TVP Kultura - Program TV na wtorek 06 czerwca 2023

W 1990 roku w sali gotyckiej Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie prezentowana była wystawa cennych ikon cerkiewnych.
Każdego dnia, po zamknięciu wystawy dla zwiedzających, sala była zamykana na klucz i plombowana, a klucze przekazywano
na portiernię. 7 grudnia 1990 roku około godziny 11:30 do sali weszła po uprzednim zdjęciu nienaruszonych plomb kustoszka
Muzeum z grupą zwiedzających. Od razu zobaczyła, że z sali zniknęła część ikon. Po dokładnym przeliczeniu stwierdzono,
że brakuje 29 z 87 ikon prezentowanych na wystawie. Łączną wartość skradzionych obiektów wyceniono na 912 milionów
ówczesnych złotych. W marcu 1991 roku Prokuratura Wojewódzka w Olsztynie w wyniku niewykrycia sprawców umorzyła
śledztwo. Wszystkie skradzione ikony zarejestrowano w krajowym wykazie zabytków skradzionych i wywiezionych za granicę
niezgodnie z prawem, prowadzonym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Ikona z przedstawieniem Archanioła Michała: datowana na II poł XVI wieku, pochodząca z Rosji, ikona w srebrnej ramie
zdobionej w technice filigranu i emalii, udekorowana drogimi kamieniami. Jedna z najcenniejszych ikon ze zbioru skradzionego
w grudniu 1990. W 2019 roku kolekcjoner dzieł sztuki dr Reiner Zerlin podarował miastu Recklinghausen w Niemczech cenną
kolekcję dzieł składającą się z blisko 250 obiektów sztuki wschodniochrześcijańskiej. W lipcu 2020 roku pracownik ówczesnego
Wydziału ds. Restytucji MKiDN rozpoznał skradzioną ikonę na dostępnej on - line ekspozycji w Muzeum Ikon w Recklinghausen. Wykorzystując system informacji o rynku wewnętrznym Unii Europejskiej tzw. systemu IMI, MKiDN zwróciło się w sprawie ikony
do Ministerstwa Kultury i Nauki Nadrenii Północnej - Westfalii. W odpowiedzi strona niemiecka potwierdziła, że faktycznie jest to poszukiwane przez Polskę dzieło sztuki, a Muzeum Ikon w Recklinghausen wyraża gotowość zwrotu obiektu.
22 września 2021 w Muzeum Ikon w Recklinghausen w Nadrenii Północnej - Westfalii w Niemczech odbyło się uroczyste
przekazanie ikony przedstawicielom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W grudniu 2021 roku w Muzeum Warmii
i Mazur w Olsztynie odbyło się uroczyste przekazanie ikony z przedstawieniem Archanioła Michała.
W tym czasie pracownicy Wydziału Restytucji byli już na tropie kolejnej ikony ze zbioru skradzionego w grudniu 1990 roku.
Ikonaz przedstawieniem Trzech Marii u grobu: datowana na XVI wiek, pochodząca z Rosji, wykonana w technice tempery
jajecznej na desce. W tradycyjnym prawosławiu nie ma przedstawień Chrystusa Zmartwychwstałego odpowiadających
zachodnim wyobrażeniom. Zmartwychwstanie jest tajemnicą, której nie jest w stanie pojąć ludzki umysł, dlatego też przedstawia
się je symbolicznie jako Zstąpienie do Piekieł lub Święte Niewiasty Myrofory, czyli przynoszące mirrę. W grudniu 2021 roku
pracownik ówczesnego Wydziału ds. Restytucji Dóbr Kultury w MKiDN rozpoznał skradzioną ikonę w katalogu zakończonej
aukcji ikon rosyjskich i greckich w Düsseldorfie. Wykorzystując system IMI, MKiDN zwróciło się już po raz drugi w sprawie
ikony do Ministerstwa Kultury i Nauki Nadrenii Północnej - Westfalii.
W odpowiedzi strona niemiecka potwierdziła, że jest to ikona poszukiwana przez Polskę, a dom aukcyjny z Düsseldorfu wyraża
gotowość jej zwrotu. 10 marca 2022 w Düsseldorfie w siedzibie domu aukcyjnego ikona została przekazana przedstawicielowi
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W Wielki Piątek 15 kwietnia 2022 roku przedstawiciele Ministerstwa Kultury
i Dziedzictwa Narodowego uroczyście przekazali do zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie XVI - wieczną ikonę
Trzy Marie u grobu. Po ponad 30 latach dwie skradzione ikony wróciły do zbiorów Muzeum Warmii i Mazur. Na odnalezienie
wciąż czeka 27 pozostałych obiektów skradzionych pod koniec 1990 roku z Olsztyna.

