TVP Kultura - Program TV na środę 08 maja 2024

Wrzesień 1939 r. Z siedziby Polskiego Radia przy ul. Zielnej 25, trzech mężczyzn wynosi bezcenne płyty z nagraniami z okresu agresji niemieckiej na Polskę. Są tam miedzy innymi nagrania prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, ministra spraw zagranicznych Józefa Becka i reportaże z oblężenia Warszawy autorstwa amerykańskich i brytyjskich korespondentów. Dwa metalowe pudła zabiera podpułkownik Wacław Lipiński, drugą część wyniósł amerykański dziennikarz polskiego pochodzenia Eugeniusz Domachowski, czarny neseser z trzecią częścią depozytu ukrył Mirosław Panufnik. Wyniesiono bezcenne płyty. Wacław Lipiński w obawie przed aresztowaniem przekazał je Halinie Przedpełskiej i Stefanii Żaboklickiej. Kobiety podjęły decyzję o zamurowaniu dwóch metalowych pudeł z płytami w ścianie willi na ulicy Józefa Hoene - Wrońskiego w Warszawie. Eugeniusz Domachowski, jako obywatel państwa neutralnego (Stany Zjednoczone przystąpiły do wojny dopiero pod koniec 1941 r.), miał szansę wywieźć nagrania do USA, do czego jednak nie doszło. Tuż przed wyjazdem z Polski, 2 listopada 1939 roku, przekazał depozyt swojej kuzynce Genowefie Domachowskiej. Ta zaś przekazała płyty Pawłowi i Teodorze Olszewskim, których znała, ponieważ uczyła ich syna języka angielskiego. Olszewscy ukryli depozyt w piwnicy swojego sklepu Mikrochemia, znajdującego się podówczas przy ul. Marszałkowskiej 124. Ostatnią partię płyt w czarnym neseserze wyniósł Mirosław Panufnik, kierownik amplifikatorni Polskiego Radia. Prawdopodobnie zostały one ukryte w budynku przy ul. Księdza Skorupki 14, gdzie mieściła się pracownia lutnicza i mieszkanie jego ojca. Mirosław Panufnik zginął 16 września 1944 r. , podczas powstania warszawskiego. Nagrania wyniesione przez podpułkownika Wacława Lipińskiego zostały przyniesione do Polskiego Radia przez Halinę
Przedpełską i Stefanią Żaboklicką. Również płyty wyniesione przez Eugeniusza Domachowskiego zostały odzyskane, do studia radiowego przyniósł je syn państwa Olszewskich Tomasz. Niestety nagrań wyniesionych przez Mirosława Panufnika nie odnaleziono do tej pory. Dziś w zbiorach Archiwum Polskiego Radia znajdują się 93 płyty stanowiące dwie spośród trzech części nośników uratowanych przez pracowników Polskiego Radia. Los trzeciej części, na którą składała się połowa ewakuowanych płyt, do dziś pozostaje nieznany.

Janek, wyczerpany bezskutecznymi poszukiwaniami Mgiełki, zapada na zdrowiu. Długo choruje, a podczas rekonwalescencji poznaje atrakcyjną właścicielkę zakładu fryzjerskiego. Danuta po odejściu męża samotnie wychowuje synka. Chłopczyk z powodu markotnego usposobienia zwany jest "Sową". Janek nawiązuje z Danutą romans. Matka Janka, przerażona, że syn "żyje w grzechu", usiłuje temu przeciwdziałać. Wywołuje to efekt odwrotny od zamierzonego: Janek wyprowadza się z domu i zamieszkuje u Danusi.

Akcja filmu rozgrywa się w II połowie XIX wieku po zakończeniu amerykańskiej wojny domowej. Weteran armii konfederackiej, Matt Weaver, wraca w rodzinne strony w stanie Nowy Meksyk. Kiedy dociera na miejsce, dowiaduje się, że jego posiadłość została sprzedana przez nieuczciwego bankiera Brewstersa, który teraz rządzi całym miastem. Na domiar złego narzeczona Matta, Ruth, podczas jego nieobecności poślubiła żołnierza walczącego po stronie Unii. Okazuje się, że nie tylko mąż Ruth, ale i inni mieszkańcy sympatyzują z Północą. Wszyscy obracają się przeciwko żołnierzowi armii konfederackiej. Brewster wynajmuje rewolwerowca Julesa Gasparda d ' Estainga, aby sprowokował Weavera do walki i zlikwidował go. Ale sprawy przybierają niespodziewany obrót. Niezależne podejście d ' Estainga rozwiązuje problemy miasta w bardzo nieortodoksyjny sposób.

Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Dzisiaj gościć będziemy w domu aktorki, Joanny Żółkowskiej.

Reportaż z otwartej w grudniu wystawy prac wybitnego polskiego architekta i grafika Wacława Szpakowskiego. Punktem wyjścia wystawy i reportażu jest odkryty we wrocławskiej hali PAFAGu plafon. O zapominanym artyście opowiadają m.in.: dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu oraz córka i wnukowie.

Film ukazuje 36 godzin z życia Chopina, które kompozytor spędza w Nohant. W tym ostatnim dniu miłość Chopina i George Sand kończy się, a wraz z nią kończy się twórczość kompozytora, który na parę lat przed śmiercią umieścił na papierze ostatnią nutę. Tę właśnie George Sand nazwała "La note bleue".
(filmpolski.pl)

Pan Julian, adorator matki Janka, doprowadza do jej spotkania z Danusią. Wybranka syna przypada starszej pani do gustu. Wydaje się, że Janek wreszcie znalazł trwałe szczęście. Ale wtedy - nagle, po dziesięciu latach - pojawia się mąż Danusi. Mały, smutny, przegrany człowieczek chciałby zajmować się synem - największym i jedynym skarbem, jaki mu pozostał. Życie we trójkę staje się nie do wytrzymania. Doceniając ojcowskie prawa pana Uliasza, Janek pakuje manatki i wraca do mamy.

W odcinku wieszak Seven Tomka Rygalika. Wieszak, który swoją nazwę zawdzięcza siedmiu elementom, z których się składa, jak i charakterystycznemu kształtowi. O przedmiocie opowiada sam projektant, podejmując ciekawy wątek etyki w projektowaniu. Można również zobaczyć proces produkcji przedmiotu w firmie Profim.

"Somosierra" to jeden z najsłynniejszych obrazów wybitnego przedstawiciela romantyzmu Piotra Michałowskiego. Przedstawia
on zakończoną sukcesem bitwę, która odbyła się podczas kampanii napoleońskich, w drodze na Madryt i zakończyła się
zwycięstwem w listopadzie 1808 roku. Trzeci szwadron polskich szwoleżerów, prowadzony przez płk. Jana Leona Kozietulskiego, przeprowadził brawurową szarżę i zdobył wąwóz Somosierra. Droga na Madryt stała otworem. Jeden z uczestników kampanii
wspominał szarżę w wąwozie jako nieustanne pięcie się w górę. Dynamiczną i niezwykle ekspresyjną kompozycję świetnie
ilustrują te słowa. O obrazie opowie Agata Jabłońska.

Institute for Advanced Study (IAS) w Princeton w stanie New Jersey to naukowe sanktuarium skupione na głębokiej refleksji i badaniu granic ludzkiej wiedzy. Jest domem akademickim Alberta Einsteina, J. Roberta Oppenheimera i Johna von Neumanna. Od momentu powstania w 1930 r. IAS wydało 33 laureatów Nagrody Nobla i 42 medalistów dziedzinowych. Do IAS się nie zgłasza, zostaje się zaproszonym. W Instytucie nie ma programów studiów ani zaplecza eksperymentalnego. Wydział nie prowadzi zajęć. Nikt, kto jest w IAS, nie jest zobowiązany do robienia czegokolwiek, czego sam nie chce. Celem pobytu w IAS jest wyobrażenie sobie i odkrycie czegoś, co nie istnieje oraz dostarczenie naukowego dowodu. Dokument śledzi kroki czterech wykładowców i doktorów IAS, którzy głowią się nad rozwiązywaniem problemów, które mogą zmienić sposób, w jaki rozumiemy dzisiejszy świat. Czas i koncentracja są podstawowymi czynnikami niezbędnymi do pogłębionego procesu myślenia, a gra ze świadomością jest często kluczowym czynnikiem przy przesuwaniu granic ludzkiej wiedzy.

