TVP Historia - Program TV na niedzielę 11 czerwca 2023

1908 - pierwsza demonstracjia sufrażystek w Londynie;
1943 - opatentowano długopis;
1950 - wielka nagroda na weneckim biennale dla Ariego Matisa;
1987 - homilia Jana Pawła II do "ludzi morza" w Gdyni;

Film rozpoczyna się symboliczną sceną sprzed 26 lat: anonimowy mieszkaniec lubelskiego Starego Miasta dowiaduje się o kradzieży relikwii z klasztoru dominikanów. Ma to miejsce podczas jego porannej modlitwy w domu. Z niedowierzaniem kręci gałką radia; informację o świętokradztwie słychać w każdym serwisie informacyjnym. O zdarzeniu z nocy z 9 na 10 lutego 1991 r. opowiadają świadkowie tamtych zdarzeń: o. Waldemar szczegółowo opisuje tamten poranek, mówi m.in. o nieudolności śledczych, przesłuchaniach braci, o tym, że on sam znalazł się w kręgu podejrzanych. Jest też prokurator, który pokazuje akta, opisuje szczegółowo wszystkie wątki śledztwa,
podjęte czynności oraz uzasadnia, dlaczego sprawa kradzieży relikwii po pewnym czasie została umorzona. Symboliczne chowanie prokuratorskich akt do szafy pokazuje, że śledczy uważają sprawę za zakończoną. Sam prokurator przyznaje, że organa ścigania wyczerpały wszystkie możliwości mające na celu ustalenie sprawców. Wówczas - w kolejnej scenie - pojawia się młody policjant Adam, który ma wrażenie, że nie wszystkim zależy na wyjaśnieniu tej sprawy. Opowiada o tajemniczej śmierci różdżkarza, który pomagając policji, umiera nagle w podziemiach klasztoru; mówi o kolejnej śmierci, tym razem znanego przestępcy ze Starego Miasta, który mógł
mieć związek z tą sprawą, a na koniec o radach jego przełożonych, żeby aż tak bardzo nie angażował się w wyjaśnienie kradzieży relikwii. Los sprawia, że spotyka Bogdana Wagnera, byłego nauczyciela, historyka, dziennikarza, który podobnie jak Adam nie może pogodzić się z myślą, że kradzież największej na świecie relikwii wciąż nie jest wyjaśniona. Wagner poświęcił wiele lat swojego życia na rozwikłanie tej zagadki. Pojechał nawet na Ukrainę, gdzie według jego wiedzy mogła znajdować się skradziona relikwia. W trakcie jednej z wielu przeprowadzonych rozmów dowiaduje się, że kradzież może mieć związek z wycofywaniem się wojsk sowieckich z Polski. Mówi się, że Ukraina odzyska niepodległość, jeśli relikwia z lubelskiego klasztoru powróci do Kijowa. Prawie ćwierć wieku po kradzieży dowiaduje się, że ma nowotwór. Rozpoczyna walkę o życie. Niestety, przegrywa ją. Umiera. W filmie o jego poszukiwaniach, walce o wyzdrowienie opowiada jego żona. Przyznaje, że mąż nie zwierzał się jej ze swojego prywatnego śledztwa. Wiadomo jednak, że w jednej z rozmów powiedział o skradzionej relikwii: "wiem, gdzie ona jest, widziałem ją na własne oczy". Te słowa padają w ostatniej scenie
filmu. Potwierdza to policjant Adam. Tajemnicę skradzionej relikwii Bogdan Wagner zabrał do grobu.

Anonimowy dobroczyńca opłaca pobyt Zosi Szymbartówny w sanatorium
w Otwocku. Ewa przysięga, że o niczym nie ma pojęcia, ale państwo
Szymbartowie są przekonani, że ich podopieczna maczała w tym palce.
Atmosfera robi się nieznośna, Ewa przenosi się do domu nieco zwariowanego
malarza Jerzego Zawidzkiego i jego dobrej, wyrozumiałej matki. Bystrym
okiem obserwuje sytuację i domyśla się, że gospodarze mają poważne
problemy finansowe. Zawidzkich gnębi pan Mudrowicz, bardzo bogaty
i bezwzględny człowiek. Swoim zwyczajem dziewczynka próbuje zaradzić
złu, choć trochę obawia się spotkania ze zgorzkniałym odludkiem.


