TVP Rozrywka - Program TV na piątek 03 maja 2024

Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. W XVII wieku było to niewielkie miasteczko skupione wokół olbrzymiego browaru, po wojnie w 1951 roku władze ludowe w ramach centralnego planowania postanowiły uczynić Tychy miastem stutysięcznym, które rozgęści zaludnienie miast Górnego Śląska, a przede wszystkim Katowic. Zbudowano wówczas socrealistyczne kompleksowe osiedla (budynki mieszkalne, szkoły, domy kultury, zieleń) i nazwano je literami alfabetu. W 1982 roku w Tychach powstała świątynia, która zwraca uwagę nie tylko niezwykłą architekturą. W jej wnętrzu warto zobaczyć polichromie wybitnego artysty Jerzego Nowosielskiego. Tychy słyną również z orkiestry kameralnej AUKSO (z gr. wzrost, wzrastanie), jednej z najlepszych w Europie.

Karol Okrasa kontynuuje poszukiwania polskiego smaku. A kiedy już ten smak odnajduje, ze smakiem i pożytkiem dla konserwatywnej polskiej widowni, próbuje go przełamać. Bo wbrew powszechnym wyobrażeniom polska kuchnia to nie tylko pierogi i schabowy. Mamy wielowiekową tradycje podawania ryb, szczególnie słodkowodnych, a polskie mięsa i wędliny biją jakością większość europejskiej produkcji. Od 1989 roku w najdalszych zakątkach Polski wytwarza się smakowite produkty warte zaprezentowania szerokiej widowni. Cudze chwalicie, swego nie znacie!
W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa na swój kulinarny warsztat weźmie kasze. Choć dziś trudno sobie wyobrazić obiad bez ziemniaków, to przecież do początków XIX wieku były one praktycznie nieznane. A królowały właśnie kasze, czyli jadalne nasiona zbóż w postaci lekko rozdrobnionej, bądź tylko pozbawionej twardej łuski. Dzięki wysokiej zawartości skrobi miały one dużą wartość odżywczą, co było niezwykle ważne dla naszych przodków. Od zarania dziejów polskiej kuchni kasza, gotowana w glinianych garnkach na żywym ogniu, była postawą diety. Jednak już od końca XVI wieku uważano ją za pożywienie nieco prymitywne, którym żywili się głównie ludzie ubodzy i chorzy W roku 1610 Szymon Syreński zanotował w Zielniku: "Ludzie za znajomością chleba opuścili tę potrawę, dla chorych ją lekarzom zostawiwszy, którą potem kaszywem i kaszą nazwano". Nie mniej zdawano sobie sprawę z zalet jedzenia kaszy, czego najlepszym przykładem jest znana rymowanka: "Kipi kasza, kipi groch/Lepsza kasza niżli groch/Bo od grochu boli brzuch/A od kaszy człowiek zdrów". Dziś kasze wracają do łask, a polscy kucharze chętnie wprowadzają je do swoich menu, często inspirując się daniami kuchni włoskiej (risotto) czy hiszpańskiej {paella).

Pierwszą propozycją Karola będzie inspirowana właśnie hiszpańską "paellą" potrawa z białej kaszy gryczanej z mięsem królika, kapustą kiszoną i boczkiem. Druga to paprykarz z wędzoną rybą oparty nie na ryżu, a na kaszy jęczmiennej. A trzecia to racuszki z kaszy jaglanej i sera twarogowego podane z szybką konfiturą z truskawek i buraków. Jak będą wyglądać takie potrawy? Zobaczymy w programie.

