TVP Kultura - Program TV na piątek 10 maja 2024

W reportażu pokażemy Muzeum Wyspiańskiego w Krakowie i wybrane eksponaty. Muzeum posiada największą i najcenniejszą
kolekcję dzieł artysty, w skład której wchodzą malarstwo, szkice, projekty oraz wyroby rzemiosła artystycznego wykonane według
jego autorskich projektów.
Reportaż opowiadać będzie także historię tworzenia muzeum artysty, od czasów śmierci Stanisława Wyspiańskiego w 1907 roku
do współczesności.
Odwiedzimy miejsca związane z życiem i twórczością artysty w Krakowie, a także miejsca, które inspirowały artystę (mieszkanie
przy ulicy Krowoderskiej w Krakowie, widoki ulic rodzinnego miasta, między innymi Planty, witraż "Bóg Ojciec" z zachodniego
okna kościoła franciszkanów w Krakowie). Naszymi przewodnikami będą Monika Śliwińska - biografka artysty, a także kuratorzy
wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Zgromadzone w muzeum wizerunki najbliższej rodziny: żony i dzieci, a także portrety przyjaciół, mecenasów oraz bliskich
znajomych pozwolą opowiedzieć o życiu osobistym artysty i czasach, w których żył.
Kuratorzy muzeum opowiedzą o najważniejszych wątkach w twórczości Wyspiańskiego, jakimi są naród religia, pamięć i historia,
a także o inspiracji antykiem i średniowieczem.
Wypowiedzi ekspertów ilustrowane będą dziełami sztuki, między innymi projektami do dekoracji malarskiej kościoła franciszkanów, projektami witraży do katedry na Wawelu, propozycjami dekoracji, mebli i tkanin do gmachu Towarzystwa Lekarskiego
Krakowskiego, modelem Akropolis, kolekcją książek artysty z jego odręcznymi notatkami oraz pierwodrukami wydań dramatów
i utworów innych autorów, do których twórca wykonał okładki i ilustracje. Reportaż przypomni także o recepcji twórczości
Wyspiańskiego, pokazując zgromadzone w muzeum zdjęcia z najsłynniejszych inscenizacji oraz ekranizacji dzieł literackich
twórcy.

Janek i Piotr postanawiają założyć drużynę piłkarską. Chcą wziąć udział w turnieju dla oldboyów. Wspólnie z czterema przyjaciółmi z lat szkolnych rozpoczynają treningi. Traktują te zajęcia bardzo poważnie, znajdując w zabawie sposób ucieczki od codziennych kłopotów. Tymczasem Piotr musi na jakiś czas wyjechać razem z żoną. Pod opieką Janka pozostawia 17-letnią, śliczną siostrzenicę. Gabi przyjechała do Warszawy, by zdawać na studia i postanawia zdobyć "wujka" Janka. Ten nie zwraca na nią uwagi, ale nieoczekiwana scena zazdrości, jaką urządza dziewczyna, uświadamia mu, że Gabi nie jest już dzieckiem, lecz atrakcyjną kobietą.

Dramat,

Dziennikarz Philip Winter nieoczekiwanie musi się zająć dziewięcioletnią córką
przypadkowo poznanej na lotnisku kobiety, wskutek czego zaczyna rozumieć,
czym jest odpowiedzialność za drugą osobę.

Gościem Katarzyny Sanockiej i Krzysztofa Grzybowskiego jest Anna Paszkiewicz, autorka książki dla dzieci "Idea - o tym, że choć wiele nas różni, to i wiele łączy...". Książka wydana jest w formie leporello, po rozwinięciu z jednej strony czytelnik widzi całą historię.
W programie gości również Agnieszka Lis, autorka książki "Siostra wirtuoza"; jest to opowieść o wielkim polskim kompozytorze, pianiście i polityku Ignacym Janie Paderewskim przedstawiona słowami jego siostry Antoniny.

Reportaż opowiada o wyjątkowej kolekcji majolik zgromadzonej w Muzeum w Nieborowie. Od XIX wieku na terenie muzeum
funkcjonuje Manufaktura Majoliki. Produkuje się w niej naczynia serwisowe i kafle, niegdyś bogato zdobione motywami
roślinnymi i pejzażami w technice majoliki, czyli malowane barwnym szkliwem. Dziś nieborowscy ceramicy kontynuują
tę rzemieślniczą tradycję, unowocześniając nieco charakter wyrobów. Historycznym formom nadają nową kolorystykę,
tworząc nową wartość artystyczną, przyjazną współczesnemu odbiorcy. W reportażu o tej wyjątkowej sztuce ceramicznej
mają opowiadać nie tylko artyści, rzemieślnicy, ale także kuratorzy i miłośnicy tych wyjątkowych obiektów sztuki.

