TVP Kultura - Program TV na wtorek 14 maja 2024

Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki.
Autoportret Annibale Carracciego został zakupiony przez Stanisława Augusta Poniatowskiego od Stanisława
Kostki Potockiego. Obraz zaginął w czasie II wojny światowej. Losy kolekcji Pałacu Błękitnego Krasińskich,
zostają wplecione w tło nakreślonej historii zinstytucjonalizowanej grabieży dzieł sztuki podczas okupacji.

Przyjaciele z zapałem przygotowują się do sportowego turnieju, a Gabi z determinacją usiłuje zdobyć Janka. On broni się, jak może, a dziewczyna jest zrozpaczona nieczułością mężczyzny. W dniu pierwszego meczu - zakończonego zwycięstwem drużyny przyjaciół - Gabi ląduje w szpitalu po nieudanej próbie samobójstwa. Janek jest przekonany, że to z jego powodu. Prawda jednak wygląda inaczej: Gabi oblała egzaminy. W szpitalu siedzi przy jej łóżku narzeczony, który w imieniu obojga zaprasza "wujka Janka" na ślub.

"To kameralna, ubrana w stroje z epoki opowieść o miłości. W czasie absolutnej znieczulicy i chamstwa przelewających się na ekranach, roztrzaskujących się mózgów, brutalności i krwi, myślę, że nasz film znajdzie swojego odbiorcę. Takiego, któremu brakuje we współczesnym kinie wielkich uczuć" - mówiła w jednym z wywiadów Jadwiga Barańska, asystentka reżysera i scenarzystka "Damy Kameliowej", prywatnie żona realizatora filmu, Jerzego Antczaka, twórcy pamiętnych, nominowanych do Oscara "Nocy i dni" oraz miniserialu "Hrabina Cosel" (w obu produkcjach Barańska kapitalnie zagrała główne role). "Damę Kameliową" (początkowo planowaną jako spektakl Teatru TV) Antczak nakręcił w urokliwych plenerach stołecznych Łazienek i Starówki. Sceny we wnętrzach realizowano zaś w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie. Adaptacja głośnej powieści Aleksandra Dumasa syna w ujęciu Antczaka i Barańskiej różni się nieco od swych słynnych poprzedniczek, w tym filmu George'a Cukora z 1936 z Gretą Garbo, Robertem Taylorem i Lionelem Barrymorem w rolach głównych. Polscy twórcy podjęli próbę pogodzenia książkowego oryginału z duchem współczesności - bezwzględnej i wyrachowanej. Dlatego "Dama Kameliowa" anno domini 1994 to nie tyle opowieść o romantycznej i niespełnionej miłości, co historia tragedii dwojga ludzi, którzy nie potrafili się zrozumieć. To realistyczny zapis tragedii jednostek bezbronnych wobec okrucieństwa świata, skazanych na cierpienie i samotność.Akcja filmu toczy się w połowie XIX wieku. Główną bohaterką "Damy..." jest Małgorzata Gautier, luksusowa paryska kurtyzana, znana z tego, że pojawia się na spektaklach operowych z bukietem białych lub czerwonych kamelii. Po śmierci kobiety odbywa się licytacja jej majątku. Pisarz Aleksander Dumas kupuje książkę, ale niespełna kilka dni potem zjawia się u niego niejaki Armand Duval, dla którego nabytek literata stanowi niezmiernie cenną pamiątkę. Okazuje się, że Duval był kochankiem Małgorzaty, jednak ich związek zakończył się tragedią. Niezwykły gość postanawia opowiedzieć pisarzowi dramatyczne dzieje swej miłości.

