TVP Historia - Program TV na wtorek 20 czerwca 2023

1793 - urodził się Aleksander hr. Fredro;
1934 - początek wykopalisk w Biskupinie;
1970 - początek aresztowań opozycyjnej grupy "Ruch";
1983 - rozwiązano ZPAP;

Andrzej i Ewa są małżeństwem już od kilku lat, rodzi im się drugi syn.
Po śmierci starego Talara matka sprzedaje gospodarstwo i przenosi się
do Warszawy, do syna. Ewa nie może otwarcie się temu sprzeciwić,
ale często daje wyraz swemu niezadowoleniu. Wreszcie, przed
zaplanowanym eleganckim przyjęciem, prosi teściową, aby na ten czas
wyniosła się z domu. Staruszka znika bez wieści. Andrzej jest oburzony,
między małżonkami dochodzi do poważnego rozdźwięku. Do problemów
rodzinnych Talara dochodzą też kłopoty w pracy.

Serial obyczajowy, 78 min, Polska 1982
Reżyseria: Jan Łomnicki
Scenariusz: Andrzej Mularczyk, Jerzy Janicki
Muzyka: Waldemar Kazanecki
Zdjęcia: Bogusław Lambach
Aktorzy: Tomasz Borkowy, Jolanta Żółkowska, Wacław Kowalski,
Tadeusz Janczar, Bożena Dykiel, Anna Ciepielewska, Stanisław Zaczyk,
Joanna Szczepkowska, Wirgiliusz Gryń, Jan Englert, Henryk Bista,
Hanna Lachman, Józef Nowak, Barbara Sołtysik, Barbara Rachwalska,
Ewa Błaszczyk, Mirosław Konarowski i inni

Trzecia część tryptyku poświęconemu batalii o przyłączenie Górnego Śląska do Polski w latach 1918 - 1922.
Film opowiada o wkroczeniu wojsk polskich na Śląsk w czerwcu 1922 roku, o uroczystym podpisaniu 16 lipca
1922 roku dokumentów o oficjalnym scaleniu części Górnego Śląska z Polską oraz o wizycie w sierpniu 1922 poku
Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego na Śląsku.
W filmie wykorzystano autentyczne wypowiedzi uczestników wydarzeń, m.in. kazanie wybitnego kapłana ks. Jana
Kapicy dla oddania wielkiej tęsknoty ludu śląskiego za Polską. Narrację wzbogacają niepublikowane wcześniej
materiały fotograficzne oraz fragmenty filmu z uroczystości jak odbyła się 16 lipca 1922 roku w Katowicach.

Przegląd najważniejszych wydarzeń kulturalnych. Podróż po wystawach, kinach, teatrach, a także rozmowy i opinie czołowych postaci ze świata kultury.

Program poświęcony współpracy wojskowej III Rzeszy i Związku Radzieckiego w latach poprzedzających
II wojnę światową.
Już na początku lat 20. podjęto próby odtworzenia niemieckiej potęgi wojskowej, ograniczanej postanowieniami
traktatu wersalskiego. Rosła również w siłę Armia Czerwona.
W programie wykorzystano najnowsze dokumenty ujawnione przez archiwa rosyjskie, dotyczące tajnych
porozumień militarnych między ZSRR i Niemcami.

Program poświęcony współpracy wojskowej III Rzeszy i Związku Radzieckiego w latach poprzedzających
II wojnę światową. W programie wykorzystano najnowsze dokumenty ujawnione przez archiwa rosyjskie,
dotyczące tajnych porozumień militarnych między ZSRR i Niemcami. Przytoczono następujące fakty:
- wspólne próby z bronią chemiczną w bazie Kama;
- zwiększający się potencjał wojskowy ZSRR;
- czystki w armii radzieckiej;
- wojna domowa w Hiszpanii;
- aneksja Austrii przez Niemcy w kwietniu 1938 i zajęcie Sudetów we wrześniu 1938;
- pakt Ribbentrop - Mołotow z sierpnia 1939 - układ o nieagresji z tajnym protokołem
o podziale Europy Środkowej;
- wspólna defilada wojsk radzieckich i niemieckich w Brześciu nad Bugiem we wrześniu 1939;

Obraz Wisły - od źródła do ujścia. Autorzy pokazują jej wyjątkowe wartości jako strategicznego zasobu
naturalnego Polski i Europy. Film składa się z trzech odcinków podzielonych zgodnie z charakterystyką
geograficzną rzeki: 1) Wisła Górna, 2) Wisła Środkowa, 3) Wisła Dolna.

