magazyn-edukacja 2022
- 06.11.2023 10:00- TVP Historia Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku
Syberia to nie tylko nazwa ...
Syberia to nie tylko nazwa geograficzna. To także doświadczenie cierpienia wielu pokoleń Polaków, które głęboko wrosło
w naszą historię. To miejsce zsyłki. Jako pierwsi na Syberię trafili jeńcy wojenni wzięci do niewoli podczas wojen Stefana
Batorego z Iwanem IV Groźnym, prowadzonych z Moskwą na początku XVII wieku. Na Syberię zostało zesłanych co najmniej
pięć tysięcy konfederatów barskich. Ich los podzielili później uczestnicy insurekcji kościuszkowskiej. Na Sybir władze carskie
pognały około półtora tysiąca uczestników powstania listopadowego. Zsyłka była metodą karania "polskich buntowników".
Taki los spotkał około 40 tys. pojmanych powstańców styczniowych, a później uczestników rewolucji 1905 roku i wszystkich,
którzy aż do wybuchu wielkiej wojny w 1914 roku walczyli o odzyskanie niepodległości i wyrwanie spod dominacji rosyjskiej.
Związek Sowiecki traktował Syberię jako miejsce pozbycia się politycznych przeciwników. Zanim jednak tak się stało, czerpał
korzyści z niewolniczej pracy osadzonych tu więźniów. Tu wywożono Polaków w ramach tzw. "operacji polskiej" przeprowadzonej
w Związku Sowieckim w latach 1937 - 1938. Tu trafiali też obywatele polscy po agresji sowieckiej na Polskę w 1939 roku,
w czterech deportacjach, a także po zakończeniu II wojny światowej. To tym pokoleniom Polaków dedykowane jest Muzeum
Pamięci Sybiru w Białymstoku.