Piotr Michałowski. Romantyk w sztuce, realista w życiu

Urodził się w Krakowie w 1800 r. i już od wczesnych lat przejawiał wyjątkowe zdolności do rysunku i malowania. Jako 13 - letni chłopiec pobierał lekcje rysunku u Michała Stachowicza, a w 1817 roku kontynuował edukację pod kierunkiem Józefa Brodowskiego, a następnie Franciszka Lampiego. W 1831 roku, kiedy wybuchło powstanie listopadowe, Piotr Michałowski bardzo chciał wziąć
w nim czynny udział i walczyć z bronią w ręku, jednak został z urzędu podporządkowany Rządowej Komisji Wojny, by kierować
w podległych mu zakładach produkcją broni dla powstańców. Zarządzane przez niego fabryki produkowały po 500 karabinów dziennie. Po upadku powstania wraz ze świeżo poślubioną małżonką Julią z Ostowskich i jej ojcem Antonim, udał się na emigrację do Francji. Okres ów trwający do 1835 r. należy zaliczyć do najszczęśliwszych w życiu malarza. Michałowski mógł się bowiem zająć tym, co kochał najbardziej, czyli malarstwem. Tworzone przez niego dzieła spotkały się z dużym zainteresowaniem, a sam malarz uzupełniał artystyczne wykształcenie w pracowni paryskiego akwarelisty. Nicolas - Toussaint Charlet zaraził go uwielbieniem dla talentu wielkiego francuskiego malarza i grafika okresu romantyzmu, Theodore'a Gericaulta. Malarstwo Michałowskiego, głównie batalistyczne, wyróżnia się, poza wyjątkową sprawnością warsztatową, niezwykłą dynamiką ruchu ludzi i zwierząt uwiecznionych na płótnach. Z latami malarz w swej twórczości, nie rezygnując z dbałości o szczegół, ewoluował w stronę ujęć coraz bardziej metaforycznych. Artysta lubił na przykład uwznioślać malowanych wojowników i wodzów, przedstawiając ich nie tylko w sposób dynamiczny, ale także wydobywając ich z tła, które stawało się coraz bardziej rozmyte i monochromatyczne. Przykładem takiego obrazu może być "Napoleon na koniu" (1835 - 37). Michałowski lubił poświęcać obrazy czynom bitewnym jemu współczesnych. Stworzył na przykład cały cykl poświęcony odwadze Krakusów, walczących w powstaniu listopadowym. Najchętniej wracał jednak do epoki napoleońskiej, którą pamiętał z wczesnego dzieciństwa. Po powrocie do kraju Michałowski kontynuował karierę malarską, poświęcając się także licznym zajęciom organizacyjnym, m.in. zarządzał odziedziczonymi majątkami pod Krakowem. W czasie Wiosny Ludów Michałowski pilnie śledził rewolucyjne wydarzenia w Europie i sam w 1848 roku był jednym z założycieli komitetu ziemiańskiego, który proklamował zniesienie pańszczyzny za wykupem. W tamtym okresie opcja ta uważana była za postępową. W 1853 roku Michałowski został wybrany prezesem Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego.
Piotr Michałowski zmarł w 1855 roku. Pozostawił po sobie siedmioro dzieci i ponad tysiąc obrazów, rysunków i szkiców. Renesans zainteresowania malarstwem Michałowskiego nastąpił dopiero w 1894 roku, kiedy to we Lwowie zorganizowano pierwszy wielki pokaz jego dzieł w czasie polskiej Wystawy Krajowej.