Serial dla młodych widzów, 55 min, Polska 1983
Scenariusz i reżyseria: Kazimierz Tarnas
Zdjęcia: Zdzisław Kaczmarek
Muzyka: Waldemar Kazanecki
Aktorzy: Dorota Grzelak, Piotr Fronczewski, Anna Seniuk, Bogdan
Baer, Dorota Danowska, Barbara Rachwalska, Anna Milewska,
Emilian Kamiński, Zdzisław Kozień i inni

W tym odcinku opowieść o wilku. Jego rodzeństwo i matka giną tragicznie. Osierocony młody osobnik nagle staje przed czymś, co jest obce wilczej naturze: nie potrafi żyć w samotności. Wszystko, czego zaznał dotychczas, wiązało się z rodziną. Niedoświadczony i zagubiony wilczek uporczywie szuka bratniej duszy. Natrafia jednak na kłusownika, który już kiedyś zagroził jego rodzinie. Teraz ów prześladowca krąży za nim jak zły cień.

Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Kongo.

Miniserial dokumentalny przedstawiający największe, najbardziej monumentalne łańcuchy górskie na naszej planecie
- Himalaje, Andy i Góry Skaliste.
Góry są majestatyczne, piękne i inspirujące. Wywołują zarówno zachwyt, jak i strach, bo życie na dużych wysokościach
jest trudne. Mieszkańcy gór muszą zmagać się z zimnem i dramatycznymi zmianami pogody.
Himalaje to najwyższy łańcuch górski świata. Dwa razy wyższy niż Góry Skaliste. O cztery tysiące metrów wyższy niż Alpy.
Znajduje się tu ponad sto szczytów o wysokości przekraczającej siedem tysięcy metrów n.p.m. i dziesięć z czternastu ośmiotysięczników świata, w tym najwyższa góra świata - Mount Everest. To kraina górskich olbrzymów. Himalaje ciągną się
od Pakistanu na zachodzie, przez północne Indie i Nepal, gdzie osiągają najwyższy punkt na Ziemi, Mount Everest,
aż po Bhutan i Chiny. W chińskiej prowincji Junnan na wysokości 2500 m.n.p.m. rośnie skryty pod warstwą śniegu las.
Tę krainę zamieszkuje wyjątkowe, rzadko widywane zwierzę. Rokselana czarna. Jedna z najwyżej żyjących małp na świecie.
Panuje tu wyjątkowo niesprzyjająca pogoda. Wiatr wieje z prędkością 280 kilometrów na godzinę przy temperaturze minus
40 stopni Celsjusza.
Himalaje sięgają blisko 9 tysięcy metrów n.p.m. Pośród szczytów znajdują się najbardziej niedostępne doliny świata.
By dotrzeć do tych odizolowanych krain, trzeba wędrować pieszo tygodniami. Mimo to żyją tu ludzie. Wioska Kibber
w północnych Indiach. Jedna z najbardziej odosobnionych osad w Himalajach. Zimą śnieg i lód blokują prowadzące do niej
drogi. Wioska jest odcięta od świata. Mieszkańcy mogą wówczas liczyć tylko na siebie.