Cykl "Owszem Mazowsze" opowiada o ludziach żyjących na Mazowszu. To, co ich łączy, to twórczy obłęd, który uprawiają niezależnie od koniunktury
lub dekoniunktury. Adam Strug, polski śpiewak i instrumentalista, autor piosenek, dziennikarz w swoim autorskim programie przybliża widzom
niezwykłe postaci. Bohaterem pierwszego odcinka jest duet "Teściowa śpiewa", czyli Beata Łubczonek i jej zięć Marcin Milanowicz. Rozmowa
ilustrowana jest występem duetu.

Film obyczajowy,

Współczesna wersja średniowiecznej legendy o parze kochanków, którzy nie mogli się spotykać, ponieważ ciążyła
nad nimi klątwa. Agnieszka i Lucek nie spotykają się. Jednak nie z powodu klątwy, lecz kredytu. Agnieszka pracuje
w ciągu dnia jako lekarka w szpitalu, a Lucek nocą jako Dj w klubie. Postanowili, że zainwestują we wspólną przyszłość.
Wzięli kredyt i kupili mieszkanie. Spłata rat wymaga, żeby pracowali coraz więcej. Ich godziny pracy rozmijają się.
Pewnego dnia znajdują wyjście: będą nagrywać nawzajem swoje życie i przesyłać sobie video - listy. Zaczynają od
prostej rejestracji życia codziennego. Potem jednak Lucek zaczyna niebezpiecznie zagłębiać się w wykreowany świat.
Z czasem traci kontakt z Agnieszką - a tym samym - z rzeczywistością. I wtedy poznaje Werę.
(www. studiomunka. pl)

"Robin z Sherwood" (ang. Robin of Sherwood), brytyjski serial fantasy nakręcony w latach 1983 - 1986, znany też
w Polscepod tytułem "Robin Hood". Serial był złożony w sumie z 26 odcinków nakręconych w trzech odrębnych cyklach.
W pierwszych dwóch sezonach w roli tytułowej występował Michael Praed, zaś w trzecim - syn Seana Connery ' ego,
Jason. Producentem serialu był Paul Knight, a głównym scenarzystą Richard Carpenter. W tworzeniu scenariusza
współpracowali z nim: Anthony Horowitz, Andrew McCulloch i John Flanagan. Reżyserem pierwszego sezonu był Ian
Sharp, drugiego Robert Milton Young, a trzeciego Ben Bolt, James Allen, Gerry Mill, Sid Robertson i Alex Kirby.
Serial nawiązuje do legendy o Robin Hoodzie; akcja filmu rozgrywa się na w Anglii na tle przełomu XII i XIII wieku,
za panowania króla Ryszarda Lwie Serce i jego brata Jana bez Ziemi.
Inicjatorem powstania tego serialu był jego producent Paul Knight; początkowo zamierzał on nakręcić sześcioodcinkowy
miniserial o przygodach Robin Hooda w nowej konwencji, odpowiadającej publiczności lat 80. XX wieku.

W szpitalu Majka czeka na transplantację nerki. Kajtek próbuje dzięki protekcji
przyspieszyć operację.
Henio Lermaszewski skupuje złoto i ukrywa je w lodówce. Nieświadoma niczego
Danusia daje lodówkę Prokopowi do naprawy. Gospodarz domu znajduje szlachetny
kruszec i zabiera go. Kiedy odkrywa to Henio, wpada w szał. Dopada Prokopa
i torturami wymusza zwrot części złota.
Halina zostawia u Wrotka Anusię, sierotę, którą przygarnęła. Po kilku dniach
Rajmund na tyle przywiązuje się do dziecka, że postanawia wrócić do żony.
Tymczasem dzięki protekcji Majka otrzymuje nową nerkę. Teraz uszczęśliwieni
młodzi mogą już wyznaczyć datę ślubu.
Do Katowic, z delegacją radzieckich inżynierów przyjeżdża Klara, siostra Martyny.
Martyna namawia ją, by została w Polsce.
Nadchodzi październik 1978 roku. Lokatorzy kamienicy na Złotej z wielką
radością przyjmują wieść o wyborze kardynała Karola Wojtyły na papieża.

