TVP Nauka - Program TV na sobotę 11 maja 2024

Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.

Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.

Życie wieczne to najstarsze i największe marzenie ludzkości. Jak pokazuje ten film, dążenie do poszukiwania nieśmiertelności przesunęło się z poziomu metafizyki na techniczny i naukowy. Być może marzenie kiedyś się spełni.

Cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk.
W tym odcinku programu zadamy pytanie, dlaczego niektóre wirusy są groźniejsze dla dzieci niż dla dorosłych. Opowiemy o mikrobach najczęściej atakujących najmłodszych. Przybliżymy sposoby leczenia i profilaktyki chorób wirusowych dzieci. W dobie pandemii SARS-CoV-2 szczepienia najmłodszych budziły największe kontrowersje; naukowcy prezentują wyniki badań pokazujące, jakie są konsekwencje - w wieku dorosłym - braku szczepień w dzieciństwie.

W tym odcinku zajmiemy się problem ponad 300 milionów ludzi, którzy na całym świecie chorują na astmę. Lekarze twierdzą, że do 2025 roku ta liczba może się powiększyć o kolejne 100 milionów. Ale wiele osób nie wie, że choruje na astmę i bardzo wiele przypadków astmy pozostaje niezdiagnozowanych. Atak astmy i skurcz oskrzeli może dopaść nas wszędzie. Dlatego warto wiedzieć jak się wtedy zachować i w takiej sytuacji skutecznie pomóc.

Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz-odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury.

Jednym z najważniejszych pytań, jakie stawiamy odnośnie Wszechświata, jest to, czy gdzieś wśród gwiazd istnieją planety podobne do naszej własnej. W tym programie pokażemy, jak wyglądają poszukiwania takiej drugiej Ziemi. I jak bliscy jesteśmy jej odnalezienia.

Dzięki zdolności przylegania do różnych rodzajów powierzchni w naturze wiele organizmów może liczyć na schronienie, darmowy transport lub nowy dom. Z drugiej strony istnieją inne organizmy, które mają na tyle śliskie powierzchnie, że nic nie jest w stanie się na nich utrzymać. A co, jeśli te supermoce adhezji i śliskości wykorzysta się w technologii? Eksperci inspirują się światem przyrody od lat. Swoje obserwacje wykorzystują do prac nad materiałami zdolnymi do przyłączania lub odpychania obiektów. Celem naukowców jest opracowanie skutecznych, tanich i jeszcze bardziej wydajnych rozwiązań. W tym odcinku Kalina Raskin spotka się z badaczami współpracującymi z wiodącymi producentami klejów. W programie zostanie wyjaśnione, jak gekon, bluszcz, biały lotos, rekin oraz cykady inspirują i pomagają naukowcom w projektowaniu innowacyjnych materiałów.

Jowisz - największa planeta Układu Słonecznego. Ten gazowy olbrzym wywiera wpływ na losy całego systemu planetarnego. Jak się okazuje, największe tajemnice Jowisza mogą być jednak ukryte na jego księżycach. Z misją zbadania tych sekretów powstała misja kosmiczna, jakiej świat jeszcze nie widział. JUICE - czyli Jupiter Icy Moon Explorer - to sonda Europejskiej Agencji Kosmicznej. Jej zadaniem jest dotarcie do lodowych satelitów okrążających największą planetę Układu Słonecznego. W tym filmie pokażemy, w jaki sposób europejska sonda pomoże w rozwikłaniu tajemnic jowiszowych księżyców. A także - jaką rolę w tym niezwykłym przedsięwzięciu odgrywają naukowcy z Polski.

Wyprawa na biegun to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji naukowych. Życie kilka tygodni na odludziu i poświęcenie się bez reszty badaniom naukowym to historia, którą chcemy opowiedzieć i pokazać. Zarejestrowane materiały video zostaną uzupełnione animacjami oraz grafikami podkreślającymi efekty prowadzonych przez lata pomiarów.
Badania, które będziemy obserwowali są bardzo ważnie dla polskiej i światowej nauki, a polskie polarnictwo, z tradycjami sięgającymi XIX wieku, cieszy się ogólnoświatowym uznaniem. Poznamy jego genezę, interdyscyplinarną współpracę naukowców z wielu dziedzin i nieocenione efekty i korzyści, jakie z ich pracy czerpie cały świat.
W filmie Horsund wzywa poznamy ludzi, którzy zostali zakwalifikowani do najnowszej edycji badań na biegunie. Widzowie dowiedzą się, jak wygląda trening przygotowujący do tak trudnego wyjazd. Poznają, jakie zagrożenia i niebezpieczeństwa mogą spotkać uczestników wyprawy oraz usłyszą, z jaką motywacja i oczekiwaniami wyjeżdżają członkowie zespołu, który najbliższe kilka miesięcy spędzi na badaniach i eksploracji bieguna.