Opowieść o słynnym wrocławskim osiedlu bloków zwanym potocznie Manhattanem to 16 historii, które nawiązują do szesnastu kondygnacji wieżowca. W filmie poznajemy nie tylko piękno architektury wyjątkowego osiedla, ale również interesujące opowieści ludzi, którzy tam żyją. 16 historii opowiada m.in. o mieszkańcach, architekturze, fotografie Chrisie Niedenthalu i bohaterce jego słynnego zdjęcia. W tej historii nie mogło oczywiście zabraknąć architektki osiedla Jadwigi Grabowskiej - Hawrylak, bez której odwagi i wyobraźni Wrocław nie byłby tym samym miastem.

Od dłuższego czasu w okolicach Zakopanego uprawia swój przestępczy proceder nieuchwytna szajka
przemytników kamieni szlachetnych. Zostaje tu skierowany młody porucznik Wojciech Góralczyk, który ma
rozpracować bandę. Porucznik podaje się za dziennikarza z Polskiego Radia, rzekomo zbierającego materiały
o wypadkach drogowych w górach. Szczególnie interesuje go tragiczne w skutkach zdarzenie sprzed roku.
Na krętej drodze w okolicach Zakopanego na przydrożnym drzewie rozbiło się wówczas dwoje turystów z Austrii.
Śledczy uznali śmierć małżonków za nieszczęśliwy wypadek. Ta sprawa nie daje jednak spokoju Góralczykowi,
od początku podejrzewającemu, że mogły za tym stać osoby trzecie. W barze poznaje ładną i sympatyczną
kierowniczkę miejscowej szkoły, Hankę, która śpieszy się do pracy, a tymczasem jej autobus się spóźnia.
Góralczyk proponuje jej podwiezienie, a podczas jazdy wypytuje o wypadek samochodowy sprzed roku.
Okazuje się, że więcej na ten temat wie brat Hanki, Waldek, który jest milicjantem. To on zdradza rzekomemu
dziennikarzowi parę szczegółów ze śledztwa. Przypomina sobie też, że za autem Austriaków pędziła wtedy
warszawa na polskich numerach. Góralczyk postanawia sprawdzić ten trop.
Porucznik jest zachwycony uroczą Hanką, z którą się zaprzyjaźnia. Dziewczynie nie ułożyło się
w sprawach osobistych, jej mąż fotograf od dawna żyje własnym życiem. I to właśnie mąż Hanki, u którego
Góralczyk znajdzie pewne zdjęcie, oraz kręcący się wokół jej domu tajemniczy czarny kot z białymi uszami
naprowadzą porucznika na trop przestępczej grupy. Ale Góralczyk zostaje zdemaskowany i uprowadzony
przez bandytów, którzy zamierzają go zlikwidować, by zatrzeć wszelkie ślady.
Twórca Kocich śladów, Paweł Komorowski, debiutował filmem "Koniec nocy". Asystował m. in.
Andrzejowi Munkowi przy realizacji "Człowieka na torze" i "Eroiki", współpracował z Jerzym Kawalerowiczem
i Andrzejem Wajdą. Samodzielnie zrealizował ponadto "Czerwone berety", "Stajnię na Salwatorze",
"Czerwone i białe", "Szaradę", seriale "Przygody pana Michała", "Misja" i "Oko proroka", "Syzyfowe prace".

Film kryminalny, Polska 1971
Reżyseria: Paweł Komorowski
Scenariusz: Maciej Patkowski i Paweł Komorowski
Zdjęcia: Tadeusz Wieżan
Muzyka: Lucjan Kaszycki
Aktorzy: Janusz Gajos, Mieczysław Pawlikowski, Joanna Jędryka, Alicja Jachiewicz, Jerzy Trela, Andrzej
Balcerzak, Marian Cebulski, Ewa Maria Hesse, Irena Orska, Maria Kaniewska i inni