W 1966 roku Telewizja Polska nadała cykl widowisk telewizyjnych pod tytułem "Stawka większa niż życie". Ich olbrzymie powodzenie skłoniło autorów do przeniesienia na mały ekran bohaterskich przygód wojennych oficera polskiego wywiadu, działającego pod kryptonimem J - 23 i występującego jako oficer faszystowskiej Abwehry. Pomysł okazał się strzałem w dziesiątkę. Serial stał się ponadczasowy, kolejne pokolenia wychowywały się na "Stawce większej niż życie", która do dziś budzi nie słabnące emocje i zainteresowanie.
Akcja serialu zaczyna się w roku 1941. Młody Polak Stanisław Kolicki rozpoczyna współpracę z wywiadem radzieckim. Przedostaje się na stronę sojusznika i przekazuje informacje o koncentracji niemieckich wojsk wzdłuż granicy. W tym samym czasie wywiad radziecki aresztuje oficera niemieckiego Hansa Klossa, do którego Kolicki jest łudząco podobny. Rosjanie postanawiają wykorzystać to podobieństwo do celów wywiadowczych. Kolicki jako Hans Kloss dokonuje brawurowej ucieczki na stronę niemiecką. Zajmuje miejsce oficera w wojsku. Jako agent J - 23 zaczyna tajną misję w niemieckiej armii. Sturmfhrer Staedtke i sturmbannfhrer Lothar podejrzewają jednak mistyfikację. Kolicki zostaje zdemaskowany. Udaje mu się jednak zbiec i upozorować własną śmierć. Wkrótce znowu przenika do sił niemieckich, tym razem już jako "prawdziwy" Kloss.

Obraz Wisły - od źródła do ujścia. Autorzy pokazują jej wyjątkowe wartości jako strategicznego zasobu naturalnego
Polski i Europy. Film składa się z trzech odcinków podzielonych zgodnie z charakterystyką geograficzną rzeki:
1) Wisła Górna, 2) Wisła Środkowa, 3) Wisła Dolna.
W trakcie filmu przemierzamy blisko 1000 km wzdłuż biegu Wisły w towarzystwie dwóch przewodników duchowych.
Poprzez pryzmat ich widzenia odkrywamy rzekę, jej piękno i jej problemy. Jednym z nich
jest hydrolog naukowiec, który przemierza całą Wisłę i pobiera próbki wody do przeprowadzenia analiz jej jakości;
drugim zaś jest ryba łosoś. Ryba ta wyginęła z wód Wisły w 1985 r. , a obecnie jest przedmiotem wieloletniego
projektu reintrodukcji prowadzonego w dopływach Górnej Wisły.
W pierwszym odcinku widzimy, jak narybek łososia zostaje wypuszczany przez członków WWF (World Wild Fund
for Nature) do krystalicznych wód dopływu Górnej Wisły, następnie śledzimy rozwój aż do momentu, kiedy zacznie
spływać do morza.

Cykl reportaży, niewiele mający wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Spróbujemy wejść głębiej w tkankę społeczeństwa, zanurzymy się w bałkańskim kotle, czyli mieszance religii, wyjątkowych kultur i ich burzliwej historii. W każdym odcinku będziemy skupiać się na wybranym zagadnieniu współczesnych Bałkanów. Zagadnienia te będą przedstawione poprzez kilku lokalnych bohaterów, którzy przybliżą nam swoją kulturę i opowiedzą o swojej działalności. Jest to seria skupiająca się na człowieku, opowiadająca o regionie przez poznanie ludzi. To seria o podróżach poza utartym szlakiem.

USA to kraj mityczny dla wielu narodów. Kraj zbudowany przez imigrantów - to wiedzą wszyscy, że to tam uchwalono pierwszą na świecie konstytucję - też jest jasne. Ale czy powszechnie wiemy jak duży wpływ na kształtowanie się państwowości USA mieli Polacy? To między innymi Tadeusz Kościuszko i Kazimierz Pułaski mieli wpływ na kształt Stanów Zjednoczonych Ameryki. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć o powstaniu Stanów Zjednoczonych Ameryki? O tym w kolejnym odcinku teleturnieju "Giganci historii".