KOLEJKA DO ŻYCIA

Serial obyczajowy, 89 min, Polska 2000
Reżyseria: Jan Łomnicki, Marcin Łomnicki
Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk
Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Waldemar Barwiński, Monika
Kwiatkowska, Igor Śmiałowski, Anna Romantowska, Jerzy Bończak, Piotr
Fronczewski, Hanna Lachman, Marek Bukowski, Bożena Dykiel, Jan Englert,
Zbigniew Buczkowski i inni

Od ponad 200 lat położony w Paryżu Luwr jest obowiązkowym miejscem odwiedzin oraz źródłem wzruszeń, marzeń i fantazji. Muzeum mieści się w Pałacu Luwru (Palais du Louvre) znanym już w średniowieczu. Znajduje się tu ponad 38 000 dzieł sztuki. Nigdy nie przestaje urzekać, zadziwiać i angażować gości. Ten dokument to podróż do tego pięknego miejsca, w którym pracuje dwa tysiące ludzi, aby zadbać o wszystko i utrzymać w dobrej kondycji. Spotkamy tych, którzy są od dawna związani z tym miejscem. Skorzystamy z wyjątkowych archiwów i opinii ważnych osób. Zbadamy, co powoduje, że to miejsce jest tak ponadczasowe i wieczne.

Dziewczyny są do wzięcia raz w tygodniu: w sobotę. Przyjeżdżają do stolicy
z podwarszawskich miejscowości z nadzieją na rozrywkę, na przerwanie monotonii
szarej egzystencji, na poznanie mężczyzny, może - w perspektywie - na trwały
związek. Wyprawiają się po męża i po odrobinę wielkomiejskiego blichtru. Z takim
zamiarem przybywają pewnej soboty do Warszawy trzy panny. Są nieładne
i bezbarwne, tandetnie ubrane, ale bardzo starają się utwierdzić w swojej
wyjątkowości i atrakcyjności. Trzymając się sztywno żelaznej zasady, że
porządna dziewczyna "nie zawiera znajomości na ulicy", dają się poderwać
dopiero w kawiarni, gdzie wpadają w oko dwóm młodzieńcom z miasta, równie
niezdecydowanym i skrępowanym jak one. By dodać sobie odwagi i wypaść
jak najlepiej w oczach dziewcząt, panowie przedstawiają się jako "Inżynier"
i "Magister". Ale ich ubogi repertuar metod podrywania sprowadza się do
fundowania wybrankom kolejnych porcji kremu, co przynosi dość opłakane
skutki żołądkowe. Pójście do kina okazuje się już przedsięwzięciem
za trudnym do zrealizowania, gdyż cała piątka nie może się zdecydować
na konkretny tytuł i z góry zakłada, że nie starczy dla nich biletów. Gdy
wydaje się, że z braku pomysłów przyjdzie zakończyć przed czasem tak
dobrze rozpoczętą znajomość, honor męski ratuje znajomy kelner, "światowiec",
właściciel mieszkania w stolicy, który zaprasza całe towarzystwo do siebie.
Bohaterowie filmu Kondratiuka: nudni i rozpaczliwie przeciętni, nieporadnie
szukają wzajemnego kontaktu, są żałośni w tworzeniu mitów z własnych,
niezrealizowanych marzeń. Z uporem oszukują się, że wyjazd był opłacalny,
a zawarte znajomości będą miały swój dalszy ciąg. Reżyser obserwuje ich
wnikliwie, chłodno i beznamiętnie, bez cienia napastliwości, ale i bez sympatii.
Sposobem narracji, ujęcia tematu, specyficznym gorzko - ironicznym humorem
"Dziewczyny do wzięcia" przypominają wczesne filmy Milosza Formana
("Czarny Piotruś", "Miłość blondynki") i innych reżyserów czeskiej "nowej fali"
końca lat 60. , szalenie trafne i wnikliwe w swej prostocie.

Komedia obyczajowa, 45 min, Polska 1972
Scenariusz i reżyseria: Janusz Kondratiuk
Zdjęcia: Wiesław Pyda
Muzyka: Czesław Niemen
Aktorzy: Ewa Szykulska, Ewa Pielach, Regina Regulska, Jan Stawarz,
Jan Mateusz Nowakowski, Jan Himilsbach, Zbigniew Buczkowski i inni

Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie. M.in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso.

