TVP Rozrywka - Program TV na czwartek 09 maja 2024

Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Tomasz Bednarek odwiedza dwa miasta północnego Mazowsza - Wyszków i Ostrów Mazowiecką. Wskutek dramatycznych dziejów obydwa miasta utraciły większość zabytkowej materii, najważniejsze zabytki kościół św. Idziego w Wyszkowie i kościół Wniebowzięcia NMP w Ostrowi były wielokrotnie niszczone i odbudowywane, a jednak obydwa są przykładem polskiego ducha. W Wyszkowie od ponad stu lat niemal nieprzerwanie działa huta szkła założona przez warszawskich robotników, którzy po utracie pracy zebrali się, zaciągnęli pożyczkę i stworzyli sobie nowe miejsce pracy pierwszy w Polsce spółdzielczy zakład pracy. Ostrów Mazowiecka to z kolei miejsce, z którym związał się Witold Pilecki, tu wziął ślub i tu zamieszkał. Dziś w tym domu, w nowoczesny sposób rozbudowanym, mieści się muzeum Dom Rodziny Pileckich. Przykładem doskonałej adaptacji architektury są też ostrowskie Jatki, odrestaurowane i zamienione w dom kultury.

Gra słów. Krzyżówka - to format telewizyjny z gatunku codziennego teleturnieju wiedzowego skoncentrowany na ugruntowanym i niesłabnącym od lat fenomenie popularności krzyżówek. Poprzez masowo rozpoznawalny atrybut krzyżówki format w sposób naturalny eksploruje powszechne zamiłowanie widzów do współzawodnictwa bazującego na wiedzy, refleksie i umiejętności kojarzenia. W wersji telewizyjnej walory te rozszerzone zostają o elementy rywalizacji, strategii rozgrywki i szczęścia.
Codziennie od poniedziałku do piątku czworo uczestników zmierzy się ze sobą, by zdobyć tytuł Finalisty dnia i uzyskać tym samym możliwość wzięcia udziału w finale tygodnia.
Zasady rozwiązywania umożliwiają odbiorcy szybkie i intuicyjne przyswojenie reguł gry bez względu na wiek czy możliwości percepcyjne, zaś format poprowadzony jest w lekkiej, przystępnej formule opartej o luźne prowadzenie i dowcipne lub przewrotne formułowanie haseł.

Gra słów. Krzyżówka - to format telewizyjny z gatunku codziennego teleturnieju wiedzowego skoncentrowany na ugruntowanym i niesłabnącym od lat fenomenie popularności krzyżówek. Poprzez masowo rozpoznawalny atrybut krzyżówki format w sposób naturalny eksploruje powszechne zamiłowanie widzów do współzawodnictwa bazującego na wiedzy, refleksie i umiejętności kojarzenia. W wersji telewizyjnej walory te rozszerzone zostają o elementy rywalizacji, strategii rozgrywki i szczęścia.
Codziennie od poniedziałku do piątku czworo uczestników zmierzy się ze sobą, by zdobyć tytuł Finalisty dnia i uzyskać tym samym możliwość wzięcia udziału w finale tygodnia.
Zasady rozwiązywania umożliwiają odbiorcy szybkie i intuicyjne przyswojenie reguł gry bez względu na wiek czy możliwości percepcyjne, zaś format poprowadzony jest w lekkiej, przystępnej formule opartej o luźne prowadzenie i dowcipne lub przewrotne formułowanie haseł.