Żachlewicz, rządca hrabiego Zygmunta, przybywa do sędziego
Gągolewskiego, by zapewnić sobie jego poparcie w sprawie obalenia
testamentu. Gągolewski ochoczo na to przystaje - w zamian za pewne
korzyści finansowe. Zadłużony po uszy hrabia Zygmunt wzywa Chaima.
Chce sprzedać znaczną część swoich lasów.
Dowiedziawszy się, że nocą w zamku znowu widać było światło,
Juliusz i Damazy udają się do zaklętego dworu. Zamierzają jeszcze raz
ostrzec Bulija. Tymczasem w zamku zastają dziewczynę podobną do
Eugenii. Natomiast Bulij uparcie twierdzi, że nie ma żadnych powodów
do niepokoju.


Serial przygodowy, historyczny, 57 min, Polska 1976
Reżyseria: Antoni Krauze
Scenariusz: Andrzej Wydrzyński
Zdjęcia: Stefan Pindelski, Maciej Kijowski
Aktorzy: Krzysztof Jasiński, Gustaw Lutkiewicz, Zygmunt Zintel,
Roman Wilhelmi, Danuta Kowalska, Andrzej Żarnecki, Wojciech
Standełło, Wirgiliusz Gryń, Jerzy Binczycki, Zofia Czerwińska, Krzysztof
Różycki i inni

O komediopisarzu Aleksandrze Fredrze opowiada prapraprawnuk Maciej Szeptycki.
W programie znalazły się fotografie rodzinne Fredry nigdy wcześniej niepublikowane.
Rodzina stara się o wybudowanie Domu Komedii, który spełniałby rolę edukacyjną.

Bohaterem reportażu "Bar na Stawach" jest zwierzyniecki bard Aleksander Kobyliński Makino i członkowie jego zespołu "Andrusy". Piewca dawnego
Zwierzyńca - poeta Jerzy Harasymowicz opowiada o wielkiej fascynacji folklorem miejskim dzielnicy, jak również członkami Zespołu Andrusy. Poeta
w swoich wypowiedziach podkreśla autentyczność "folkloru miejskiego" dzielnicy Zwierzyniec przejawiającą się w używanym języku, zwyczajach,
wykonywanych zajęciach. Emanacją tych cech typowych dla Zwierzyńca jest zespół Andrusy i jego repertuar wokalno - muzyczny. W reportażu utwory
poetyckie Jerzego Harasymowicza z tomu "Bar na Stawach".

Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.

W kamienicy na Złotej pojawia się pierwszy telewizor. Szczęśliwymi
posiadaczami są Wrotkowie.
Andrzej i Wiktor zamierzają postawić na cmentarzu w Sierpuchowie
pomnik upamiętniający walkę i śmierć ich przyjaciół z AK. We wszystkich
zmaganiach sekunduje im z kamerą Wrotek, który jest już samodzielnym
realizatorem i pracuje nad swoim pierwszym filmem "Apel cieni". Po kolaudacji
jego dzieło zostaje drastycznie okrojone.
Dwaj bracia Talarowie rywalizują między sobą, u którego z nich zamieszka
matka. Leszek decyduje się na fikcyjny ślub, żeby zdobyć samodzielne
mieszkanie.



