reportaż
- 18.01.2025 12:40- TVP Historia Pomniki Historii s.I Paczków
Mury Paczkowa przetrwały w niemal ...
Mury Paczkowa przetrwały w niemal w całości i należą do najlepiej zachowanych średniowiecznych umocnień miejskich w Polsce. Wokół miasta rozciąga się unikatowy system wież bramnych i baszt. Oprócz murów równie dobrze zachował się średniowieczny układ przestrzenny miasta miejscami pamiętający czasy lokacji Paczkowa.
- 18.01.2025 19:40- TVP Historia Pomniki Historii s.I Grunwald, Racławice
Program przedstawia najciekawsze pomniki i ...
Program przedstawia najciekawsze pomniki i zabytki polskiej kultury. W tym odcinku są to Racławice i Grunwald. Obydwie zwycięskie i legendarne. Bitwy pod Grunwaldem i Racławicami dzieli blisko 400 lat i rozmach prowadzonych walk. Przywoływane wielokrotnie w trudnym momentach naszej historii, jako narodowy symbol. Jednak każda z nich, dzięki doskonałej strategii dowódców i odwadze walczących, zmieniła bieg historii. Imiona dowódców obydwu bitew znane są każdemu z lekcji historii. Warto pamiętać też o innych bohaterach. Wśród walczących o wolność, męstwem zasłynął Wojciech Bartosz, przywódca kosynierów, który zdobył pierwsze rosyjskie działo. Za odwagę Kościuszko mianował go chorążym i nadał nazwisko Głowacki. Bitwa pod Racławicami nie miała tak wielkiego znaczenia militarnego, jak walka pod Grunwaldem. Przeszła jednak do historii jako ta, która zbudziła nadzieję odzyskania niepodległości, wiarę w zwycięstwo. Nowością w dotychczasowych działaniach zbrojnych był udział chłopów. Pod Racławicami do walki stanęło ich aż 320. Walczyli kosą osadzoną na blisko trzymetrowym kiju. Dlatego właśnie te oddziały nazwano kosynierami. Bitwa po Grunwaldem była przez Władysława Jagiełłę dobrze przygotowana taktycznie i logistycznie. Król obserwował jej przebieg ze wzgórza, dzięki czemu doskonale kontrolował sytuację. Do historii przeszedł wspaniałomyślny gest Jagiełły, który rozkazał na polu bitwy odnaleźć zwłoki wielkiego mistrza i odesłać je z honorami do Malborka. Wielki militarny sukces bitwy pod Grunwaldem był wydarzeniem bez precedensu i zapoczątkował zmierzch potęgi Zakonu Krzyżackiego. Podobnie jak Grunwald, Racławice należą do najbardziej rozsławionych batalii w historii Polski. Obydwie stały się synonimem woli zwycięstwa i patriotyzmu. Obydwie bitwy obrosły legendą i został utrwalone w naszej pamięci także dzięki wybitnym dziełom malarstwa. Bitwa pod Grunwaldem Matejki i Panorama Racławicka - dzieło zespołu malarzy pod kierunkiem Jana Styki i Wojciecha Kossaka dorównują sławą samym wydarzeniom. Obydwa płótna to monumentalne historyczne wizje powstałe ku pokrzepieniu serc. Ogląda się je jak wielki spektakl o poświęceniu, męstwie i wiktorii polskiego oręża.
- 20.01.2025 07:15- TVP Historia Pomniki Historii s.I Ostrów Lednicki
W kolejnym odcinku odwiedzimy Ostrów ...
W kolejnym odcinku odwiedzimy Ostrów Lednicki, nazywany też wyspą władców. To na tej wyspie bowiem rodziła się polska państwowość, najprawdopodobniej tu książę Mieszko przyjmował chrzest, tu też narodził się pierwszy król Polski. W czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego pełnił rolę centrum wczesnopiastowskiej Polski. Do dziś zachowały się tam pozostałości najstarszego w Polsce zespołu preromańskiej architektury pałacowo - sakralnej z X wieku, relikty drewniano - ziemnych wałów obronnych czy umocnień brzegowych. O roli tego miejsca opowie Andrzej Wyrwa, dyrektor Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.