Leśny ekosystem nie mógłby funkcjonować bez mieszkańców lasu - przedstawicieli fauny, od najmniejszych owadów po przedstawicieli dużych ssaków, bez ptaków, płazów i gadów. Każdy gatunek leśnych zwierząt ma swoją niepowtarzalną rolę w utrzymaniu w równowadze całego ekosystemu lasu. O rolach rozpisanych przez naturę i o leśnikach dbających o dobrostan leśnej zwierzyny opowiemy w tym odcinku programu. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców.

Depresja poporodowa rozwija się w wyniku oddziaływania czynników hormonalnych, środowiskowych, emocjonalnych i genetycznych. Dotyka ona 10 - 25% kobiet po urodzeniu dziecka. Czym jest depresja poporodowa? Jakie są jej objawy? Ponadto w programie o różnych odmianach raka skóry.

W tym odcinku wysłuchamy pogawędki szympansów - zdumiewające odkrycie. Poznamy słownik pszczół, rozszyfrujemy sekretne wiadomości pewnego skorupiaka. W naszym mniemaniu świetnie radzimy sobie
z przekazywaniem informacji, ale w świecie zwierząt też nie brakuje specjalistów od komunikacji. Zmysły pozwalają nam reagować na otaczający nas świat i komunikować się z nim. Tak naprawdę jednak
ograniczone możliwości naszego wzroku, węchu, słuchu i dotyku dają nam niepełny obraz tego, co dzieje się wokół. Nie jesteśmy dostrojeni do otaczającego nas świata tak jak zwierzęta. Pełne jego zrozumienie
z pewnością by nas przytłoczyło, ponieważ w świecie zwierząt roi się od mistrzów komunikacji.

Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki.

"Giganci nauki" to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. Teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się.

Cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk.
W tym odcinku programu zadamy pytanie, dlaczego niektóre wirusy są groźniejsze dla dzieci niż dla dorosłych. Opowiemy o mikrobach najczęściej atakujących najmłodszych. Przybliżymy sposoby leczenia i profilaktyki chorób wirusowych dzieci. W dobie pandemii SARS-CoV-2 szczepienia najmłodszych budziły największe kontrowersje; naukowcy prezentują wyniki badań pokazujące, jakie są konsekwencje - w wieku dorosłym - braku szczepień w dzieciństwie.

Wśród zasp, nad dzikim jeziorem Oświn klacze dzikich koni rodzą źrebięta. Niestraszna im zima, ubóstwo pokarmu, wilki. Koniki polskie, potomkowie tarpana, znane są z wytrwałości i odporności na ciężkie warunki. Dlatego kiedyś były chętnie wykorzystywane przez ubogą ludność wiejska, zwłaszcza na Zamojszczyźnie, gdzie koniki pozostałe po zwierzyńcu Zamojskich rozdano okolicznym chłopom. Ale kiedyś konie te żyły na wolności wśród lasów i łąk na ziemiach dzisiejszej Polski. Dziś ich zachowawcze hodowle są rozrzucone po kraju, a zwierzęta te przebywają tam wprawdzie pod opieką hodowców i badaczy, ale korzystają nieledwie z pełnej wolności. Wraz z tymi opiekunami ruszymy ich śladem.

Bohaterami kolejnego odcina programu będą dzięcioły. Choć mają długie języki, nie plotkują. Za to porozumiewają się, uderzając z werwą w rynny i latarnie traktowane jako blaszane bębenki. Zagrzebują się w mrowiskach dla zdrowia i urody. Potrafią spać przyczepione do pionowej drewnianej ściany, podpierając się ogonem. A nade wszystko umieją wykuć w drewnie głęboką dziuplę o zdumiewająco dużym otworze. To przez taki otwór do tych dziupli zmyślnym sposobem zagląda dr Tomasz Mazgajski z Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Warszawie. I to on wprowadzi nas w tym odcinku w tajniki życia dzięciołów, kto wie czy nie najdziwniejszych naszych ptaków.

Odcinek o medycynie na ekranie. Poświęcony jest ESD - endoskopowej podśluzówkowej dyssekcji. Całość procedury polega na obserwacji ekranu. Pokazujemy pracę endoskopisty, który nie tylko znajduje polipy, ale również jest w stanie je usunąć, niwelując niebezpieczeństwo pojawienia się zmian nowotworowych. W programie powiemy też o czynnikach ryzyka raka jelita grubego, który jest trzecim nowotworem pod względem śmiertelności. Powiemy też o znaczeniu rozwoju technologii dla bezpieczeństwa pacjenta.

Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki.

Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.

Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.