Scenariusz filmu oparty na motywach I tomu powieści Stanisławy Fleszarowej - Muskat "Tak trzymać". To opowieść o pracy, przyjaźni i miłości, o wielkich nadziejach i porażkach. Ukazuje pionierski okres budowy portu gdyńskiego - w owym czasie inwestycji olbrzymiej i kosztownej, podjętej wysiłkiem polskiego rządu, polskich i francuskich inżynierów oraz robotników. To jednocześnie historia rodzącego się miasta, obejmująca okres około trzech lat, od wiosny 1923 roku do uzyskania przez Gdynię praw miejskich w 1926 roku. Główni bohaterowie filmu to cała galeria barwnych postaci. Butny i ambitny 19 - letni Krzysztof Grabień pochodzi ze wsi pod Przeworskiem. Wyruszył na Wybrzeże w poszukiwaniu pracy i swojego miejsca w życiu. Jest sierotą, jego rodzice zginęli w czasie bombardowania. W czasie podróży Krzysztof zostaje okradziony, dociera do Gdyni nocą, nie ma się pieniędzy na nocleg. Nazajutrz w kolejce do punktu werbującego robotników do pracy poznaje Wołodię Jazowieckiego, który proponuje mu niezbyt legalny, ale za to opłacalny interes. Razem zatrudniają się w garkuchni, gdzie pracuje też Łucka, dziewczyna z Kaszub. Krzysztof podoba się jej, a on odwzajemnia jej zainteresowanie. Znajomość szybko przeradza się w miłość. Kariera Grabienia na Wybrzeżu rozwija się. Młody człowiek podejmuje pracę przy budowie portu, kończy polskie gimnazjum w Gdańsku, żeni się z Kaszubką i wreszcie idzie na studia. Sukcesywnie wrasta w rodzące się miasto. Jego miłość, Łucka, pochodzi z rodziny z Konków. Początkowo zatrudniona w garkuchni dla robotników, później znajduje zatrudnienie w biurze inż. Tadeusza Wendy, kierownika budowy portu w Gdyni. Łucka zostaje żoną Krzysztofa zostaje wbrew woli ojca, Augustyna. Ich córka Julia będzie pierwszym dzieckiem urodzonym w Gdyni po uzyskaniu praw miejskich. Równie ciekawą postacią w filmie jest Wołodia Jazowiecki, rówieśnik i serdeczny przyjaciel Krzysztofa. Umie czerpać radości, kocha życie i piękne kobiety. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wrócił do kraju ze Związku Sowieckiego wraz z ojcem. Jego matka nie przeżyła trudów podróży. Początkowo Wołodia zajmuje się lewymi interesami, jednak wszystko się zmienia, gdy ma okazję wykorzystać swoją znajomość języków obcych. Od tej pory pracuje jako tłumacz francuskich inżynierów budujących port w Gdyni, a później wstępuje do Marynarki Wojennej. Choć uchodzi za lekkoducha, jest jednocześnie człowiekiem honoru. Skłócony z ojcem, kategorycznie odmawia przyjęcia od niego pomocy finansowej. Woli pozostać na własnym utrzymaniu. Trzydziestoparoletnia wdowa po majorze Wojska Polskiego, pani Helena, to piękna i szlachetna kobieta. Po przyjeździe do Gdyni z Warszawy prowadzi nad morzem restaurację Pawilon. Próbuje ułożyć swoje życie na nowo. Francuscy inżynierowie oraz Krzysztof i Wołodia często bywają w restauracji Heleny, tu koncentruje się życie towarzyskie, tu przychodzą miejscowi i letnicy w sezonie. Helena związuje się z jednym z francuskich inżynierów, Marcelem Lebrakiem. Mimo propozycji wyjazdu do Paryża i obiecujących perspektyw na przyszłość, zamierza pozostać w Gdyni. W czasie weselnego przyjęcia Krzysztofa i Łucki, organizowanego w restauracji Heleny, wszystkich poraża wiadomość, że wskutek kryzysu konsorcjum wycofuje się z budowy portu. Roboty zostają wstrzymane, ludzie tracą pracę, Francuzi wyjeżdżają. W czasie pożegnania na dworcu w Gdyni Helena zapewnia Lebraca, że przyjedzie do Paryża. Kryzys niemieckiej marki sprawia, że przepadają wszystkie oszczędności Augustyna Konki, trzymane w gdańskim banku. Konka pada rażony apopleksją. Sprowadzony przez Krzysztofa lekarz niewiele może pomóc. Pielęgnowany przez rodzinę Augustyn, leży w domu, nie ma kontaktu ze światem.Krzysztof, Łucka, Helena i Wołodia spotykają się w restauracji. Rozmawiają o przyszłości. Wszyscy są w podłym na