Niedaleko ruin palatium, kaplicy baptysterium i krzyża ufundowanego z okazji 1000 - lecia śmierci Mieszka I, archeolodzy odsłonili pozostałości niewielkiej kamiennej świątyni. W jej wnętrzu znaleziono ślady pochówków uważane za miejsce wiecznego spoczynku synów Bolesława Chrobrego. Zwiedzając wyspę, można spacerować drogą, która prowadziła wokół grodu, obejrzeć jego makietę oraz odwiedzić zrekonstruowane domy w osadzie rzemieślniczej. O tym, czym zajmowali się ludzie żyjący tutaj przed wiekami oraz jakie skarby na Ostrowie odkryto, opowie archeolog i kustosz Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy Arkadiusz Tabaka. - 20.01.2025 08:50- TVP Historia Pomniki Historii s.I Pelplin
Gdzie znajdziemy jedną z dwóch ...
Gdzie znajdziemy jedną z dwóch największych ceglanych świątyń w Polsce? Gdzie jest najwyższy w naszym kraju drewniany ołtarz i gdzie możemy zobaczyć jedyną w Polsce Biblię Guttenberga? Pytania trzy, ale odpowiedź jest jedna. W Pelplinie, małym mieście z wielką historią. To właśnie Pelplin będzie kolejnym miastem jakie odwiedzimy w ramach cyklu Pomniki Historii. Znajdujące się tam opactwo było jednym z największych i najwspanialszych opactw znajdujących się na Pomorzu. Szczególny podziw i wartość architektoniczną zespołu miało serce opactwa bazylika katedralna o długości 84 metrów. O jej wnętrzach i skarbach jakie w sobie kryje opowie nam Ks. Kanonik Wincenty Pytlik z Diecezji Pelplińskiej. Ale zwiedzający zespół katedralny w Pelplinie mogą też zobaczyć ogrody cysterskie i Pałac Biskupi oraz nowe Muzeum Diecezjalne. Zgromadzono tam zbiory sztuki gotyckiej, dzieła złotnictwa z XVXVIII wieku oraz zbiory rękopisów i starodruków. O innych ciekawych zakątkach opactwa, o legendach z nim związanym oraz o tym po co warto tam przyjechać dziś opowie Alicja Słyszewska, dyrektor Diecezjalnego Centrum Informacji Turystycznej w Pelplinie.
- 20.01.2025 13:05- TVP Historia Pomniki Historii Białystok
W kolejnym odcinku będziemy sprawdzać, ...
W kolejnym odcinku będziemy sprawdzać, czego o naszej przeszłości możemy się dowiedzieć w takim miejscu jak Białystok. Powstanie zespołu kościoła pw. Chrystusa Króla i św. Rocha w Białymstoku jest związane z odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Nowa świątynia stanowiła wotum za wolność ojczyzny i zwycięstwo nad bolszewikami w 1920 roku. Jej autorem był Oskar Sosnowski - wybitny warszawski architekt, profesor Politechniki Lwowskiej i Warszawskiej, niestrudzony badacz i inwentaryzator polskiego budownictwa i architektury oraz restaurator zabytków. Zespół kościoła pw. Chrystusa Króla i św. Rocha uznawany jest za wybitne dzieło międzywojennego modernizmu oraz za najlepszą realizację Sosnowskiego.
- 21.01.2025 18:45- TVP Historia Pomniki Historii s.I Warszawskie Filtry
W drugiej połowie XIX wieku ...
W drugiej połowie XIX wieku stan sanitarny Warszawy był alarmujący. Na ratunek upadającemu miastu przybył świeżo mianowany prezydent, carski generał Sokrates Starynkiewicz. Za priorytet postawił sobie wyposażenie stolicy w system kanalizacji oraz dostarczenie wody wszystkim mieszkańcom. Projekt powierzono światowej sławy inżynierowi i wizjonerowi Wiliamowi Lindleyowi. W tym odcinku wizyta w Zespole Stacji Filtrów w Warszawie. Dowiemy się, jak wyglądało życie Warszawy przed realizacją projektu Lindleya oraz jak to się stało, że słynny inżynier zrealizował sieć wodociągów właśnie tutaj. Przekonamy się, jak wielkim wyzwaniem dla ówczesnej Warszawy była budowa sieci filtrów oraz jak bardzo miasto zmieniło się po realizacji filtrów. Przewodnikami po tym niezwykłym miejscu będą Roman Bugaj, rzecznik Zespołu Stacji Filtrów oraz Marzena Wojewódzka z Centrum Prasowego Zespołu Stacji Filtrów. Po samych filtrach oprowadzi widzów Katarzyna Sanocka. Dzięki takiej wycieczce z pewnością o wiele bardziej docenimy czystą wodę, która płynie w kranie.
- 22.01.2025 15:05- TVP Historia Pomniki Historii Tyniec
W kolejnym odcinku Pomników Historii ...