Serial obyczajowy, 92 min, Polska 1982
Reżyseria: Jan Łomnicki
Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk
Zdjęcia: Bogusław Lambach
Muzyka: Waldemar Kazanaceki
Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Wacław Kowalski, Tadeusz
Janczar, Bożena Dykiel, Tomasz Mędrzak, Joanna Szczepkowska, Wirgiliusz
Gryń, Jan Englert, Henryk Bista, Hanna Lachman, Józef Nowak, Barbara
Sołtysik, Barbara Rachwalska, Ewa Błaszczyk i inni

Operacja: Ukraina 2022 AHS KRAB. Pod koniec maja 2022 roku Polska przekazała Ukrainie 18 armatohaubic samobieżnych kalibru 155 mm.
Dostarczenie Krabów naszym sąsiadom, walczącym od lutego 2022 roku z agresorem rosyjskim, znacznie wzmocniło ich zdolności obronne.
Produkowany przez Polski Przemysł Zbrojeniowy sprzęt przeszedł tam swój chrzest bojowy. Dzięki żołnierzom z 5. pułku artylerii poznamy
szczegóły konstrukcji tej nowoczesnej broni. Poznamy tez relację polskiego korespondenta wojennego z Ukrainy.

Historia III Powstania Śląskiego w dokumentach i relacjach rodzin powstańców.

Od samego początku ludzkich dziejów człowiek tworzył broń i używał jej do zabijania. Broń służyła do krwawych podbojów i popełniania największych zbrodni, ale również była wykorzystywana przez bojowników o wolność, przez jednostki antyterrorystyczne i siły wyzwalające. Autorzy skupiają się w serii nie tylko na aspektach technicznych różnych rodzajów broni, pokazują też związki między opracowaniem nowego modelu broni, a następstwem jego użycia. Ta relacja ukształtowała kilka tysięcy lat ludzkiej historii. "Historia broni" to dziesięcioodcinkowy serial dokumentalny przybliżający historię różnych rodzajów oręża, które odegrały główne role w najważniejszych bitwach historii i były często motorem postępu technicznego w różnych epokach.

W burzliwych czasach średniowiecznej Europy żądne władzy dynastie walczyły o dominację na kontynencie. Walczono
na polach bitew, jednak często decydujące boje rozgrywały się w kuluarach. Za grubymi murami zamków zawierano
strategiczne sojusze, dochodziło do aktów cudzołóstwa, spisków, zdrad i morderstw. Bezlitosne intrygi doprowadziły
do zerwania więzi w wielu znamienitych rodach i wpłynęły na sposób, w jaki kierowały one swoimi imperiami.
Serial przybliża losy postaci bezpośrednio zaangażowanych w spory dynastyczne, przedstawia ich motywacje w dążeniu
do osiągnięcia celu oraz prezentuje skutki ich dobrych i złych decyzji. Dokument ukazuje również, jak pragnienie władzy
i ludzkie namiętności były istotnymi czynnikami w tworzeniu się narodów europejskich.