Część 13. Canaletto i sztuka Wenecji
Wystawa w Galerii Królowej w Pałacu Buckingham, gdzie publiczność może oglądać dzieła sztuki z Kolekcji Królewskiej. Zaskakuje bogactwo inteligencji wizualnej Canaletta. Jego warsztat zmienia się, nieustannie balansuje między optyczną dokładnością i układem geometrycznym a wrażeniem wzrokowym
i przekształcaniem danych optycznych. Patrząc na dzieła, można podążać za jego myślą o Wenecji, architekturze, trudnej czasami historii Włoch. O tym,
czym Wenecja, Wenecja Euganejska i Włochy były dla Canaletta i jego współczesnych. Canaletto narzucił Brytyjczykom pewien wizerunek Wenecji. Zestawiając jego prace z pracami innych artystów weneckich, uzyskujemy pełniejszy obraz życia kulturalnego i społecznego miasta w tym okresie. Mamy
tu malarstwo historyczne, najwyżej wówczas cenione, a także inne zjawiska w sztuce, które miały wpływ na Canaletta.

"Mazurki nad Wisłą" to cykl reportaży poświęconych ludziom związanym z szeroko pojętym regionem Mazowsza, jego tradycjami muzycznymi,
artystycznymi i rzemieślniczymi. Są to zarówno wiejscy mistrzowie wyrastający ze swoich społeczności jak i ludzie miasta, którzy świadomie
wybralitradycyjną sztukę jako przestrzeń osobistego spełnienia i rozwoju. Ich ścieżki krzyżują się nad Wisłą, na festiwalu Wszystkie Mazurki
Świata, tworzącym przestrzeń inspiracji, kontynuacji i twórczości zakorzenionej głęboko w języku muzyki i sztuki tradycyjnej.
W kolejnych odcinkach poznamy osoby z różnych stron mazowieckiej równiny, które z pasją przekazują dalej to, czego nauczyły się od swoich
mistrzyń i mistrzów.

W romantycznej scenerii, w ślicznie udekorowanej łodzi, nad pięknym jeziorem przystojny młody człowiek chce się oświadczyć
ukochanej. Nagle dzieje się coś dziwnego - z nieba spada krowa, wprost na zakochaną parę. Mrukliwy Roberto prowadzi w Buenos
Aires sklep żelazny. Z pogardą patrzy na klientów i wykłóca się z producentami gwoździ o swoje zamówienia. Jego życie jest
spokojne i uporządkowane. Tylko pozornie. Roberto pasjami przeczesuje prasę codzienną w poszukiwaniu pikantnych, pełnych
absurdu, ociekających krwią wiadomości o wydarzeniach, które przytrafiły się ludziom na całym świecie. Najciekawsze wkleja do
albumów z wycinkami, które zapełniają jego mieszkanie. Z kolei Chińczyk Jun przyjechał do Buenos Aires, aby odszukać stryja.
Nie zna słowa po hiszpańsku, nikt nie jest w stanie go zrozumieć, jedyne, co ma, to adres wytatuowany na przedramieniu. W jaki
sposób los połączy obu mężczyzn i co wspólnego z nimi ma krowa z początku opowieści, można się przekonać, oglądając tę
ciepłą, zabawną, a przede wszystkim pełną smaku komedię, która podbiła serca publiczności i krytyków.

Film obyczajowy, komediowy,

Kiedy nagle z życia sześćdziesięcioletniej Eleny Greco znika jej najbliższa przyjaciółka, kobieta zaczyna opisywać
historię ich wieloletniej przyjaźni. Raffaellę Cerullo, zwaną Lilą, poznała w pierwszej klasie szkoły podstawowej
w 1950 roku. Akcja serialu toczy się w niebezpiecznym i jednocześnie magicznym Neapolu na przestrzeni ponad
60 lat. Elena stara się rozwikłać tajemnicę zniknięcia swojej przyjaciółki Lily, która była jej powiernicą i zarazem
największym wrogiem.