Ekranizacja powieści Marii Dąbrowskiej. Akcja toczy się na przełomie XIX i XX wieku,
kiedy Polska rozdarta była między trzy sąsiednie mocarstwa. Serial jest epicką
opowieścią o dwóch rodzinach: Niechciców i Ostrzeńskich, a na ich przykładzie
opowieścią o dziejach części ziemiaństwa polskiego po powstaniu styczniowym
1863 r.
Na weselu Daniela i Michaliny pojawia się cała rodzina Ostrzeńskich: matka
i rodzeństwo Barbary. Barbara, centralna postać opowieści, jest zakochana
w przystojnym panu Toliboskim; wspomnienie o nim będzie ją nawiedzało we
wszystkich najtrudniejszch momentach jej życia.
Na przyjęciu u Ładów Barbara poznaje Bogumiła Niechcica, byłego powstańca
i ziemianina, którego majątki uległy konfiskacie. Mimo wewnętrznych oporów,
wychodzi za niego za mąż. Bogumił obejmuje administrowanie majątkiem i oboje
zamieszkują w zrujnowanym dworku. Barbara, nawykła do wygodnego, miejskiego
życia, musi ciężko pracować w zaniedbanym gospodarstwie.

Serial obyczajowy, 53 min, 12 odc. , Polska 1977
Scenariusz i reżyseria: Jerzy Antczak
Zdjęcia: Stanisław Loth
Muzyka: Waldemar Kazanecki
Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Elżbieta Starostecka, Barbara Ludwiżanka,
Beata Tyszkiewicz, Andrzej Szczepkowski, Władysław Hańcza, Karol Strasburger,
Jerzy Kamas i inni

Komunistyczny aparat państwowy po 1945 roku dążył do podporządkowania sobie Kościoła katolickiego i ograniczenia jego aktywności do tolerowanych przez władze działań w sferze religijnej. Po krótkim okresie w miarę liberalnej polityki wobec Kościoła od początku 1948 roku zaczęto podejmowaćzdecydowane kroki przeciwko Kościołowi. Powstała dywersyjna struktura tzw. księża patrioci, zaktywizowała się grupa PAX. Kościół spotkały szykany
w podatkowej, oświatowej i wydawniczej sferze jego aktywności. Odebrano instytucję charytatywną Caritas. Przeprowadzono kilka pokazowych procesów księży, z wieloletnimi wyrokami w tym także kar śmierci na szczęście niewykonanych. W 1951 roku internowano administratorów apostolskich na tak
zwanych ziemiach odzyskanych, a w 1953 roku internowano prymasa Stefana Wyszyńskiego. Rozwiązano blisko 60 niższych seminariów zakonnych,
a także internatów i niektórych domów formacyjnych zgromadzeń zakonnych. Na początku 1953 roku w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego utworzono Departament XI, który odpowiadał za realizację wytycznych władz w ich stosunkach z Kościołami i związkami wyznaniowymi. Dekret
o obsadzaniu stanowisk kościelnych uzależnił od zgody właściwych organów państwowych wszelkie zmiany organizacyjne i personalne oraz zobowiązywał duchowieństwo do składania przed urzędnikami państwowymi ślubowań na wierność PRL. W sierpniu 1954 roku zamknięto wszystkie żeńskie domy
zakonne na Ziemiach Zachodnich i Północnych, a wiele zakonnic wysłano do obozów pracy. Jesienią 1955 roku narodził się zamysł likwidacji zakonów. Szczęśliwie tych jak i wielu innych planów nie udało się już zrealizować. Przełomowym dla relacji państwa z Kościołem był rok 1956. Podczas powstania poznańskiego formułowano między innymi żądania rewizji polityki wyznaniowej i uwolnienia prymasa Wyszyńskiego. Nowy I sekretarz partii, Władysław Gomułka, zdawał sobie sprawę, że dla uspokojenia nastrojów społecznych jednym z istotnych gestów jest uwolnienie prymasa Wyszyńskiego.