Karol Okrasa kontynuuje poszukiwania polskiego smaku. A kiedy już ten smak odnajduje, ze smakiem i pożytkiem dla konserwatywnej polskiej widowni, próbuje go przełamać. Bo wbrew powszechnym wyobrażeniom polska kuchnia to nie tylko pierogi i schabowy. Mamy wielowiekową tradycje podawania ryb, szczególnie słodkowodnych, a polskie mięsa i wędliny biją jakością większość europejskiej produkcji. Od 1989 roku w najdalszych zakątkach Polski wytwarza się smakowite produkty warte zaprezentowania szerokiej widowni. Cudze chwalicie, swego nie znacie!
Tym razem Karol Okrasa zaprosi widzów na opowieść o sosie holenderskim, robionym na bazie sklarowanego masła, żółtek, cytryny, białego wina lub octu winnego. Jeden z wielkich francuskich szefów kuchni Auguste Escoffier, w początkach XX wieku zaliczył ten sos do piątki najważniejszych, jak to ładnie nazywano, sosów - matek, bazowych sosów, z których powstają wszelkie inne warianty. Wynalazca sosu holenderskiego, jak to w przypadku odkryć kulinarnych bywa, chowa się przed nami w mrokach dziejów. Co ciekawe, sos holenderski nie pochodzi z Holandii, ale najprawdopodobniej z północy Francji, gdzie królowało masło, a nie oliwa. Emulsja z żółtek i oliwy, jest również znanym sosem, czyli majonezem. W 1651 roku Franois de La Varenne wydał swoją przełomową książkę kucharską "Le Cuisinier Francois" - czyli "Kucharz francuski". Opisał w niej sos podobny do holenderskiego zrobiony: "z dobrym świeżym masłem, odrobiną octu, soli i gałki muszkatołowej oraz żółtkiem jaja do związania sosu". Ta książka wywarła bodaj największy wpływ nie tylko na kuchnię francuską, lecz także europejską, w tym polską, doczekując się do początku XIX wieku ponad 250 wydań. W eleganckiej kuchni polskiej XIX i XX wieku sosy holenderskie towarzyszyły młodym jarzynom, w szczególności szparagom, jajkom po benedyktyńsku czy daniom z ryb. A jakie sosy przygotuje nasz kucharz?
Pierwszą propozycją Karola będzie stek z dyni z orzechowym sosem holenderskim. Druga to smażona makrela z ziołową salsą i sosem holenderskim na palonym maśle. A trzecia to pieczona bułka z sałatką z kurczaka i konopnym sosem holenderskim. Jak będą wyglądać takie potrawy? Zobaczymy w programie.

Na prośbę wielu widzów, Karol Okrasa przygotuje kilka propozycji dla tych wszystkich,
którzy ze względów zdrowotnych nie mogą jeść produktów mlecznych. Karol spędził dzieciństwo
na wsi, kocha smak mleka prosto od krowy, gęstej kwaśnej śmietany, wiejskiego twarogu,
tradycyjnego masła. Nie każdy może cieszyć się tymi smakami. Jak wykazują badania,
ponad 20% Polaków w różnym stopniu nie toleruje obecnej w mleku i jego przetworach
laktozy. Tymczasem mleko jest doskonałym źródłem białka, wapnia czy witamin z grupy
B w naszej diecie. Trzeba więc szukać zamienników. Opowie o tym doświadczony dietetyk.
Mając to wszystko na uwadze, Karol pokaże, że można obyć się bez mleka, śmietany czy masła,
zachowując smak. Karol Okrasa przygotuje trzy potrawy: 1/ serek miętowy przyrządzony
z napoju czyli tzw. mleka sojowego; 2/ rybna zupa ogórkowa na mleku kokosowym;
3/ ryba w sosie z dni, boczku, grzybów i mleczka migdałowego.