Kolejna kulinarna wyprawa Karola Okrasy zabierze widzów na śródleśne łąki. Tam Karol wraz ze swoim gościem,
specjalistą od jadalnych chwastów, udowodnia, że wokół siebie mamy mnóstwo niezwykłych, bogatych w składniki
odżywcze roślin.
Okazuje się, że nasi przodkowie w czasach, gdy nie było sklepów, umieli sobie doskonale radzić, a las, łąka i rowy
pełne dzikich ziół były dla nich tym, czym dla nas są półki w supermarkecie pełne towarów. Niestety, wraz z rozwojem
cywilizacji ta wiedza zanikła, ale może warto do niej wrócić. Czy pachnący selerem podagrycznik, smakująca zielonym
groszkiem gwiazdnica, dziko rosnąca komosa, czy bogaty w składniki odżywcze wiesiołek mogą wzbogacić nasze
dania? Warto to sprawdzić i do takich roślin powrócić, zwłaszcza że wiele z nich oprócz walorów smakowych ma też
właściwości lecznicze.
Z dziko rosnących chwastów Karol przygotuje trzy potrawy: 1/ gorąca sałatka z żółcienia siarkowego z gotowaną
ciecierzycą, podagrycznikiem i gwiazdnicą; 2/ makaron z komosą, dzikimi ziołami i serem; 3/ zimna zupa z pomidorów
z pesto z podagrycznika, podana z plackami z ciecierzycy i wiesiołka.

Indyjski stan Kerala nie jest tak popularny jak np. Goa, ale kryje wiele skarbów, takich jak kokosy, pieprz
czy kauczuk. Robert Makłowicz opowie o nich, spacerując malowniczą nadmorską aleją wysadzaną właśnie
palmami kokosowymi. Dzisiejszą nazwę orzechom kokosowym nadali dopiero Portugalczycy, którzy zjawili się
tutaj w XVI wieku. Włochata skorupa orzecha przypominała im upiora z ludowych podań, zwanego Coco.
Wcześniej Europa znała kokosy z relacji Marco Polo, który określał je łacińską nazwą Nux indica. Na rajskiej
plaży rozebrany do pasa Suresh pokazuje, jak się otwiera orzech kokosowy. Skorupę rozłupuje się, uderzając
orzechem o rydel wbity w ziemię. W pierwszej kolejności wypija się wodę kokosową, smaczniejsza jest ta
z młodych orzechów. Z miąższu tłoczy się olej, a z suchych wytłoczyn produkuje wiórki kokosowe. Włókna
służą do wyrobu lin, sznurków, szczotek, wycieraczek. Lina kokosowa, mocna i odporna na słoną wodę morską,
była kiedyś powszechnie używana przez żeglarzy. Na tej rajskiej plaży Robert Makłowicz przyrządza miejscowe
danie z dodatkiem mleczka kokosowego.
Kolejny skarb Kerali to pieprz, który był kiedyś synonimem indyjskich przypraw. To głównie po pieprz
przedzierali się przez oceany wokół Afryki Portugalczycy. Kiedy wreszcie Vasco da Gama odkrył morską drogę
do Indii, statki portugalskie mogły wieźć do Lizbony transporty tego ziarna, którego cena w Europie była nawet
200 - krotnie wyższa niż tutaj, w Kerali, gdzie je kupowano.
Nadmorska aleja zaprowadziła Roberta Makłowicza do małego gaju kauczukowego. Z soku drzew kauczukowych
otrzymuje się lateks, czyli naturalny kauczuk, kiedyś niezbędny do produkcji gumy. Ta właściwość kauczukowca
stała się dla Europejczyków niezwykle cenna w XIX wieku, kiedy to John Dunlop wynalazł oponę pneumatyczną.
Wówczas te drzewa rosły wyłącznie w Brazylii, byłej kolonii portugalskiej, która w XIX wieku stała się niezależną
monarchią i zazdrośnie strzegła swojego monopolu na kauczuk. Wywóz nasion kauczukowca był surowo zabroniony.
Dopiero podstęp Brytyjczyków, którym udało się wywieźć porcję nasion w wypchanym okazie ptaka, pozwolił
rozwinąć uprawy kauczukowca poza Brazylią. Pierwsze plantacje, ze względu na klimat, założono w Indiach.
Areały kauczuku w Kerali zmniejszyły się znacznie po wynalezieniu gumy syntetycznej. Wiele plantacji zostało
zlikwidowanych. W ich miejsce założono ośrodki turystyczne. W jednym z nich o nazwie Water Scapes,
Robert Makłowicz zatrzymał się na posiłek. W jadalni o charakterze bufetowym, stoją na stołach bemary, czyli
podgrzewane bufetowe naczynia, a w nich cała seria dań i dodatków. Robert Makłowicz wybiera trzy dania:
dal Thadka, curry jarzynowe i duszonego kurczaka.

