na schodach w zamku. To Anna Maria Solof (Anna Dereszowska), siostrzenica właściciela zamku, hrabiego Gütschowa. Dziewczyna ostrzega Jorga, że jego zwierzchnicy nie będą tolerować ich znajomości. Myli się. Globcke uważa, że to sprzyja jego planom. Jorg jedzie z nią do pobliskiego miasteczka Leśna, gdzie przybyła już jego łączniczka Natalia; dzięki niej Jorg będzie mógł nawiązać kontakt z centralą.

Film dokumentalny (2 części) o Bośni i Hercegowinie - kraju dzikim i nieznanym - w samym sercu Europy. Z kaskadowymi wodospadami, dziewiczymi krajobrazami rzecznymi i skalistymi pasmami górskimi. Bośnia i Hercegowina urzeka jałowym pięknem krasowego południa i dziewiczą przyrodą gęsto zalesionej północy. Rzadkie i zagrożone zwierzęta wędrują po dolinach i górach pierwotnego lasu Perućica. Nietknięta przyroda oferuje dziewicze środowisko i jest świadectwem imponującej różnorodności ekologicznej. Dlaczego na górze Cincar żyją dzikie mustangi? Jak powstały wodospady wzdłuż rzeki Trebiat? A gdzie można spotkać płaszczki i skorpiony w zatoce Neum?

Producent: micafilm

Serial dokumentalny (6 odcinków). Ludzie od dawna tworzyli listy niezwykłych wyczynów twórczych, od starożytnych siedmiu cudów świata po listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, która obecnie liczy 1121 skarbów. Prawie połowa z tych miejsc jest zagrożona przez klęski żywiołowe, wojny, urbanizację lub rozpad. W serii "Planeta skarbów" historyk sir Christopher Clark zabiera widzów w podróż dookoła świata, aby przybliżyć najbardziej niesamowite pomniki przyrody i przykłady kulturowego dziedzictwa ludzkości. Jego droga prowadzi od Wielkiej Piramidy w Gizie w Egipcie do Parku Narodowego Serengeti w Tanzanii, od Pałacu Wiatrów w Indiach do jordańskiej pustyni, od laguny w Wenecji do meksykańskiego miasta Teotihuacan i miasta Hue w Wietnamie, wraz z wieloma innymi imponującymi miejscami dziedzictwa kultury i pomnikami przyrody.
Odc. 6 - "Azja południowo - wschodnia". Azja południowo - wschodnia to kraina magiczna. Kształtowały ją cuda natury i dawne, tajemnicze cywilizacje. Różnorodność ludów, języków, religii i świątyń wręcz fascynująca. Tutaj spotykają się dwie wielkie kultury, indyjska i chińska. Zapewne stąd bierze się powab tego regionu. W trakcie tej wyprawy twórcy zajrzą również na Bali, jednak najpierw kraje wciśnięte między Indie i Chiny. Będzie Wietnam i Laos, lecz najpierw Kambodża, kolebka jednej z największych cywilizacji tego świata. Angkor Wat to nie pałac, tylko świątynia boga Wisznu. W wolnym tłumaczeniu to 'miasto - świątynia'. I faktycznie, Angkor Wat to największa budowla sakralna w dziejach. Większa niż bazylika świętego Piotra i świątynie Inków. Azja południowo - wschodnia to region wstrząsany wojnami i dominowany przez kolejnych najeźdźców. Chińczycy przybywali do Wietnamu w kilku falach. Po nich zjawili się Francuzi, Japończycy oraz Amerykanie. Jego dziedzictwo kulturowe jest więc tym ważniejsze. Skarby tutejszej przeszłości i duma z historii stanowią źródło siły w obliczu niepewnej przyszłości.

Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej.
Druga część odcinka poświęconego bitwie o Kursk.

Film dokumentalny o tragicznych losach wsi Sochy na Zamojszczyźnie. Wszystko stało się 1 czerwca 1943 roku. Niemcy zamordowali mieszkańców, spalili zabudowania, potem nadleciały samoloty. W ciągu paru godzin wieś przestała istnieć. Pośród zgliszczy pozostał jeden dom. Ocaleli nieliczni dorośli i garstka przerażonych dzieci. Wśród nich 9 - letnia Teresa Ferenc, matka Anny Janko. Jak opowiada Anna, tragiczna historia rodziny była drugim dnem jej dzieciństwa. Teresa - jako dziewczynka patrzyła na śmierć swoich rodziców, na rozpad całego świata. Takie życie, które rozpoczęło się od apokalipsy. Obrazy pożarów, zabijania, sieroctwa, tułaczki małych dzieci przeniknęły również do życia Anny i były jak stronice szczególnego albumu rodzinnego, który się ogląda ze ściśniętym gardłem. Bohaterkami filmu są trzy kobiety: matka, córka i wnuczka, towarzyszy im trauma wojenna, która przenosi się z pokolenia na pokolenie. Dla matki (Teresa) wojna jest bezpośrednim wstrząsającym doświadczeniem, dla córki Anny bolesną opowieścią rodzinną, dla wnuczki Oli historią, której nie chce dopuścić do swojego życia. Na koniec pojawia się refleksja, że wojna nie umiera nigdy, a trauma wojenna przenosi się z pokolenia na pokolenie. Refleksje powracają w narracji bohaterów i plastycznych obrazach - dziecięcych wspomnieniach wojennych opresji. Film powstał na podstawie opublikowanej w 2015 roku książki Anny Janko "Mała zagłada". Nagroda Stowarzyszenia Filmowców Polskich na Festiwalu Mediów "Człowiek z Zagrożeniu".