W Irlandii Północnej wciąż żywa jest legenda Titanica, największego w swoim czasie liniowca świata zbudowanego
w Belfaście, w stoczni Harland & Wolff na początku XX wieku. Stocznia ta wypuściła aż trzy ogromne liniowce pasażerskie:
Olympic, Gigantic i największy z nich Titanic. Wszystkie miały pecha: Olympic już w pierwszym roku żeglugi miał kolizję
z inną jednostką i musiał wracać na naprawę do Belfastu. Co się stało z Titanikiem, wiadomo. Z kolei Gigantic, który po
tragedii Titanica zmienił nazwę na Britannic, w I wojnie światowej pływał jako statek szpital. W 1916 r. niemiecka mina
posłała go na dno Morza Egejskiego.
Po Titanicu zostało wiele pamiątek, m. in. menu ostatniej kolacji, jaką podano w I klasie wieczorem przed zatonięciem
statku. Składała się z dziewięciu dań. Jednym z nich była zupa z pęczaku. Miejscowa restauracja specjalizuje się
w odtwarzaniu jadłospisu z legendarnego liniowca. Na nabrzeżu, przy kabestanie z widokiem na stację pomp, Robert,
w asyście szefa tutejszej restauracji, gotuje zupę krem z kaszy jęczmiennej, doprawianą śmietaną i irlandzką whisky.
Kolejną irlandzką legendą jest jabłeczny cydr, doskonały napój niskoalkoholowy, będący chlubą krajów celtyckich.
W okolicach Armagh Robert odwiedza wytwórnię tego napoju. W sali degustacji stoją pod ścianami zbiorniki, a na stołach
butelki z gotowymi wyrobami. Robert objaśnia proces produkcji cydru: krojenie, wyciskanie soku, filtrowanie, fermentacja, dojrzewanie. Pokazuje dwa rodzaje gotowego cydru: z jabłek zielonych i czerwonych.
W miasteczku Enniskillen poznajemy kolejną irlandzką legendę, słynny w całym regionie czarny bekon, czyli surowy
bekon dojrzewający. Robi się go z mięsa świń hodowanych metodą wolnego wybiegu, w sposób organiczny bez użycia
fosfatów i nitratów, które w wielkoprzemysłowym bekonie można łatwo wykryć, bo podczas smażenia pozostawiają na
patelni białą pianę i osad.
Jedną z najstarszych i najważniejszych w Irlandii jest legenda świętego Patryka. Ten chrześcijański misjonarz
nie był Irlandczykiem; przybył na wyspę z Anglii lub Walii. Spędził tu resztę życia i dokonał wielkiej rzeczy: zastał Irlandię
pogańską, a zostawił chrześcijańską. Święty Patryk jest patronem wszystkich Irlandczyków, niezależnie od ich pochodzenia
i wyznawanej religii. Dobrze widać to mieście w Armagh, siedzibie irlandzkiego prymasa, gdzie stoją dwie katedry pod
wezwaniem św. Patryka, jedna katolicka, druga protestancka. Nie znamy daty narodzin świętego Patryka. Pewna jest
data jego śmierci: 17 marca 461 roku. Pochowano go w Downpatrick.
17 marca to największe święto Irlandczyków. Jak głosi legenda, Patryk surowo skarcił kiedyś szynkarkę, która podawała
klientom niepełne miarki whisky. Na pamiątkę tamtego zdarzenia w Dniu Świętego Patryka Irlandczycy wznoszą toasty szklaneczkami napełnionymi jak należy. Nie dlatego, żeby mieli jakieś szczególne upodobanie do konsumpcji mocnych
trunków. Są tylko wierni tradycji świętego Patryka.
Hillsborough to jedno z bardziej urokliwych miasteczek Irlandii Północnej, leży niecałe 20 km od Belfastu,
w hrabstwie Down. Na placu przed pałacem Willisa Hilla, w stylowym budynku starej poczty jest dziś siedziba miejskiego
ratusza. Co roku we wrześniu odbywa się w miasteczku słynny międzynarodowy festiwal ostryg i przegrzebków, na który
ściągają z całego świata smakosze owoców morza.
W Hillsborough trzeba koniecznie odwiedzić Plough Inn, tradycyjny irlandzki pub, w którym bywał James Joyce.
Robert zamawia tu owoce morza: ostrygi oraz małże św. Jakuba w sosie holenderskim. To także jedna z irlandzkich legend,
która będzie trwać.