"Tylko jeden skecz" - program montażowy, w którym prezentujemy znane i lubiane skecze. W programie skecz: "Wylęgarnia smaków" w wykonaniu Kabaretu Moralnego Niepokoju.

Kinowa wersja perypetii mieszkańców gminy Wilkowyje nawiązująca do licznych wydarzeń we wsi przedstawionych wcześniej w serialu emitowanym na antenie Jedynki, który cieszył się ogromną popularnością wśród widzów. Do Wilkowyj nieoczekiwanie wraca Czerepach, który odszedł stamtąd w niesławie po aferze z lokalnym radiem. Teraz, niestety, znów triumfuje, gdyż przybywa jako kontroler Izby Obrachunkowej. Wystraszony nie na żarty wójt nakazuje sekretarzowi Dudzie przygotować kilka fałszywych dokumentów, które mają odwrócić uwagę kontrolera od prawdziwych przekrętów. Ale Czerepach, który doskonale zna zakulisowe gry wójta i metody jego działania, nie daje się na to nabrać. Sam wcześniej maczał palce w finansowych matactwach przełożonego. Odrzuca nawet propozycję łapówki. Możliwość upokorzenia wójta jest dla niego cenniejsza niż pieniądze. Wójt szuka więc pomocy u Więcławskiego, głównego beneficjenta gminnych zleceń, teraz jednak zbyt przerażonego, żeby coś wymyślić. Wójt dochodzi więc do wniosku, że jedynym sposobem na pozbycie się dociekliwego kontrolera będzie zabicie go. Lucy i Kusy cieszą się swoją miłością, szczęśliwi w malowniczym dworku. Idyllę zakłóca im Czerepach, który poszukuje u nich pokoju na czas kontroli w gminie. Lucy niezbyt chętnie wynajmuje mu pokój na poddaszu. Ale na tym nie kończą się przykre niespodzianki. Oto bowiem pewnego dnia w domu Lucy zjawia się kolejny nieproszony gość - jej były mąż Louis. Mężczyzna oświadcza Lucy, że nadal ją kocha, żyć bez niej nie może, a co więcej nadal jest jej mężem, gdyż formalności rozwodowe nie zostały sfinalizowane. Na wieść o tym Kusy postanawia usunąć się z życia ukochanej, chociaż Lucy zapewnia go, że Louisa od dawna nie kocha i nie chce go więcej widzieć. Do Kusego to jednak nie przemawia: wyprowadza się z dworku i co gorsza, znów zaczyna pić. W słuszności decyzji o odejściu od Lucy utwierdza go proboszcz, który twierdzi, że nie ma on prawa rozbijać małżeństwa. Bywalcy ławeczki mają ciągłe problemy ze zdobyciem pieniędzy na piwo lub wino, a sklepowa Więcławska uparcie odmawia sprzedaży na krechę nawet tak niezbędnych im towarów. Ławeczkowi postanawiają zatem otworzyć swoją budkę z piwem. Dostają nawet niezbędne dofinansowanie z urzędu gminy. Szybko jednak się przekonują, że prowadzenie własnego biznesu to ciężki kawałek chleba. Już nawet pić się nie chce. Louis uwodzi wilkowyjskie kobiety swoją wysportowaną sylwetką i czarującym amerykańskim uśmiechem. I tylko Lucy wciąż jest odporna na jego urok, chociaż były/aktualny małżonek stale ją zapewnia o swoim uczuciu. W końcu zdesperowana kobieta wyrzuca jego rzeczy z domu. Niezrażony Louis zamieszkuje w dawnej komórce Kusego i nadal zabiega o względy Lucy. Tymczasem wszędobylskie dzieci Solejuków donoszą Kusemu, że Amerykanin w swoich działaniach kieruje się niekoniecznie miłością i ma we wsi wspólnika.