W kolejnym odcinku Pomników Historii odwiedzamy Tyniec. Opactwo w Tyńcu jest najstarszym istniejącym w Polsce klasztorem kontynuującym tradycję benedyktyńską, zajmującym poczesne miejsce w historii Polski niemal od zarania jej państwowości. Począwszy od 1 poł. XI w. , przez kolejne wieki, pełniło rolę ważnego ośrodka działalności misyjnej, życia liturgicznego i kulturalnego. Związane było także z istotnymi wydarzeniami politycznymi i postaciami historycznymi.
- 24.01.2025 08:50- TVP Historia Pomniki Historii s.I Warszawa Trakt Królewski
Na listę Pomników Historii wpisana ...
Na listę Pomników Historii wpisana jest historyczna część Warszawy rozciągająca się wzdłuż malowniczej wiślanej skarpy.
Obszar ten od północy otwiera zbudowana w 1832 roku Cytadela - cenny zabytek sztuki fortyfikacyjnej i muzeum.
Najbardziej charakterystycznym punktem, jest otoczone murami obronnymi, Stare Miasto będące początkiem metropolii,
którą dziś znamy. Warszawa szybko stała się centralnym miejscem życia politycznego. Miasto często odwiedzał król,
a wraz z nim monarchowie, arystokacja, duchowieństwo i inteligencja. Wzdłuż traktu prowadzącego do Krakowa ówczesnej
stolicy Polski wyrastały dwory szlacheckie, kamienice, siedziby uczelni, kościoły i klasztory. Ciąg rezydencji monarszych
zamyka wysunięta najbardziej na południe posiadłość podmiejska króla Jana III Sobieskiego Wilanów. Przepiękny pałac
oraz ogrody zdobią liczne rzeźby i fontanny. Przylegający do pałacu park romantyczny wpisany jest w naturalne Jezioro
Wilanowskie. - 31.01.2025 13:10- TVP Historia Pomniki Historii s.I Stargard i Kamień
Program prezentuje najciekawsze pomniki i ...
Program prezentuje najciekawsze pomniki i zabytki polskiej kultury. W odc.: Stargard i Kamień Pomorski.
Położone w malowniczym regionie naszego kraju, były wyrazem potęgi i zamożności dwóch miast,
które okres największej świetności przeżywały w średniowieczu. Osiedle Katedralne w Kamieniu Pomorskim
i Stargardzki zespół kościoła NMP Królowej Świata wraz ze średniowiecznymi fortyfikacjami należą
do najcenniejszych zabytków regionu nadbałtyckiego. Obydwie ceglane świątynie wyróżnia kunsztowny
detal architektoniczny i glazurowane elementy. Charakterystycznym motywem dekoracji świątyni
w Stargardzie jest tak zwana blenda stargardzka. To płytka wnęka o wykroju arkady, która znalazła
naśladowców nie tylko na terenie Polski. Świadczy to o sile oddziaływania tego ośrodka w średniowieczu.
Kamieńska katedra przyciąga nie tylko miłośników średniowiecznych budowli. Melomani z całego świata
przybywają tu, by podziwiać niezwykle piękne pod względem formy i wspaniale brzmiące organy barokowe.
Rozsławiony przez wirtuozów muzyki klasycznej instrument ma 47 głosów i 3300 piszczałek. Bogato zdobią
go rzeźby, polichromie i złocenia.
Potęgę Pomorza zbudowała tak naprawdę jedna dynastia - ród Gryfitów, który ochrzcił te ziemie i rządził
nimi nieprzerwanie przez ponad 500 lat. Po wygaśnięciu dynastii Pomorze nie wróciło już nigdy do dawnej
świetności. Na szczęście przypominają o niej wspaniałe gotyckie budowle, obecne tu na każdym kroku. - 31.01.2025 16:00- TVP Historia Pomniki Historii s.I Żyrardów
Żyrardów wymyślono w 1829 roku. ...
Żyrardów wymyślono w 1829 roku. Najpierw stanęła tu lniarska fabryka, zaraz potem trzeba było zbudować osadę - miejsce do życia dla robotników. Stworzyli ją Niemcy z Moraw: Karol August Dittrich i Karol Hille. Miasto - ogród w 1900 roku wyróżniono złotym medalem na Światowej Wystawie w Paryżu. W tym samym czasie nagrodzono silnik Rudolfa Diesla i zupy w puszkach firmy Campbell. Dziś Żyrardów możemy oglądać właściwie niezmieniony. I to robi ogromne wrażenie.