Pan Stanisław wraca z ostatniego kursu swoją starą taksówką, wchodzi pod samochód i bierze się do naprawy. Na nieszczęście, na auto spada posąg myszy, który urwał się spod lecącego helikoptera. Dyrektor Michalik, z ważnego ministerstwa, również ma pechowy dzień. Gdy wychodzi z domu na spotkanie z kochanką, wpada do wykopu kanalizacyjnego. Zarówno taksówkarz, jak i dygnitarz trafiają do tego samego szpitala. Żona Michalika, córka partyjnego działacza, załatwia mężowi wspaniałą opiekę. Jednak wskutek zamiany dokumentów lekarze i pielęgniarki biorą za Michalika pana Stanisława.

Kacper pokazuje swoje zimowe zdjęcia Zosi. Kryzys w związku Natalii i Ludwika, o którym Natalia opowiada Marii. Maria namawia Natalię na terapię małżeńską. Natalia przygotowuje leczo dla całej rodziny, Ludwik odmawia, przychodzi zjeść w ukryciu w nocy. Boscy coraz bardziej mijają się we własnym domu. Kacper pyta rodziców, czy się rozwodzą. Kuba smaży Pauli płonące naleśniki, przy czym cała kuchnia zapełnia się dymem. Marek odwiedza Ludwika.

Natalia i Ludwik kłócą się. Ludwik wpuszcza Agatę, ku jego zdziwieniu dziewczyna przyszła do Kuby. Kuba zajmuje łazienkę Kacprowi, w tym czasie przychodzi Paula, Kacper nie wytrzymuje i idzie za potrzebą do ogrodu. Natalia proponuje Ludwikowi terapię. Kuba mówi Natalii, że oświadczył się Pauli. Tomek, Magda wraz z małą Majką odwiedzają rodziców. Wzruszona Natalia po pewnym czasie idzie do siebie. Tomek pyta braci, czy między rodzicami wszystko jest dobrze.

Tak to leciało! - najbardziej rozśpiewany teleturniej na świecie! Uczestnicy mają za zadanie uzupełnić luki w tekście popularnych polskich przebojów, a wszystko to w myśl zasady im więcej wyśpiewasz, tym więcej wygrasz. W kolejnej edycji zawodnikom akompaniuje zespół muzyczny Marcina Urbana. Show prowadzi idealnie zgrany duet małżeński i sceniczny, czyli Sławomir i Kajra.

Karol Okrasa kontynuuje poszukiwania polskiego smaku. A kiedy już ten smak odnajduje, ze smakiem i pożytkiem dla konserwatywnej polskiej widowni, próbuje go przełamać. Bo wbrew powszechnym wyobrażeniom polska kuchnia to nie tylko pierogi i schabowy. Mamy wielowiekową tradycje podawania ryb, szczególnie słodkowodnych, a polskie mięsa i wędliny biją jakością większość europejskiej produkcji. Od 1989 roku w najdalszych zakątkach Polski wytwarza się smakowite produkty warte zaprezentowania szerokiej widowni. Cudze chwalicie, swego nie znacie!
W kolejnej wyprawie Karol Okrasa na swój kulinarny warsztat weźmie zielone sosy z ziół, młodych pędów czy owoców, zwane też salsami lub po staropolsku "sałszami". Niemal w każdym polskim sklepie możemy dziś nabyć włoskie pesto, czyli sos z zielonych liści świeżej bazylii, sera, orzechów i oliwy. I wydaje nam się, że to Włosi od zawsze mieli kuchnię lekką, warzywną, a dawni Polacy objadali się wszelkiego rodzaju tłustym mięsiwem. Nic bardziej mylnego, w diecie naszych przodków dominowały warzywa, owoce czy rośliny strączkowe z własnego ogródka. Mięsa jedzono od święta. Co więcej, po długiej zimie, kiedy to jedzono solone ryby czy mięsa, które trzeba było długo moczyć i rozbijać przed spożyciem, wiosną apetyt na nowalijki był ogromny. Przykładem takiej tęsknoty jest choćby tzw. "sałsza" czyli salsa z zielonego żyta z zielnika Szymona Syreniusza z 1613 roku. Młode żyto rozcierano z grzankami i dodawano do tej masy ocet, sól, pieprz oraz imbir. Jak stwierdzał sam autor "bez wszelakiego kosztu będzie przysmak do mięsa, do ryb". Mamy tu coś w rodzaju staropolskiego pesto. W innym przepisie z wydanego w 1540 roku "Kuchmistrzostwa" natkę pietruszkę, młode listki liście szałwii i babki rozcierano z dodatkiem miodu, cynamonu i pieprzu, uzyskując tak ceniony słodko - korzenny posmak.
Pierwszą propozycją Karola będzie zupa pomidorowa z salsą z czosnku niedźwiedziego. Druga to pieczony z korzennym mięsem mielonym chleb, podany z salsą z zielonych orzechów z syropu. A trzecia to pieczone na grecki sposób ruloniki ze schabu podane z salsą z mięty, papryki, ogórka i sera feta. Jak będą wyglądać takie potrawy? Zobaczymy w programie.