W programie historia piosenki "Nim stanie się tak".

W programie historia piosenki "Boskie Buenos".

W kolejnym odcinku Karol Okrasa opowie widzom o bigosie. To jedna z tych potraw, które uważane są za symbol polskiej kuchni. Choć współczesnych przepisów na to danie jest bardzo dużo, to w powszechnej opinii jest to duszona kapusta, kiszona bądź słodka, z mięsem, wędliną, grzybami i innymi dodatkami. Ale nie zawsze kapusta była obowiązkowym składnikiem bigosu. Jeśli spojrzymy na receptury Stanisława Czernieckiego w jego "Compendium ferculorum" z końca XVII wieku, to zobaczymy, że w żadnej z kilkunastu receptur na bigos czy też "bigosek" nie ma kapusty. W pochodzącej z tego samego okresu rękopiśmiennej książce kucharskiej z dworu Radziwiłłów w przepisie na "Bigos jezuicki" także nie występuje kapusta. Co więcej, nawet u Lucyny Ćwierczakiewiczowej z drugiej połowy XIX wieku w przepisie na "Bigos z pozostałej pieczeni" nie ma w ogóle kapusty, są tylko kwaśne jabłka. Czym więc był bigos naszych przodków? Można powiedzieć, że był to rodzaj gulaszu, z pokrajanych na kawałki mięs, ryb czy raków, mocno doprawionych na kwaśno, ostro i słodko. A służyły do tego zamorskie przyprawy korzenne, drogie cytrusy czy octy winne. Z czasem zamorskie przyprawy starano się zastępować rodzimymi, a zamiast kosztownej cytryny zaczęła się pojawiać swojska kapusta kiszona. Jeszcze w XIX wieku bigos z kapustą nazywano hultajskim. A dziś bez kapusty nie potrafimy sobie wyobrazić bigosu. Opowiadając krótko o historii bigosu, nasz kucharz przygotuje swoje wersje tej popularnej potrawy. Proponowane dania: 1/Bigos z kwaśnych ziemniaków i pieczonej karkówki wieprzowej; 2/Bigos z białej kapusty, grzybów i wędzonego jesiotra; 3/ Korzenny bigos z warzyw korzeniowych podany z pieczonym jesiotrem i konfiturą z kwaśnych jabłek.

W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprosi widzów na szafranowe pole. W dawnej kuchni polskiej szafran był jedną z najbardziej
lubianych przypraw. Istniało nawet powiedzenie, określającą dobrą potrawę "Pieprzno i szafranno, moja mościa panno".
Nadawał piękną złotą barwę i niezwykły aromat babom wielkanocnym czy sosom. Oczywiście występował wyłącznie na stołach
szlachty czy magnatów. Powód? Bo szafran zawsze był niezwykle drogi. Aby uzyskać kilogram, potrzeba zebrać ręcznie około
200 tysięcy kwiatów jednej z odmian krokusa. Z kwiatów tych pozyskuje się pręciki, fachowo mówiąc, znamiona słupka, suszy
je i tak powstaje szafran. Uprawa szafranu kojarzy nam się z Iranem, Hiszpanią, Marokiem czy południem Francji. Ale okazuje
się, że w Polsce, nieopodal Szklarskiej Poręby od kilku lat szafran, a w zasadzie krokusy na szafran, uprawia na tarasowych
polach pan Krzysztof.
Karol Okrasa odwiedzi pana Krzysztofa, aby pokazać, jak powstaje szafran, a potem przygotuje dania pachnące i barwione
szafranem. W malowniczym otoczeniu Gór Izerskich Karol przygotuje trzy potrawy. Pierwszą będzie inspirowana dawną kuchnią
polską - gęś z szafranowym ryżem. Druga propozycja to dorsz w szafranowym sosie. A trzecia to wątróbka drobiowa z konfiturą
z cebuli i szafranu.

