TVP Kultura - Program TV na wtorek 21 maja 2024

Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki.
Sztandar Szwoleżerów został podarowany przez hrabiego Krasińskiego do puławskich zbiorów księżnej Czartoryskiej.
Był to sztandar bojowy pierwszego lekkokonnego pułku polskiego gwardii francuskiej. Został wpisany na listę strat
wojennych Muzeum Wojska Polskiego.

Nagrodzona Złotą Nimfą dla najlepszego serialu i Srebrną Nimfą
za rolę żeńską dla Marie - Christine Barrault na Festiwalu Filmowym
w Monte Carlo w 1991 r. adaptacja książki Franoise Giroud o jednej
z najsłynniejszych i najwybitniejszych kobiet XX w.
Maria Skłodowska - Curie, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla,
nie tylko zrewolucjonizowała naukę, ale także wywarła istotny wpływ
na zmianę obyczajów, torując kobietom drogę do działalności naukowej.
Była pierwszą kobietą, która otrzymała tytuł profesora i prowadziła
wykłady w katedrze fizyki na Sorbonie, jako pierwsza kobieta w historii
została też przyjęta do Akademii Francuskiej, a za swoje zasługi została
pochowana w Panteonie. Przy tym wszystkim była kobietą skromną
i szlachetną, oddaną mężowi i córkom.
Młodziutka Maria Skłodowska, panna z szanowanej, ale niezbyt
zamożnej rodziny, pracuje jako guwernantka w majątku szlacheckim.
Rodzice zakochanego w niej panicza nie wyrażają jednak zgody na
małżeństwo syna z dziewczyną niższego stanu. Odrzucona Maria
przenosi się do Warszawy, a trzy lata później, korzystając
z zaproszenia siostry Broni, która skończyła studia medyczne
w Paryżu i tam wyszła za mąż, udaje się do Francji. Zapisuje się
na wydział fizyki na Sorbonie, później także na wydział matematyczny.
Po następnych trzech latach 27 - letnia panna Skłodowska może się
już pochwalić dwoma dyplomami.
Na przyjęciu u prof. Kowalskiego Maria poznaje Piotra Curie,
młodego francuskiego nauczyciela fizyki i chemii, człowieka prawego,
lecz nieśmiałego i roztargnionego, bez tytułu naukowego, mającego
za to żywy umysł i ogromny szacunek dla nauki. Młodzi od razu
przypadają sobie do gustu i w 1895 r. biorą ślub. Na świat przychodzi
ich córka, Irenka. Maria marzy o własnym laboratorium, gdzie
mogłaby prowadzić badania nad zjawiskiem, które określiła mianem
radioaktywności. Przypisuje je istnieniu nowego pierwiastka, który
proponuje nazwać radem. Jego uzyskanie w czystej postaci okazuje się
jednak katorżniczą pracą. Zainteresowany wynikami badań żony Piotr
włącza się do jej pracy.
Złe warunki w zimnym, wilgotnym laboratorium, brak pieniędzy,
złe samopoczucie wywołane napromieniowaniem obojga sprawiają,
że po kilku miesiącach Piotr jest gotów się poddać i przyjąć propozycję
objęcia katedrę fizyki w Genewie. Zostaje jednak w Paryżu ze względu
na żonę. Dostaje pracę na Sorbonie, Maria zaś w Ecole Normale.
Po dwóch latach pracy, w 1903 r. , udaje im się wreszcie
wyodrębnić czysty rad i określić jego właściwości. Maria, będąca
drugi raz w ciąży, traci dziecko wskutek poronienia. W tym samym
czasie małżonkowie otrzymują wiadomość o przyznaniu im, wespół
z Henrim Becquerelem, Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki.


(MARIA CURIE - UNE FEMME HONORABLE)

Film biograficzny, 82 min, 3 odc. , Francja/Polska 1990
Reżyseria: Michel Boisrond
Scenariusz na podstawie własnej powieści: Franoise Giroud
Zdjęcia: Witold Adamek
Muzyka: Jean - Marie Senia
Występują: Marie - Christine Barrault, Jean - Luc Moreau, Roger Van
Hool, Wanda Neumann, Andrzej Szczepkowski, Aleksander Bardini,
Piotr Pawłowski i inni

Nowa ekranizacja powieści Kornela Makuszyńskiego pod tym samym tytułem.
Lata 30. XX wieku. W majątku Iwona Gąsowskiego pod Wilnem pojawia się Francuz,
który koniecznie chce kupić zadłużoną posiadłość i chylący się ku upadkowi dom.
Gdy właściciel nie chce jej sprzedać, z domu nieoczekiwanie giną stare drzwi. Najpierw
jedne, potem drugie... Profesor gimnazjum, Piotr Gąsowski, historyk, prosi swego
najbystrzejszego ucznia, znanego z detektywistycznych zdolności Adama Cisowskiego,
o pomoc w rozwiązaniu zagadki niezrozumiałych kradzieży w domu jego brata.
Okazuje się, że wszystkiemu winien odnaleziony w Paryżu w 1836 roku list Kamila
de Berier, pułkownika armii napoleońskiej, który w czasie odwrotu spod Moskwy,
tuż przed śmiercią, pozostawił wskazówki dotyczące ukrytego skarbu.

