Czarne żniwa

Władza radziecka narzuca kołchozom nierealne normy. Ludzie nie mają co jeść. Specjalne brygady przetrząsają gospodarstwa w poszukiwaniu ukrytej żywności. Twerdochlib nie szczędzi nikogo, nawet własnych teściów. Maria nie może tego znieść i wraca do rodziców. Dziadek Chłypawka chce pojechać do Moskwy, by osobiście opowiedzieć Stalinowi, co się dzieje na ukraińskiej wsi. Dochodzi do stacji kolejowej, ale wszystkie pociągi są odwołane. Umiera w poczekalni. Fedir został zdegradowany i pracuje jako palacz w Połtawie. Mieszka w jednej izbie wraz z żoną Ołesią, dwójką dzieci i matką. Tania jest w ciąży, czuje się coraz gorzej. Ołeh próbuje znaleźć konie i wóz, by wywieźć rodzinę z głodującej wsi. Z trudem udaje mu się przekupić aktywistów komunistycznych. Po drodze Ołeh i Tania zajeżdżają do sierocińca.
Znajdują w nim tylko jedną dziewczynkę Nastię. Zabierają dziecko ze sobą. Hanża trafia do łagru. W baraku spotyka Oksena. Okazuje się, że jest tu wielu Ukraińców, którzy wspierają się nawzajem. Iwan zabija Twerdochliba.