W tym odcinku opowiadamy o historii diagnostyki.

Druga wojna światowa i polityka okupacyjna przyniosły Polsce niebywałe straty ludzkie, proporcjonalnie największe spośród wszystkich uczestników
wojny. Śmierć poniosło ponad 6 mln obywateli polskich (w tym około 3 mln Żydów), kilkaset tysięcy zostało inwalidami, ponad milion zapadło na
poważne choroby, z gruźlicą na czele. Szczególnie dotkliwe straty odnotowano wśród wysoko kwalifikowanych specjalistów. Kultura polska poniosła
w czasie wojny ogromne straty materialne wiele dóbr kultury, bezcennych zbiorów archiwalnych i bibliotecznych, kolekcji dzieł sztuki, materiałów
naukowych uległo całkowitemu zniszczeniu. Polska poniosła też gigantyczne straty materialne, sięgające 38 procent substancji majątku narodowego
sprzed wojny. Pragnienie normalności, stabilizacji, spokoju, było jednym z najpowszechniejszych. Kolidowały z nim obawy o przyszłość wynikające
z zupełnie nowego położenia Polski, z objęcia władzy przez ludzi powszechnie związanych z obcymi wpływami. Utrata ziem wschodnich, widoczne uzależnienie od Związku Sowieckiego rodziły poczucie krzywdy i osamotnienia, mimo daniny krwi oddanej w nieustępliwej walce o niepodległość.
Zarazem jednak wśród najszerszych kręgów dostrzec można było entuzjazm odbudowy, przekonanie o nadrzędności zadania podniesienia kraju
z ruin, skłonność do ofiarności i poświęcenia, autentyczną radość z uzyskiwanych na tym polu efektów.

Szpital w Hrubieszowie, w którym po wyjeździe Marysi pozostał Andrzej, zostaje splądrowany przez Niemców.
Ranny Andrzej dowiaduje się, że od teraz szpital przechodzi w niemieckie ręce a on ma w nim pracować, by
ułatwić kontakt z polskimi pacjentami.
Po zakończonej tragicznie akcji odbicia Irki, Nitka załamuje się i wyjeżdża ze stolicy do rodzinnej posiadłości
pod Warszawą.
Kruk i Leokadia wysyłają Ewkę i Marysię na zwiad do Hrubieszowa. Dziewczyny mają ustalić szczegóły
dotyczące, coraz częstszych przypadków wywózek dzieci z Zamojszczyzny.


Serial wojenny,

Seria opowiada o tym, jak cztery kultowe pociągi zrewolucjonizowały podróże koleją i zainspirowały niesamowite projekty kolejowe na całym świecie. Bez wątpienia od ponad 200 lat pociągi zmieniają życie ludzi. Zrewolucjonizowały sposób podróżowania, sposób pracy... a nawet sposób spędzania wakacji. Autorzy podróżują na pokładzie legendarnych lokomotyw kolejowych, takich jak Flying Scotsman i Stephenson's Rocket i w każdym odcinku przybliżają dziedzinę życia, która uległa dramatycznej przemianie dzięki pociągowi.

W burzliwych czasach średniowiecznej Europy żądne władzy dynastie walczyły o dominację na kontynencie. Walczono
na polach bitew, jednak często decydujące boje rozgrywały się w kuluarach. Za grubymi murami zamków zawierano
strategiczne sojusze, dochodziło do aktów cudzołóstwa, spisków, zdrad i morderstw. Bezlitosne intrygi doprowadziły
do zerwania więzi w wielu znamienitych rodach i wpłynęły na sposób, w jaki kierowały one swoimi imperiami.
Serial przybliża losy postaci bezpośrednio zaangażowanych w spory dynastyczne, przedstawia ich motywacje w dążeniu
do osiągnięcia celu oraz prezentuje skutki ich dobrych i złych decyzji. Dokument ukazuje również, jak pragnienie władzy
i ludzkie namiętności były istotnymi czynnikami w tworzeniu się narodów europejskich.

Cykl audycji popularyzujących wiedzę z historii najnowszej. Wydanie poświęcone jest zagadnieniu
wypowiedzenia wojny Stanom Zjednoczonym przez Japonię. Autor odsłania kulisy ataku Japonii na
Pearl Harbor.

Przez wiele lat w stolicach państw świata działały specjalne zespoły wysyłane z Moskwy, aby przywiodły
do kraju lub zlikwidowały uchodźców politycznych i wrogów stalinizmu. Oddziały te nazywane grupami Jaszy
zamordowały lub uprowadziły wiele osób, w tym przywódców emigracji rosyjskiej, generałów Millera i Kutiepowa.
Program przedstawia narodziny terroru w ZSRR za rządów Lenina, utworzenie grup Jaszy i działalność tych
instytucji, wciąż będących tajemnicą rosyjskich archiwów.

Film o Ryszardzie Kuklińskim - człowieku, który będąc w samym środku systemu, podejmuje samotną batalię przeciw Sowietom. Dzięki swojej determinacji rozpoczyna wieloletnią współpracę z CIA. Odtąd życie jego i jego rodziny jest zagrożone, a jeden nieostrożny ruch może doprowadzić do tragedii.

Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.
W tym odcinku - opowieść o polskich drogach i szlakach, którymi polscy ochotnicy i żołnierze po przegranej wojnie 1939 roku przedostawali się do Francji. A także wizyta w Muzeum Podkarpackich Pól Bitewnych.

Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej.
Odcinek poświęcony roli gospodarki w działaniach militarnych.
Obraz tworzą czarno - białe archiwalne materiały filmowe.