Po wielu latach oczekiwania Jan Serce otrzymuje wreszcie własne mieszkanie. Wśród pustych ścian spędza tu wieczory po powrocie z pracy. Pewnego dnia odwiedza go przyjaciel Piotr z Matyldą, dla której chce zostawić żonę Małgosię i dzieci. Piotr z przyjaciółką wprowadzają się do Janka, a on zaczyna szukać sposobu, jak pomóc Małgosi w tej sytuacji.

"Dzieją się różne tragedie, ale nic z nich nie wynika. Co pewnie jest istotą
tragedii" - mówi jeden z aforyzmów Sławomira Mrożka. "Portret" (prapremiera
14 listopada 1987) rozwija tę myśl. Czyni to tym pełniej, że m.in. poprzez częste
odwołania do polskiej tradycji literackiej. Są w Mrożkowym dramacie parafrazy
"Dziadów", aluzje do "Kordiana", nawiązania do Gombrowicza, a nawet cytat
z "Ducha dziejów" Miłosza. Kazimierz Dejmek, reżyser przedstawienia, do tropów
literackich dodał teatralne: sceny z "Dziadów" Swinarskiego.
W "Portrecie" tradycja nie służy już Mrożkowi do wysublimowanych szyderstw
i intelektualnych zabaw. Tym razem artysta szuka w niej potwierdzenia własnej
interpretacji fragmentu (jakże ważnego) ludzkich dziejów. Z ironisty i obrazoburcy
staje się filozofem i moralistą.
W "Portrecie" Bartodziej, zdeklarowany komunista, ślepo wierzył Stalinowi
i jego nadwiślańskim namiestnikom. Dla tej wiary nie zawahał się donieść na
przyjaciela. Anatol poszedł za kratki. Wcześniej jednak ukrywał się po lasach,
albowiem wiara Bartodzieja była mu zdecydowanie obca. Po piętnastu latach
dawny reżimowiec i opozycjonista spotkają się ponownie. Teraz Anatolowi wypadnie
grać rolę kata, a Bartodziejowi ofiary. Kiepskie to jednak "aktorstwo". Ale czy stać
na lepsze ludzi, którzy nie mogą zrozumieć samych siebie? Którzy nie potrafią
ułożyć w logiczną całość swoich popękanych życiorysów? Dla których pojęcie
"słusznej sprawy" utraciło wszelki sens?

Obraz "Ogród ziemskich rozkoszy" jest najbardziej znanym i intrygującym dziełem Hieronima Boscha. Twórcy filmu próbują znaleźć odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące samego malarza, jego dzieła i źródeł inspiracji artysty.