"To kameralna, ubrana w stroje z epoki opowieść o miłości. W czasie absolutnej znieczulicy i chamstwa przelewających się na ekranach, roztrzaskujących się mózgów, brutalności i krwi, myślę, że nasz film znajdzie swojego odbiorcę. Takiego, któremu brakuje we współczesnym kinie wielkich uczuć" - mówiła w jednym z wywiadów Jadwiga Barańska, asystentka reżysera i scenarzystka "Damy Kameliowej", prywatnie żona realizatora filmu, Jerzego Antczaka, twórcy pamiętnych, nominowanych do Oscara "Nocy i dni" oraz miniserialu "Hrabina Cosel" (w obu produkcjach Barańska kapitalnie zagrała główne role). "Damę Kameliową" (początkowo planowaną jako spektakl Teatru TV) Antczak nakręcił w urokliwych plenerach stołecznych Łazienek i Starówki. Sceny we wnętrzach realizowano zaś w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie. Adaptacja głośnej powieści Aleksandra Dumasa syna w ujęciu Antczaka i Barańskiej różni się nieco od swych słynnych poprzedniczek, w tym filmu George'a Cukora z 1936 z Gretą Garbo, Robertem Taylorem i Lionelem Barrymorem w rolach głównych. Polscy twórcy podjęli próbę pogodzenia książkowego oryginału z duchem współczesności - bezwzględnej i wyrachowanej. Dlatego "Dama Kameliowa" anno domini 1994 to nie tyle opowieść o romantycznej i niespełnionej miłości, co historia tragedii dwojga ludzi, którzy nie potrafili się zrozumieć. To realistyczny zapis tragedii jednostek bezbronnych wobec okrucieństwa świata, skazanych na cierpienie i samotność.Akcja filmu toczy się w połowie XIX wieku. Główną bohaterką "Damy..." jest Małgorzata Gautier, luksusowa paryska kurtyzana, znana z tego, że pojawia się na spektaklach operowych z bukietem białych lub czerwonych kamelii. Po śmierci kobiety odbywa się licytacja jej majątku. Pisarz Aleksander Dumas kupuje książkę, ale niespełna kilka dni potem zjawia się u niego niejaki Armand Duval, dla którego nabytek literata stanowi niezmiernie cenną pamiątkę. Okazuje się, że Duval był kochankiem Małgorzaty, jednak ich związek zakończył się tragedią. Niezwykły gość postanawia opowiedzieć pisarzowi dramatyczne dzieje swej miłości.

Przypomnienie programu jubileuszowego z 1996 roku. Maciej Zembaty zaprosił wówczas
do wielkiego show swoich przyjaciół, współpracowników, wszystkich, z którymi złączył go
los i którzy byli dla niego twórczą inspiracją.
W programie usłyszymy piosenki: "Uszy", "Uwiądł kwiat", "Zapadł już zmierzch", "Romans
otwocki", "Gdzie jest dziadek", "Na śmietniku", "Tańcz mnie po miłości kres", "Alleluja",
"Wujaszek Staszek", "Piosenka o Maruśce", "Szumią, szumią drzewa", "Życie jest średnie",
"Aria o serze", "Niewidoma", "Wampir", "Totentanz", Praca i miłość","Onuce, Trzask,
prask","Heine Medina".

Druga część koncertu jubileuszowego Macieja Zembatego z 1996 roku. Znakomity satyryk, reżyser, tłumacz i wykonawca
zaprosił do niego swoich przyjaciół, współpracowników, wszystkich, z którymi złączył go los i którzy byli dla niego twórczą
inspiracją.

Maciej Zembaty obchodził swój jubileusz, czyli - trzydziestojednolecie Makabry i Współczucia. Jak sam mówił: "Makabry nam
dzisiaj nie zabraknie i dlatego bardzo nam współczuję. Do wielkiego show zaprosił swoich przyjaciół, współpracowników,
wszystkich, z którymi złączył go los i którzy byli dla niego twórczą inspiracją. Usłyszymy piosenki:"Czy wszystko w porządku",
Ballada o Imogenie", "W prosektorium", "W Warszawie, pięknym mieście", "Kokainistka", "Jestem twój", "Demokracja",
"Niestety", "Za tych co pod wodą", "Sejm kalek", "Do przyjaciela Moskala", "Nebraska", "Stanęła przede mną", "Ostatnia
posługa", "Dzisiaj tu, jutro tam".

Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości J Lee Thompsona, reżysera m.in. filmów: "Kopalnie króla Salomona", "Złoto MacKenny" czy "Działa Navarony".

Irena Poniatowska (ur. 5 lipca 1933 w Górze Kalwarii), polska muzykolog, profesor
nauk humanistycznych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, znawczyni
twórczości Fryderyka Chopina.

Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie pt. "Niebiańskie dni", reż. Malick Terrence.

Jest rok 1916. Bill (Richard Gere), pracownik stalowni w Chicago, po kłótni z szefem ucieka do Teksasu. Wraz z nim jadą jego młodsza siostra Linda i narzeczona Abby. Cała trójka rozpoczyna pracę na plantacji bogatego, ale bardzo chorego farmera. Ten myśląc, że Abby to siostra Billa, zakochuje się w niej i proponuje małżeństwo. Widząc w tej propozycji szansę ucieczki od ubóstwa, Bill namawia narzeczoną, żeby wyszła za farmera. Okazuje się jednak, że małżeństwo posiada siłę uzdrawiania, a farmer więcej uroku, niż Bill przewidywał.

Program z udziałem zaproszonych gości - artystów, twórców, naukowców i ekspertów, poruszający bieżące zagadnienia, kulturalne i społeczne.

Podczas jazdy pociągu nieznani sprawcy włamują się do wagonu pocztowego, ich łupem pada pół miliona złotych. Okazuje się, że trzej konwojenci zostali uśpieni środkiem nasennym podanym w piwie. Mógł to zrobić któryś z nich, w zmowie mógł być wózkarz, który przywiózł piwo i steward, który zaniósł je do wagonu. Jednak w pociągu podawano jedynie Okocim, a badania wykazują, że środek podano w Żywcu. Do wagonu wchodził też elektryk. Borewicz odkrywa pod podłogą skrytkę, w której znajduje skradzione pieniądze. Zastawia pułapkę i czeka - kto przyjdzie zabrać pieniądze ze skrytki?

Pełnometrażowy film animowany. "Belle" to historia wrażliwej Suzu, która wraz ze swoim ojcem mieszka w japońskim mieście Kochi. Dziewczyna w młodym wieku straciła mamę i porzuciła przez to ukochany śpiew, który przywoływał zbyt wiele bolesnych wspomnień. Miejscem, w którym jej smutki znajdują ujście, okazuje się być wirtualna rzeczywistość U. Tam, pod pseudonimem Belle, dziewczyna zdobywa się na to, żeby ponownie zaśpiewać. Społeczność U natychmiast uznaje ją za fenomen i największą muzyczną gwiazdę. Kiedy jeden z jej koncertów zostaje zakłócony przez budzącą postrach Bestię, Belle chce za wszelką cenę odkryć prawdziwą tożsamość tej tajemniczej i intrygującej istoty.
(opis dystrybutora)

Krótki film animowany. Jestem tutaj! Chciałaby krzyknąć bohaterka, ale nie jest w stanie poprosić nawet o szklankę wody. Nie może też wstać, bo choroba przykuła ją do łóżka i uzależniła od innych. Doskonale za to słyszy wszystko, co jej bliscy mówią na temat jej stanu. Codzienność starszej kobiety dokumentuje nieruchoma kamera, skierowana prosto na jej twarz. Pozostali bohaterowie: mąż, córka, wnuki, lekarz czy ksiądz są tylko korowodem pojawiających się w kadrze nóg i wypowiadanymi w tle zdaniami. Przeszywająca opowieść o samotności w obliczu śmierci przedstawiona z perspektywy umierającej kobiety, choć ta nie wypowiada ani słowa.