W tym odcinku wysłuchamy pogawędki szympansów - zdumiewające odkrycie. Poznamy słownik pszczół, rozszyfrujemy sekretne wiadomości pewnego skorupiaka. W naszym mniemaniu świetnie radzimy sobie
z przekazywaniem informacji, ale w świecie zwierząt też nie brakuje specjalistów od komunikacji. Zmysły pozwalają nam reagować na otaczający nas świat i komunikować się z nim. Tak naprawdę jednak
ograniczone możliwości naszego wzroku, węchu, słuchu i dotyku dają nam niepełny obraz tego, co dzieje się wokół. Nie jesteśmy dostrojeni do otaczającego nas świata tak jak zwierzęta. Pełne jego zrozumienie
z pewnością by nas przytłoczyło, ponieważ w świecie zwierząt roi się od mistrzów komunikacji.

Jako chłopiec rzucił kamieniem do dziupli. Wyleciała sowa. Być może właśnie tak zaczęła się przygoda z sowami Romualda Mikuska. Dziś oddaje pracę doktorską na temat sóweczki - maleńkiej, mało znanej i niezmiernie rzadkiej sowy naszych puszcz. By badać jej życie, sypia w puszczańskich ostępach Gór Stołowych na hamakach, wabi ptaki typowymi dla nich gwizdami, wspina się na drzewa i skały, zaczaja koło dziupli. Gromadzi niezliczone, unikalne obserwacje. Jedne sowy go lubią i tolerują, ale od niektórych obrywa po głowie.

Życie wieczne to najstarsze i największe marzenie ludzkości. Jak pokazuje ten film, dążenie do poszukiwania nieśmiertelności przesunęło się z poziomu metafizyki na techniczny i naukowy. Być może marzenie kiedyś się spełni.

Wymarłe gatunki zwierząt zaczynają wracać na swe dawne włości. Drugim po żubrze jest suseł moręgowany. Jego ostatni osobnik widziany był ćwierć wieku temu. Dziś susły wróciły na Śląsk w okolice Trzcinicy Wołowskiej i Kamienia Śląskiego. Nie o własnych siłach, ale dzięki zabiegom ochronnym i hodowlanym ekologów z Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody "Salamandra", którzy od lat czynią starania o ich odrodzenie w naszym kraju. Zwierzaki trzeba pozyskać z zagranicy, z bardzo starannie wytypowanych miejsc ich naturalnego występowania. Akcja wsiedlania susłów moręgowatych do zaczątków z góry przygotowanych norek, w których szybko znikają - to jedyne w swoim rodzaju widowisko. Zaś susły - to zwierzęta zmyślne i nadzwyczaj przedsiębiorcze.

Odcinek o medycynie na ekranie. Poświęcony jest ESD - endoskopowej podśluzówkowej dyssekcji. Całość procedury polega na obserwacji ekranu. Pokazujemy pracę endoskopisty, który nie tylko znajduje polipy, ale również jest w stanie je usunąć, niwelując niebezpieczeństwo pojawienia się zmian nowotworowych. W programie powiemy też o czynnikach ryzyka raka jelita grubego, który jest trzecim nowotworem pod względem śmiertelności. Powiemy też o znaczeniu rozwoju technologii dla bezpieczeństwa pacjenta.

Dzięki zdolności przylegania do różnych rodzajów powierzchni w naturze wiele organizmów może liczyć na schronienie, darmowy transport lub nowy dom. Z drugiej strony istnieją inne organizmy, które mają na tyle śliskie powierzchnie, że nic nie jest w stanie się na nich utrzymać. A co, jeśli te supermoce adhezji i śliskości wykorzysta się w technologii? Eksperci inspirują się światem przyrody od lat. Swoje obserwacje wykorzystują do prac nad materiałami zdolnymi do przyłączania lub odpychania obiektów. Celem naukowców jest opracowanie skutecznych, tanich i jeszcze bardziej wydajnych rozwiązań. W tym odcinku Kalina Raskin spotka się z badaczami współpracującymi z wiodącymi producentami klejów. W programie zostanie wyjaśnione, jak gekon, bluszcz, biały lotos, rekin oraz cykady inspirują i pomagają naukowcom w projektowaniu innowacyjnych materiałów.

Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.

Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki.

Jowisz - największa planeta Układu Słonecznego. Ten gazowy olbrzym wywiera wpływ na losy całego systemu planetarnego. Jak się okazuje, największe tajemnice Jowisza mogą być jednak ukryte na jego księżycach. Z misją zbadania tych sekretów powstała misja kosmiczna, jakiej świat jeszcze nie widział. JUICE - czyli Jupiter Icy Moon Explorer - to sonda Europejskiej Agencji Kosmicznej. Jej zadaniem jest dotarcie do lodowych satelitów okrążających największą planetę Układu Słonecznego. W tym filmie pokażemy, w jaki sposób europejska sonda pomoże w rozwikłaniu tajemnic jowiszowych księżyców. A także - jaką rolę w tym niezwykłym przedsięwzięciu odgrywają naukowcy z Polski.