Film Jonathana Demme'a to trzecie dzieło w historii kina, które
uhonorowano "Oscarowym pokerem", czyli nagrodami Akademii w
pięciu najważniejszych kategoriach: najlepszy film, reżyseria,
scenariusz, aktorka i aktor. Do tamtej pory podobną pulę zgarnęły tylko
"Ich noce" Franka Capry w 1934 r. oraz "Lot nad kukułczym
gniazdem" Milosa Formana w 1975 r. "Milczenie owiec" to ekranizacja
znanej książki Thomasa Harrisa pod tym samym tytułem,
której adaptacja stała się ekranowym popisem dwóch aktorskich
indywidualności: Jodie Foster w roli agentki FBI Clarice Starling i
Anthony'ego Hopkinsa jako diabolicznego przestępcy Hannibala
Lectera.
Clarice Sterling, jeszcze nawet nie agentka FBI, a dopiero
zdolna studentka waszyngtońskiej akademii, zostaje włączona do
śledztwa w sprawie psychopatycznego mordercy kobiet, Buffalo Billa,
obdzierającego ze skóry swe kolejne ofiary. Clarice otrzymuje zadanie
nawiązania kontaktu z innym wielokrotnym mordercą: wybitnym
psychiatrą, doktorem Hannibalem Lecterem, który z kolei pożera swe
ofiary żywcem. Dziewczyna ma nakłonić siedzącego w więzieniu
Lectera, by naprowadził FBI na ślad Buffalo Billa, gdyż tylko
człowiek mający na sumieniu podobne zbrodnie, w dodatku
dysponujący niesłychaną psychiatryczną wiedzą i intuicją, może
odgadnąć tajemnicę poszukiwanego mordercy i udzielić policji
niezbędnych wskazówek. Clarice okazuje się jedyną osobą, która
potrafi nakłonić Hannibala - Cannibala do współpracy, lecz ten domaga
się od niej w zamian wyznań na tematy osobiste. Chce ją poznać,
przeniknąć jej skrywany od dzieciństwa sekret. Między przestępcą i
agentką zaczyna się pojedynek dwóch osobowości, w którym niechęć
przeplata się z fascynacją, zrozumienie z lękiem, perwersyjna
ciekawość z podziwem dla inteligencji przeciwnika.

(THE SILENCE OF THE LAMBS)

Thriller psychologiczny, 113 min, USA 1991
Reżyseria: Jonathan Demme
Scenariusz na podstawie powieści Thomasa Harrisa:: Ted Tally
Aktorzy: Jodie Foster, Anthony Hopkins, Scott Glenn, Ted Levine,
Anthony Heald, Lawrence A. Bonney, Lawrence T. Wrentz i inni

Film dokumentalny o Sławomirze Mrożku - jednym z najwybitniejszych polskich pisarzy i dramaturgów. Pisał od dwudziestego roku życia. Jest autorem co najmniej 43 dramatów, dwóch powieści, ponad 400 opowiadań, jednej autobiografii oraz Dziennika 1962 - 1989, na którego opublikowanie zdecydował się po blisko 20 latach od dokonania ostatniego wpisu... Mrożek wyjechał z Polski w 1963 roku i mieszkał kolejno we Włoszech, Francji, Niemczech i Meksyku. Do Polski powrócił w 1996 roku. W 2003 roku, po przejściu choroby, której rezultatem była utrata zdolności mowy, miał sen, w którym poznał swoje nowe imię i nazwisko zarazem "Baltazar". Tak zatytułował też swoją autobiografię, napisaną w ramach terapii. W 2008 roku przeprowadził się do Nicei. W Polsce jako dramaturg zadebiutował sztuką "Policja". Od 1962 rozpoczęła się jego kariera międzynarodowa. O twórczości i życiu Mrożka opowiadają żona Susana Osario Mrożek, polscy i zagraniczni pisarze, reżyserzy, aktorzy, krytycy (m. in. Ludwik Flaszen, Maciej Englert, Antoni Libera, Piotr Adamczyk, Georges Werler, prof. Anton Maria Raffo, prof. Pierro Marchesiani, Michaił Mokiejew, Torsten Bauer, Wiaczesław Ziła), a także sam bohater filmu Sławomir Mrożek. 29 czerwca 2010 roku Sławomir Mrożek ukończył 80 lat. Ekipa Telewizji Polskiej jako jedyna uczestniczyła w urodzinowym kameralnym spotkaniu w gronie bliskich znajomych i przyjaciół Sławomira Mrożka, które odbyło się w czerwcu w Nicei.