Filmowy zapis pacyfikacji kopalni "Wujek" - najtragiczniejszego epizodu stanu wojennego.
Kazimierz Kutz z wielką dbałością o szczegóły zrealizował patetyczny fresk o tamtych dramatycznych
wydarzeniach. Jego film, o niekwestionowanej wartości artystycznej, jest też swoistym hołdem dla
odwagi i determinacji górników, którzy nie zawahali się oddać życia za ideały Sierpnia.
Katowice, noc z 12 na 13 grudnia 1981 roku. Jednostki wojskowe zajmują strategiczne punkty
miasta. Niebawem generał Jaruzelski ogłosi w telewizji wprowadzenie stanu wojennego. Grupa
zomowców, rozbijając związkową ochronę, wyciąga z mieszkania przewodniczącego Komisji
Zakładowej NSZZ Solidarność w kopalni "Wujek". Wieść o tym szybko przedostaje się do górników.
Początkowo zaskoczeni, wkrótce reagują spontanicznym protestem. 14 grudnia w zakładzie wybucha
strajk. Robotnicy domagają się zniesienia stanu wojennego i uwolnienia przewodniczącego.
Negocjacje z władzami kończą się fiaskiem. Wojsko, ZOMO i milicja przygotowują szturm na
kopalnię.
Mimo że bohaterem filmu Kutza jest zbiorowość, reżyser nie miał problemu z namówieniem
do współpracy renomowanych aktorów. Wielu z nich, choć pojawia się tylko w mniejszych
lub większych epizodach, zagrało na najwyższym poziomie. W pamięci pozostają zwłaszcza:
wewnętrznie skupiona kreacja Janusza Gajosa jako inżyniera Miodka, Jerzy Radziwiłowicz
w kluczowej roli proboszcza oraz pełen dramatyzmu i ekspresji występ Teresy Budzisz - Krzyżanowskiej
odtwarzającej postać lekarki pomagającej rannym górnikom.
Utrzymany w paradokumentalnej stylistyce utwór Kutza wzbudził zachwyt krytyków, przeważnie
rekrutujących się z ludzi, którzy podobnie jak reżyser silnie przeżyli wprowadzenie stanu wojennego.
"Śmierć jak kromka chleba" wciąż pozostaje jednym z najważniejszych filmów o stanie wojennym.
Przenikliwie odtwarza świadomość strajkujących, którzy ze zwykłych ludzi stają się współtwórcami
mitu. Dzięki elegijnej muzyce Wojciecha Kilara, łączącej elementy śląskich melodii z kościelnym
chorałem, oraz uniwersalizacji męczeństwa strajkujących, film Kutza przypomina widowisko pasyjne.
Jego mottem stają się słowa z górniczej szatni: "Nie pal, zachowaj czystość". W interpretacji
proboszcza nabierają one symbolicznego znaczenia: nie dopuść do siebie nienawiści, pielęgnuj
wewnętrzną potrzebę wolności.
Złote Grono na Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie w 1994 roku. Honorowe Wyróżnienie Jury
na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 1994 roku.

Dramat społeczno - polityczny, 116 min, Polska 1994
Scenariusz i reżyseria: Kazimierz Kutz
Zdjęcia: Wiesław Zdort
Muzyka: Wojciech Kilar
Aktorzy: Jerzy Radziwiłowicz, Janusz Gajos, Jerzy Trela, Mariusz Benoit, Roman Jasiński,
Roman Garncarczyk, Andrzej Grabowski, Teresa Budzisz - Krzyżanowska, Szymon Kuśmider,
Jan Peszek, Anna Dymna, Przemysław Branny, Małgorzata Majewska i inni

Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju.

Program poświęcony współpracy wojskowej III Rzeszy i Związku Radzieckiego w latach poprzedzających
II wojnę światową.
Już na początku lat 20. podjęto próby odtworzenia niemieckiej potęgi wojskowej, ograniczanej postanowieniami
traktatu wersalskiego. Rosła również w siłę Armia Czerwona.
W programie wykorzystano najnowsze dokumenty ujawnione przez archiwa rosyjskie, dotyczące tajnych
porozumień militarnych między ZSRR i Niemcami.

Program poświęcony współpracy wojskowej III Rzeszy i Związku Radzieckiego w latach poprzedzających
II wojnę światową. W programie wykorzystano najnowsze dokumenty ujawnione przez archiwa rosyjskie,
dotyczące tajnych porozumień militarnych między ZSRR i Niemcami. Przytoczono następujące fakty:
- wspólne próby z bronią chemiczną w bazie Kama;
- zwiększający się potencjał wojskowy ZSRR;
- czystki w armii radzieckiej;
- wojna domowa w Hiszpanii;
- aneksja Austrii przez Niemcy w kwietniu 1938 i zajęcie Sudetów we wrześniu 1938;
- pakt Ribbentrop - Mołotow z sierpnia 1939 - układ o nieagresji z tajnym protokołem
o podziale Europy Środkowej;
- wspólna defilada wojsk radzieckich i niemieckich w Brześciu nad Bugiem we wrześniu 1939;

Bogusław Wołoszański przedstawia przebieg działań wojennych
prowadzonych przez niemieckie okrety podwodne u - booty.
W programie wykorzystano archiwalne materiały filmowe.