Cykl "Ukraińska czytanka" przedstawi 16 współczesnych ukraińskich autorów, którzy w lipcu 2015 roku uczestniczyli
w festiwalu Miesiąc spotkań autorskich. Miesiąc spotkań autorskich to największy festiwal literacki w Europie Środkowej,
który do Czech (Polski, Słowacji i na Ukrainę) co roku zaprasza autorów literatury z innego kraju (gość honorowy
festiwalu). Jest to telewizyjna antologia ukraińskich autorów, która oczyma czeskich, słowackich i polskich dokumentalistów
zobrazowała nie tylko konkretnego autora i jego dzieła, ale też mapę danej literatury.

Film z całą bezwzględnością obnaża brutalne prawa rządzące przemysłem filmowym, wedle których dzieło reżysera jest li tylko towarem na sprzedaż. Taką postawę reprezentuje producent (przedstawiciel wytwórni amerykańskiej, co po premierze wywołało głośne protesty zza oceanu). Jego antagonistą jest wielki reżyser kina europejskiego (Fritz Lang w roli samego siebie). Tytuł filmu wymownie określa stosunki panujące w tym mikroświecie. Wszechobecna pogarda staje się przyczyną izolacji i frustracji bohaterów, rodzi dramaty i konflikty prowadzące nieuchronnie do tragedii. Pogarda jest jednak również zadumą nad pięknem i potęgą kina, nad jego ciągle nowymi możliwościami, a przede wszystkim - dzięki postaci Langa - nad nieprzemijalnością tych wartości, które są jego niepodważalnym fundamentem.
[Filmoteka Narodowa]

Policja poszukuje sprawcy nieudanego zamachu na życie biznesmena miliardera. Profesor T. podejrzewa, że niedoszłym mordercą może być ktoś z rodziny. Profesor T. ma urodziny, co skłania go do niewesołych refleksji.

Miłość do fryzjerki powoduje, że młody chłopiec Antoine często przychodzi do fryzjera. Jako dorosły mężczyzna poznaje piękną fryzjerkę Mathildę i oboje zakochują się w sobie. Reżyser Patrice Leconte mówi tak o swoim filmie: "Chodzenie do fryzjera sprawiało mi przyjemność, już gdy byłem małym chłopcem. Doznanie to zintensyfikowało się szczególnie, gdy miałem 12 lub 13 lat. Wtedy zacząłem się strzyc u fryzjerki. Nie istniała czynność, która odpowiadałaby mi bardziej niż sposób, w jaki byłem przez nią traktowany. Podobał mi się jej zapach, była delikatna i miała spokojny głos. Oczyma wyobraźni widziałem niezwykłe szczęście człowieka, który z nią żyje. Od tamtej pory przyrzekłem sobie, że któregoś dnia poślubię fryzjerkę. Los jednak chciał inaczej. To właśnie niezrealizowanie tych zamierzeń musiało skłonić mnie do napisania opowieści, której mógłbym być bohaterem. >>Mąż fryzjerki mówi o miłości. Nie jest to historia autobiograficzna, choć w rzeczywistości powinna nią być".

Cykl "Ukraińska czytanka" przedstawi 16 współczesnych ukraińskich autorów, którzy w lipcu 2015 roku uczestniczyli
w festiwalu Miesiąc spotkań autorskich. Miesiąc spotkań autorskich to największy festiwal literacki w Europie Środkowej,
który do Czech (Polski, Słowacji i na Ukrainę) co roku zaprasza autorów literatury z innego kraju (gość honorowy
festiwalu). Jest to telewizyjna antologia ukraińskich autorów, która oczyma czeskich, słowackich i polskich dokumentalistów
zobrazowała nie tylko konkretnego autora i jego dzieła, ale też mapę danej literatury.

Dokument prezentuje pierwszych dwadzieścia lat kariery zawodowej Quentina Tarantino, który z chłopaka pracującego w wypożyczalni kaset wideo przeobraża się w jednego z najciekawszych współczesnych reżyserów. Tarantino zaczynał jako scenarzysta, a w końcu zajął się reżyserią filmów, z których kilka ma status kultowych, m. in. "Pulp Fiction" czy "Wściekłe psy". O kulisach jego twórczości dowiadujemy się z rozmów z jego najbliższymi współpracownikami.

Nie tak wcale dawno temu, aby zrobić sobie ubranie, nie wystarczyło wyłącznie wykonanie odpowiedniego kroju, ale trzeba było utkać od podstaw sam materiał. Dlatego przez całe stulecia nasze babcie zajmowały się uprawą i obróbką lnu. Radosław Kotarski podąża tym tropem i pod czujnym okiem pani Krystyny stara się przerobić zebrany len na nici.