W kolejnym odcinku Karol Okrasa, oprócz gotowania, opowie również o najważniejszym chyba meblu
w każdym domu, czyli o stole. I to nie tylko dla kucharza. Stół to miejsce spotkań z rodziną, z bliskimi,
z przyjaciółmi. To przy stole spożywamy posiłki codzienne i celebrujemy najważniejsze świąteczne okazje.
Stół ma też wyjątkowe znaczenie symboliczne w naszej kulturze: od Ostatniej Wieczerzy poczynając,
poprzez legendy takie jak choćby o królu Arturze i jego rycerzach przy okrągłym stole, a kończąc na
określeniu negocjacji jako spotkania przy stole rokowań. Pretekstem do takiej opowieści będzie wizyta
w warsztacie, w którym dwóch pasjonatów wytwarza niezwykłe stoły. Blaty do nich tworzą ze starannie
dobranych, niepowtarzalnych kawałków drewna oraz różnych przedmiotów ważnych dla przyszłego
posiadacza. Potem zalewają je specjalną żywicą i tak, podobnie jak bursztyny z zatopionymi w środku
skamieniałościami, powstają unikatowe meble. Dla Karola przygotują specjalny blat z zalanym w środku
nożem kucharskim. Karol Okrasa przygotuje trzy potrawy, które zaprezentuje na pięknym stole, oczywiście
będą to częściowo zalane potrawy. 1/ Zalewajka, prosta chłopska zupa, wedle złamanego przez Karola
przepisu; 2/ niezwykle elegancka polędwiczka wieprzowa zapieczona w cieście francuskim z farszem
z grzybów i czekolady; 3/ zalane galaretą zimne nóżki, ale z dziczyzny.