Film przygodowy dla młodych widzów, Polska, 2006
Scenariusz i reżyseria: Kazimierz Tarnas
Zdjęcia: Zdzisław Najda
Muzyka: Krzesimir Dębski
Aktorzy: Bartosz Fajge, Katarzyna Bator, Wojciech Malajkat, Krzysztof Globisz, Tytus Hołdys,
Marek Serdiukow, Tomasz Koźlik, Paweł Jakowlew, Łukasz Jaźwiec, Rafał Kołsut, Krystyna
Tkacz, Justyna Sieńczyłło, Emilan Kamiński, Maria Kaniewska

Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki.
Sztandar Szwoleżerów został podarowany przez hrabiego Krasińskiego do puławskich zbiorów księżnej Czartoryskiej.
Był to sztandar bojowy pierwszego lekkokonnego pułku polskiego gwardii francuskiej. Został wpisany na listę strat
wojennych Muzeum Wojska Polskiego.

Marlena Dietrich i Greta Garbo to zjawiskowe ikony kina pochodzące z Europy, których największa kariera i sława przypadają
na pierwszą połowę XX wieku w USA. Najpierw hollywoodzką gwiazdą została Garbo, wkrótce dołączyła do niej Dietrich.
Gretę Garbo zatrudniła wytwórnia MGM, zaś Marlenę Dietrich Paramount Pictures. Ich rywalizacja na ekranie została wymyślona
i rozkręcona przez obie wytwórnie. Wytwórniom również obie zawdzięczają swój oficjalny image. Greta - boska, niedostępna,
tajemnicza, nieudzielająca wywiadów i unikająca plotek na swój temat. Marlena - ekspresyjna kobieta fatalna w męskim stylu,
władcza, wyemancypowana i zmysłowa. Dokument ukazuje ich rywalizację na ekranie i w życiu.

Film oparty na powieści Charlesa Dickensa. XIX-wieczna Anglia, David Copperfield to chłopak, który mimo pochodzenia ze zubożałej i prostej rodziny marzy o zostaniu sławnym pisarzem. Nieustannie obserwując zamożnych mieszkańców Londynu, pragnie również stać się szanowanym dżentelmenem. Droga do spełnienia tych marzeń jest jednak wyboista. Przedwcześnie straciwszy ojca, skazany jest na dorastanie pod okiem pryncypialnego i surowego ojczyma oraz ekscentrycznej ciotki rozczarowanej, że David nie urodził się dziewczynką. Po śmierci matki opiekun żąda zwrócenia pieniędzy, które poświęcił na wychowanie chłopaka. Wysyła więc Davida do ciężkiej pracy w fabryce. Chłopak jednak nie daje sobie podciąć skrzydeł i dzięki niezwykłej determinacji dąży do spełnienia swoich pragnień.

Jako laureaci Nagrody Nobla Maria i Piotr Curie rozpoczynają nowy etap życia.
Nieprzyzwyczajeni do zaszczytów i powszechnego zainteresowania, czują się
trochę zagubieni w nowej sytuacji. Piotr obejmuje katedrę fizyki na Sorbonie.
Maria rodzi drugą córkę, Ewę. Starsza, Irena, ma już 9 lat. Nieoczekiwanie na
rodzinę spada nieszczęście - Piotr ginie w wypadku. Maria z trudem dochodzi
do siebie po tej tragedii. Przyjmuje jednak propozycję przejęcia po mężu katedry
fizyki. Jest pierwszą kobietą wykładającą na Sorbonie.
W jej życiu pojawia się nowy mężczyzna - prof. Paul Langevin. Maria zgłasza
swoją kandydaturę do Akademii Francuskiej, ale nie zostaje przyjęta. Pretekstem
do jej odrzucenia jest skandal wywołany przez rodzinę Langevina. Atakującym ją
dziennikarzom Maria przekazuje otrzymaną właśnie wiadomość o przyznaniu jej
po raz drugi Nagrody Nobla, tym razem w dziedzinie chemii.


MARIA CURIE (2)
(MARIA CURIE - UNE FEMME HONORABLE)

Film biograficzny, 82 min, 3 odc. , Francja/Polska 1990
Reżyseria: Michel Boisrond
Scenariusz na podstawie własnej powieści: Franoise Giroud
Zdjęcia: Witold Adamek
Muzyka: Jean - Marie Senia
Występują: Marie - Christine Barrault, Jean - Luc Moreau, Roger Van Hool,
Wanda Neumann, Andrzej Szczepkowski, Aleksander Bardini, Piotr Pawłowski i inni

W pełni autoryzowany dokument o pionierskim piosenkarzu i autorze tekstów Elvisie Costello, zawierający obszerne i ekskluzywne materiały archiwalne z całej jego kariery. Film zawiera niepublikowane wersje demo piosenek napisanych przez Costello i McCartneya.