Aktorka i prezenterka Joanna Lumley odkrywa dwa najbardziej intrygujące kraje na Karaibach, by podzielić się ich ukrytymi
skarbami. Swoją przygodę rozpoczyna w kubańskiej stolicy Hawanie, a kończy w tętniącym życiem Haiti. Oba kraje z pewnością
nie należą do najbogatszych, lecz są obfite pod wieloma innymi względami. Miasta pełne kolorowych ulic tętniących rytmem życia
ustępują miejsca dziewiczym wybrzeżom, nieskazitelnym plażom, majestatycznym górom i bujnym lasom. Joanna Lumley testuje
drinki, podawane w wydrążonym ananasie, podziwia występy tancerzy i muzyków, namorzyny oraz stado flamingów. Zwiedza
aptekę w której czas zatrzymał się jakieś sto lat temu. Ze zrozumieniem odnosi się do objawów kultu Che Guevary i Fidela Castro.
Haiti, najuboższe państwo na zachodniej półkuli, swoją rewolucję przeżyła już na przełomie XVIII i XIX wieku, a i potem nie omijały
ją katastrofy. Widać skutki trzęsienia ziemi z 2012 roku. Brytyjka także tutaj szuka ludzi, mających nadzieję na lepszą przyszłość
oraz niewykorzystanych w pełni atutów: czystych plaż, zatok idealnych dla surferów, zapierających dech w piersiach widoków,
stylowych budynków. Obserwuje wypiek bezglutenowego chleba z manioku, płynie sfatygowaną żaglówką na wyspę, odkrytą
niegdyś przez osławionego pirata Morgana, gdzie jest świadkiem obrzędów voodoo. Kibicuje artystom, próbującym znaleźć kupców
na makabryczne rzeźby i malowidła. Robiąc zakupy w Santiago de Cuba, demonstruje, na czym polega różnica między sklepami
państwowymi i prywatnymi. W Port - au - Prince załatwia kilku dzieciom ulicy pobyt w ośrodku opieki.

Seria dokumentalna z tajnymi agentami w roli głównej. Byli największymi szpiegami XX wieku. To opowieści o szpiegostwie związanym z największymi wydarzeniami historycznymi. Nie znacie ich nazwisk ani ich twarzy, ale to oni zmienili bieg historii.

HHhH to akronim od Himmlers Hirn heisst Heydrich, czyli "mózg Himmlera nazywa się Heydrich". Scenariusz filmu został oparty na powieści pod tym tytułem Laurenta Bineta o zbrojnej akcji czeskiego ruchu oporu na Reinharda Heydricha, pomocnika Heinricha Himmlera. Zamach został przeprowadzony w Pradze,
w maju 1942 roku, pod kryptonimem Operacja Anthropoid. II wojna światowa. Utworzony przez Hitlera Protektorat Czech i Moraw, gdzie niepodzielnie rządzą niemieccy protektorzy. Najbardziej znanym z nich jest właśnie Reinhard Heydrich, należący do najpotężniejszych ludzi III Rzeszy, to jeden z największych zbrodniarzy wojennych. Zamach na życie Heydricha, znienawidzonego kata Pragi, przygotowują Czech Jan Kubis i Słowak Jozef Gabcik.

Film o Bronisławie Wildsteinie jest dokumentem biograficznym z mocno zarysowanymi nutami obyczajowymi, kulturowymi i politycznymi.
Widz poznaje historię bohatera i prawdę o czasach, w których żył. Szkielet filmu stanowi opowieść Wildsteina o swoim życiu, poprowadzona
w miejscach dla niego ważnych: w Krakowie, Paryżu, Warszawie, Olsztynie, Przemyślu, Knurowcu.

Serial przedstawiający wczesne lata panowania króla Anglii, Henryka VIII. Burzliwe romanse, rozwody i dramaty króla często wygrywają nawet z polityką.

Serial historyczny,

Film dokumentalny o kulisach podłączenia Polski do internetu oraz jego wpływie na upowszechnianie i rozwój polskiej kultury. Pomysłodawcą i producentem filmu jest Narodowe Centrum Kultury, a koproducentem Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie. Premiera filmu odbyła się 30 czerwca 2022 r. w stołecznym kinie Kultura.

W tym wydaniu jeden dzień z życia celnika pracującego na lotnisku w Kijowie.