(źródło: filmpolski.pl)

Mariusz Treliński filmy reżyseruje rzadko. Częściej pracuje w teatrze i na scenach operowych.
"Egoistami" powrócił za kamerę, nie spodziewając się zapewne, że jego film wywoła aż takie
kontrowersje. Już w czasie pierwszego publicznego pokazu na festiwalu w Gdyni publiczność
i krytycy podzielili się na tych, którzy odsądzili reżysera od czci i wiary, chcąc go nawet "wyróżnić"
Złotym Pawiem dla najgorszego filmu przeglądu, i tych, którzy film w pełni zaakceptowali i chwalili
za odwagę i bezkompromisowość. Złotego Pawia "Egoistom" ostatecznie nie przyznano, za to
swoją nagrodą obdarowało film Trelińskiego jury młodzieżowe.
Jak twierdzi sam reżyser, jego film nie jest opowieścią o konkretnym bohaterze, ale o dzisiejszych
czasach, o wielkomiejskich elitach, które jako pierwsze zetknęły się z zachodnim stylem życia
i żyją w nieustannej pogoni za sukcesem. Mają dobrą pracę, duże pieniądze, które trwonią podczas
alkoholowych i narkotykowych imprez. W ich życiu nie ma tematów tabu ani wyższych wartości.
Jest seks w rozmaitych konfiguracjach i niekontrolowany "odlot". Za tę "wolność", iluzoryczne
poczucie spełnienia yuppies płacą jednak wysoką cenę - duchowego spustoszenia, samotności,
nieustannej pozy, która uniemożliwia normalne komunikowanie się.
"Egoiści" to także film o Warszawie - eklektycznym mieście chaosu, prowincjonalnej karykaturze
Manhattanu, w której - jak błyskotliwie ujął to swego czasu Jerzy Waldorff - tak budynki, jak ludzie
im wyżej się pną, w tym gorszym są guście.
Film nie ma struktury linearnej. Zamiast chronologicznej opowieści Treliński tworzy ciąg epizodów,
przeplatających się historii, których wzajemne powiązania nie od razu są dla nas jasne.
Anka, Smutny, Filip i Młody to tzw. ludzie sukcesu. Ona jest "bogata z domu", studiuje i ma właśnie
okazję wyjechać na dłużej do Stanów Zjednoczoczonych. Pozostali uprawiają wolne zawody, czerpią
z życia pełnymi garściami, bawią się. Ankę porzucił Smutny, utalentowany kompozytor, niegdyś
triumfator Warszawskiej Jesieni, który teraz tworzy "dla mamony" muzyczkę do reklam. Świadom
własnej bezsilności i słabości, wypalony jako artysta i człowiek, próbuje popełnić samobójstwo,
ale nie starcza mu odwagi. Anka, która nagrywa na wideo swój ból rozstania, dostaje nieoczekiwanie
od losu jeszcze jedną szansę odzyskania utraconej miłości - jej lot przełożono z powodu mgły na
następny dzień. Aby zwrócić na siebie uwagę, dziewczyna okalecza się w kawiarni, upokarza
przypadkowych mężczyzn, a wreszcie robi z siebie żałosną dziwkę. Młody bardzo wcześnie - może
za wcześnie? - dostał się do świata dużych pieniędzy i sukcesów zawodowych. Nie zdążył dojrzeć
emocjonalnie i psychicznie. Pod maską agresywnego macho ukrywa lęk przed dorosłością
i odpowiedzialnością. Ma się żenić, lada chwila zostanie ojcem. Tymczasem dla niego miłość
oznacza "lubić siebie", a czekając na narodziny potomka, najbardziej denerwuje się brakiem "koksu".
Pełną świadomość swojej sytuacji ma za to Filip, sporo starszy od swoich znajomych ceniony
architekt homoseksualista. Obdarzony ironicznym dystansem do siebie i świata zblazowany sybaryta
utracił wiarę we wszystko, także w Boga. Dręczy go poczucie jałowości i pustki. Po odejściu
kolejnego kochanka decyduje się dokonać aktu samospalenia.


Dramat obyczajowy, 103 min, Polska 2000
Reżyseria: Mariusz Treliński
Scenariusz: Przemek Nowakowski, Wojciech Nowak, Mariusz Treliński
Zdjęcia: Grzegorz Kuczeriszka
Muzyka: Paweł Mykietyn
Aktorzy: Magdalena Cielecka, Olaf Lubaszenko, Jan Frycz, Rafał Mohr, Agnieszka Dygant,
Viola Kołakowska, Maja Ostaszewska i inni

Irena Poniatowska (ur. 5 lipca 1933 w Górze Kalwarii), polska muzykolog, profesor
nauk humanistycznych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, znawczyni
twórczości Fryderyka Chopina.