Komediodramat,

Intryga filmu skupiona jest wokół maszynopisu, który przypadkiem zostaje odnaleziony w bibliotece na prowincji.
Jako jego autor podpisany jest, nieżyjący już Henri Pick, prosty człowiek kojarzony przez rodzinę i znajomych
raczej z prowadzeniem pizzerii w małym miasteczku na wybrzeżu Bretanii, niż z literacką twórczością. Wydana
książka okazuje się prawdziwym bestsellerem, co wzbudza podejrzenia u szanowanego krytyka Jeana - Michaela
Rouche’a. Mężczyzna publicznie podważa autorstwo powieści, przez co traci żonę i pracę. Rozpoczyna więc
prywatne śledztwo, by rozwiązać tajemnicę enigmatycznego Henriego Picka.

Film dokumentalny o Margaret Atwood - kanadyjskiej pisarce, poetce i krytyczce literackiej.
Zdobywczyni Nagrody Bookera w 2000 i 2019, laureatka Nagrody Księcia Asturii w 2008,
wymieniana wśród kandydatów do literackiej Nagrody Nobla. W tym filmie opowiada ona
o swojej pracy i życiu.

Dramat "Błąd systemu" ma na swym koncie wiele prestiżowych wyróżnień i nagród. W 2019 roku na festiwalu w Berlinie Nora Fingscheidt została uhonorowana Srebrnym Niedźwiedziem. Bohaterką jej filmu 9 - letnia Benni, która szukając rozpaczliwie miłości i zrozumienia, staje się coraz bardziej zła i agresywna, sprawia poważne problemy wychowawcze. Próby zwrócenia na siebie uwagi, objawiają się skandalicznym zachowaniem, co powoduje, że dziewczynka zraża do siebie wszystkich. Zostaje nawet wyrzucona ze specjalnej szkoły, bezradni są opiekunowie społeczni, rezygnują kolejne rodziny zastępcze. Nikt nie umie okiełznać wcielonego potwora. Benni pragnie wrócić do swojej matki, która wyrzekła się jej. Teraz wychowuje dwoje małych dzieci i żyje z nowym partnerem, brutalnym Jensem, który nigdy nie zaakceptował Benni. Dziewczynka czuje się nieszczęśliwa i odtrącona. Próba zbliżenia się do rodziny, kończy się dla niej dramatycznie. Nie wytrzymuje napięcia i znowu wpada w szał. W końcu matka wzywa policję.

(SYSTEMSPRENGER/SYSTEM CRASHER)

Film dokumentalny o Michale Urbaniaku, jednym z najbardziej znanych na świecie polskich muzyków jazzowych, multiinstrumentaliście, skrzypku jazzowym i saksofoniście, a także kompozytorze, aranżerze i producencie płyt. Ale jest to przede wszystkim opowieść o człowieku, który kocha muzykę. W filmowej opowieści o meandrach kariery artysta przedstawia niekonwencjonalne, nowatorskie podejście do muzyki oraz definiuje i wyjaśnia credo artystyczne. Opowieść bohatera - barwna, pełna interesujących, czasami zabawnych, a czasami paradoksalnych, faktów z życia jest ilustrowana unikatowymi materiałami. Film pokazuje spektakularne dokonania, światowe sukcesy, prezentuje zarówno muzyczne style, w których porusza sie artysta, jak również bogate instrumentarium (Lirycon, Vocoder, Talking Violin itp.). Całość okraszona efektownymi videoclipami: "Decadence", "Why Not", "Urbanator", archiwalnymi fragmentami koncertów z polskimi oraz czarnoskórymi amerykańskimi muzykami, a także nasycona frapującą, energetyczną, różnorodną muzyką. Michał Urbaniak opowiada swoją historię, oprowadzając widza po miejscach swoich dokonań artystycznych w Nowym Jorku (Harlem, Broadway, kluby Blue Note i Village Vanguard itd.). Narrację wzbogacają wypowiedzi światowej sławy muzyków i artystów, z którymi współpracował Michał Urbaniak. Są to m. in.: Don Blackman, Tom Browne, Felton Crews, George Duke, Wojciech Karolak, Tomasz Stańko, Buster Williams, Lenny White.

Radosław Kotarski przemierza Polskę wzdłuż i wszerz, aby dowiedzieć się, w jaki sposób dawniej pozyskiwano czystą wodę i jak transportowano ją do mieszkańców. Zastanawia się również, czy woda w dawnych czasach była lepszej jakości niż ta współczesna. Zabiera również widzów do niedostępnych miejsc, w których uzdatnia się życiodajny płyn, przy użyciu metod sprzed setek lat.