Niedziela z...filmem Wesele Andrzeja Wajdy

Dramat, 101 min, Polska 1972
Reżyseria: Andrzej Wajda
Scenariusz: Andrzej Kijowski
Zdjęcia: Witold Sobociński
Muzyka: Stanisław Radwan
Scenografia: Tadeusz Wybult
Kostiumy: Krystyna Zachwatowicz
Występują: Daniel Olbrychski, Ewa Ziętek, Henryk Borowski, Maja Komorowska,
Mieczysław Voit, Marek Walczewski, Wojciech Pszoniak, Izabela Olszewska,
Andrzej Szczepkowski, Marek Perepeczko, Anna Dymna, Gabriela Kownacka,
Andrzej Łapicki, Franciszek Pieczka, Barbara Wrzesińska, Małgorzata Lorentowicz,
Kazimierz Opaliński, Bożena Dykiel, Olgierd Łukaszewicz, Mieczysław Czechowicz,
Hanna Skarżanka, Emilia Krakowska, Czesław Wołłejko, Janusz Bukowski,
Gabriela Kwasz, Maria Konwicka, Mieczysław Stoor i inni

"Gdzie pan znalazł tak doskonałego scenarzystę?" - zapytał Elia Kazan Andrzeja Wajdę
po obejrzeniu "Wesela". Niewinne pytanie sławnego reżysera szybko zaczęło żyć własnym
życiem jako znana anegdota. Dowodziło przy okazji, że tak "arcypolski" dramat jak
"Wesele" Wyspiańskiego może zafascynować ludzi, którzy z pozoru zupełnie "nie czują"
naszej narodowej mitologii. Wbrew oczekiwaniom odbiór filmu Wajdy na świecie był
bardzo dobry, o czym świadczyły recenzje branżowej prasy, festiwalowe nagrody
- "Złote Grona" za reżyserię, scenariusz, scenografię i zdjęcia na LLF w Łagowie w 1973,
"Srebrna Muszla" na MFF w San Sebastian w 1973, a przede wszystkim duże
zainteresowanie publiczności. Udało się więc artyście zrealizować jeden z dwu głównych
celów, które stawiał sobie przed rozpoczęciem prac nad ekranizacją "Wesela" - przełożył
dramat na język zrozumiały dla cudzoziemców.
Drugim celem była symboliczna spłata długu wdzięczności za ciągłą, inspirującą obecność
"ducha Wyspiańskiego" w Wajdowskiej wyobraźni. "Powiedział mi Olbrychski: Po co ty
robisz"Wesele", przecież już je zrobiłeś?" - zwierzał się w jednym z wywiadów reżyser.
W innym miejscu zaś dodawał: "Jest to utwór, z którego wszyscy wyrośliśmy: cała legenda
"szkoły polskiej", ja sam,"Popiół i diament".
Trudu adaptacji sztuki na potrzeby ekranu podjął się znany pisarz i publicysta Andrzej
Kijowski. Zredukował dialog do niezbędnego minimum, zachowując wpisane na trwałe
w kulturalną świadomość Polaków aforyzmy, powiedzenia i kwestie. Dzięki temu oraz
znikomej liczbie scen plenerowych adaptacja Wajdy uchodzi za bardzo wierną
oryginałowi. Film zrealizowano z wielką dbałością o realia. Dla odtwórców głównych
postaci wystarano się o autentyczne,
przechowywane z pokolenia na pokolenie chłopskie stroje z okolic Krakowa. Do scen
na progu i wokół domu zakupiono i przeniesiono pod Warszawę oryginalną, starą chatę.
Wnętrze hali zdjęciowej podobniono zaś całkowicie do wnętrza domu Tetmajerów,
w czym wydatnie"pomogły"meble wypożyczone od rodziny artysty.
W"Weselu"wystąpiła plejada gwiazd rodzimego ekranu. Wszystkie kluczowe role zostały
wysoko ocenione przez krytykę. Dostrzeżono również ponadprzeciętne walory malarskie
utworu."Film Wajdy stanowi jakby pomieszanie żywiołowości z płócien Breughla
z płomiennością romantyzmu. Piękna praca"- pisał francuski recenzent.
Akcja filmu zaczyna się od wyjazdu orszaku weselnego sprzed kościoła Mariackiego.
Następnie, mijając okoliczne wsie, kawalkada dociera do domu Gospodarza.
Rozpoczyna się wesele Pana Młodego, który jest inteligentem, z Panną Młodą,
pochodzącą z chłopskiej rodziny. Goście również wywodzą się z obu stanów.
Zabawa szybko się rozkręca.
Nocą pod dach Gospodarza przybywa Rachela, młoda Żydówka o wrażliwej,
"poetycznej"duszy. To ona, ulegając weselnej euforii,"zaprasza"na zabawę Chochoła,
stojącego za oknem. W wesoły gwar weselnej biesiady niepostrzeżenie wsącza się
aura niesamowitości. Niektórym gościom ukazują się tajemnicze widma. Z zakamarków
dusz odzywają się tajone urazy.