Robert podróżuje do Niemiec. Pierwszym miastem, które odwiedza, jest Akwizgran, czyli Aachen - dawna stolica
państwa Karola Wielkiego, jednego z najwybitniejszych władców w dziejach świata. Polskie słowo król, czeskie krl,
rosyjskie "король" pochodzą właśnie od imienia Karola.
Karol Wielki był królem Franków, których nie należy mylić z dzisiejszymi Francuzami, bo Frankowie byli plemieniem
germańskim. Został też koronowany na cesarza rzymskiego narodu niemieckiego. Na ziemiach, którymi władał, wprowadzał
wspólne prawa i monetę. Była to więc pierwsza próba stworzenia zjednoczonej Europy. W dokumentach z tej epoki po raz
pierwszy pada określenie Europejczycy. Karol Wielki spoczywa w katedrze w Akwizgranie.
Po Akwizgranie kolej na Trewir, bo jak mówi Robert: być w tej części Niemiec i nie odwiedzić Trewiru, to jak w Belgii
zamówić frytki bez majonezu. Trewir to jedno z najstarszych miast Niemiec i największe miasto starożytne na północ od
Alp. Mimo to zabytków rzymskich zachowało się do naszych czasów niewiele. W centrum miasta zachwyca katedra
św. Piotra. W czasach starożytnych była jedną z czterech najważniejszych świątyń świata chrześcijańskiego, obok bazyliki
św. Piotra w Rzymie, kościoła Grobu Pańskiego w Jerozolimie i bazyliki Narodzenia Pańskiego w Betlejem. Ich budowę
zlecił Konstantyn Wielki, pierwszy chrześcijański cesarz rzymski. W skarbcu katedry przechowywane są cenne relikwie,
m. in. ząb św. Piotra, sandał św. Andrzeja i święta szata, którą Jezus miał na sobie przed ukrzyżowaniem, i o którą rzymscy
żołnierze grali w kości pod krzyżem. Szata zostanie wystawiona na widok publiczny w kwietniu 2012 roku. Po najazdach
barbarzyńców katedra została odbudowana przez Karola Wielkiego i jego następców. A tuż przy katedrze można spróbować
miejscowych specjałów: na przykład szparagów.
By wyobrazić sobie niegdysiejszą potęgę miasta, wystarczy spojrzeć na rzymską bramę z II wieku naszej ery, zwaną
Porta Nigra, czyli czarna brama. Tak zaczęto ją nazywać w średniowieczu, kiedy szary piaskowiec, z którego została
zbudowana, po prostu sczerniał. W Trewirze były cztery takie bramy, ale ocalała tylko ta. I pewnie dzięki temu zamieniono
ją na kościół. Przetrwała także okres wojen napoleońskich. Napoleon, dowiedziawszy się o antycznym pochodzeniu bramy,
kazał ją zachować i wyremontować.
Wystarczy pół godziny drogi od Trewiru i można znaleźć się w zupełnie innym świecie. Nad rzeką Saarą w okolicach
Wiltingen są zlokalizowane winnice mozelskiego okręgu winiarskiego. Dzięki dużemu nachyleniu winnic doskonale operuje
tu słońce: w dzień jest gorąco, w nocy zimno. Uprawom sprzyja też skalista gleba łupkowa. Białe winogrona bardzo lubią
takie warunki. Pracownicy winnicy sadzą właśnie młody riesling. Krzewy wydadzą pierwsze owoce za 5 lat, ale na ich wysoką
jakość trzeba poczekać aż 30 lat. Robert zwiedza winnicę o nazwie Gottesfuss, czyli Boża Stopa. Wina z niej trafiały kiedyś
na najlepsze stoły Europy. Wiltingen to malownicze miasteczko w sercu regionu winiarskiego. Jedne z najlepszych win
produkuje tu Roman Niewodniczański, który jest synem profesora Tomasza Niewodniczańskiego, wybitnego polskiego fizyka.
Robert jest gościem Romana Niewodniczańskiego. Na tarasie z widokiem na ogród odbywa się degustacja trzech rodzajów
białych win jego produkcji.
W Wiltingen Robert proponuje cielęcinę w białym winie ze szpeclami, danie łatwe do przygotowania, zwłaszcza gdy pod
ręką jest białe mozelskie, a przed oczami widok na rzekę Mozelę i winnice, które ciągną się po obu jej stronach. Rzeka
stanowi granicę między Niemcami i Luksemburgiem. Robert odwiedza okoliczne miasteczka: Nittel i Ehnen.

Seria Kabaretomaniacy dostarcza widzom potężną dawkę humoru. Najlepsze polskie kabarety w swoich, często już kultowych, skeczach.

Seria Kabaretomaniacy dostarczy widzom potężną dawkę humoru. Zapewnią ją najlepsze polskie kabarety w swoich, często już kultowych, skeczach.

Przypomnienie koncertu z okazji 70. urodzin Ewy Demarczyk.
Ewa Demarczyk wykonywała największe przeboje poezji śpiewanej
i piosenki aktorskiej. Muzykę pisali dla niej znani kompozytorzy, tak
jak Zygmunt Konieczny i Andrzej Zarycki. Artystka jest podziwiana
za genialne interpretacje wierszy Juliana Tuwima, Krzysztofa Kamila
Baczyńskiego i Bolesława Leśmiana. I chociaż wycofała się z życia
publicznego jej niepowtarzalny styl inspiruje dziś wielu artystów,
którzy zostali zaproszeni do udziału w opolskim koncercie.