Indyjski stan Kerala to przede wszystkim morze i słynne plaże. Ale atrakcją turystyczną są także połączone
z morzem rozlewiska - rozległa i malownicza sieć kanałów, przypominająca deltę Dunaju. Przy brzegu można wynająć
łódź na krótki rejs albo na kilka dni. W niektórych łodziach przycumowanych do brzegu ludzie mieszkają na stałe. Inne
to pływające hotele. Robert Makłowicz postanowił popływać taką łodzią po kanale Backwaters niedaleko Alappuzhy. To
świetna okazja do poznania okolicy. Klimat na rozlewiskach bardzo sprzyja wegetacji roślin, plony zbiera się tu dwa razy
do roku. Ponieważ cały ten teren to depresja, poziom wody musi być regulowany przez człowieka. Służą do tego śluzy
i pompy, które nawadniają i odwadniają leżące obok pola ryżowe.
Po przypłynięciu do Alappuzhy Robert ma okazję zobaczyć miejscowy dom z ogrodem. Domostwo, do którego
został zaproszony, ma ponad 60 lat. Na werandzie urządzono ołtarzyk ze świętymi obrazkami, zapewne mieszkają tu
chrześcijanie. Urządzenie domu - bardzo stylowe - wykonane z drewna. Dla Roberta bardzo ciekawy jest ogród, w którym
rosną miejscowe rośliny: drzewo curry, krzew kawowy, maniok na tapiokę, palmy kokosowe - mała i duża, pieprz
pnący się na drzewie - matce oraz imbir.
W miejscowości Neendakara znajduje się targ rybny. Przybijają tu kutry z połowem i od razu na miejscu odbywa się
handel i sortowanie. Czasem zdarzają się nawet rekiny. Oprócz ryb łowi tu także krewetki i małże, zwłaszcza słodkowodne,
bo choć rozlewiska mają połączenie z morzem, to woda w kanałach jest słodka. To zasługa lasów namorzynowych, które pochłaniają sól.
Rozlewiska są piękne, ale dla niewtajemniczonych mogą być niebezpieczne. Tygrysów i żmij można się tu
nie obawiać, ale bardzo groźne są komary. Ich ukąszenia mogą wywołać malarię lub dengę. Dlatego, jak twierdzi
Robert, trzeba się smarować, najlepiej miejscowymi specyfikami.

Teleturniej dla widzów o stalowych nerwach. Milion złotych w gotówce, dwóch uczestników i tylko 8 pytań do końca gry - zadanie wydaje się proste, ale czy gracze będą w stanie zachować zimną krew i ocalić milion? Już kolejny sezon w Telewizji Polskiej będzie można oglądać światowy hit firmy Endemol, produkowany w kilkunastu krajach, emocjonujący teleturniej "Postaw na milion". Dwóch dobrze znających się uczestników, rodzina, przyjaciele, partnerzy lub znajomi z pracy stają do gry jako drużyna. Zanim usłyszą pierwsze pytanie, dostaną milion złotych w gotówce. Czy będą umieli go zatrzymać? Zobacz, jak miesza się wiedza, ryzyko i wielkie pieniądze. Wejdź do gry z Łukaszem Nowickim i postaw na milion.

Program prezentujący najciekawsze i najzabawniejsze skecze Kabaretu Moralnego Niepokoju.