Irak, rok 2004. Polscy i bułgarscy żołnierze pod dowództwem kapitana Kalickiego dostają rozkaz obrony ratusza w Karbali.
Okrążeni przez przeważające siły wroga, pozbawieni łączności z bazą oraz zapasów żywności i amunicji, podejmują bohaterską walkę. Scenariusz "Karbali" powstał na podstawie faktów. Od 3 do 6 kwietnia 2004 roku około 40 polskich i bułgarskich żołnierzy broniło ratusza w centrum Karbali przed atakami kilkuset szyickich rebeliantów, którzy dostali się do miasta udając pielgrzymów uczestniczących w święcie Aszura. Terroryści najpierw dokonali kilku zamachów bombowych, których ofiarami padli cywile, a następnie otoczyli ratusz i odcięli go od świata zewnętrznego. W dwupiętrowym budynku pozostała jedynie garstka (w porównaniu z siłami wroga) Polaków i Bułgarów. Iraccy policjanci, strzegący znajdującego się w ratuszu więzienia, masowo zdezerterowali. Islamscy bojówkarze wezwali obrońców do kapitulacji, a kiedy ci odmówili, rozpoczęli szturm. Pomimo przygniatającej przewagi przeciwnika ratusz udało się utrzymać aż do przybycia posiłków. Nikt z bohaterskich obrońców nie zginął. Niestety, ich godny podziwu wyczyn z powodów politycznych został na kilka lat skazany na zapomnienie. Amerykanom bardzo zależało na zatajeniu faktu, że w Karbali zdezerterowały niemal wszystkie siły policyjno - wojskowe odtwarzanego właśnie zgodnie z życzeniem władz USA państwa irackiego. W związku z tym obronę miejscowego City Hall oficjalnie przypisano... Irakijczykom. Dopiero kilka lat temu prawda przedostała się do
mediów i opinii publicznej, także za sprawą "Karbali" Krzysztofa Łukaszewicza. Film, zarówno pod względem formy, jak i treści śmiało czerpie ze stylistyki współczesnego wojennego kina amerykańskiego (np. "Helikopter w ogniu" Ridleya Scotta). Nie jest to jednak naśladownictwo niewolnicze. Sprawdzone wzorce narracyjne i wizualne Łukaszewicz bardzo zręcznie wkomponowuje w słowiańską (czyli polską i bułgarską) mentalność swoich bohaterów, umiejętnie różnicuje ich charaktery, za pomocą zwięzłych dialogów "dopisując" każdemu szczegóły biograficzne, dzięki którym stają się bliżsi widzowi.
Fabuła "Karbali" toczy się wartko niczym w kinie akcji, a jednocześnie ani przez chwilę nie ma się wrażenia, że reżyser idzie w stronę niewyszukanego kina rozrywkowego a la "Rambo". Przeciwnie - patosu tu raczej niewiele (choć trochę jest, ale uzasadniony), żołnierzom często towarzyszy strach, zdarza im się ulegać słabościom. Brak też stereotypowego podziału na dobro i zło, są za to trudne nierzadko wybory moralne i tragedie, po których duchowe blizny pozostaną na zawsze. Mimo skromnego budżetu "Karbala" Łukaszewicza wytrzymuje porównanie z hollywoodzkimi "blockbusterami", którymi się inspirowała. To - jak napisał jeden z krytyków - film z werwą, pazurem, autentyczny, szczery. Spora w tym zasługa świetnego aktorstwa (zwłaszcza Bartłomieja Topy w głównej roli), "prestidigitatorskiego" kunsztu operatora Arkadiusza Tomiaka (pieniędzy starczyło tylko na osiem dni w Jordanii, resztę zdjęć zrealizowano w Polsce) oraz świetnie budującej klimat, orientalizującej muzyki Cezarego Skubiszewskiego. Karbala, początek kwietnia 2004 roku. Kilkunastoosobowy oddział pod dowództwem kapitana Kalickiego zostaje wysłany do miejskiego ratusza, by wzmocnić jego załogę złożoną z niespełna dwudziestu żołnierzy bułgarskich i sporej grupy irackich policjantów. W mieście jest niespokojnie, zbliża się święto Aszura, podczas którego spodziewane jest przybycie wielu tysięcy pielgrzymów. Rozkaz z bazy jest jasny - City Hall należy utrzymać za wszelką cenę, aż do przybycia ewentualnych posiłków, co powinno nastąpić w ciągu doby. Polscy żołnierze, którzy jako członkowie "misji stabilizacyjnej", przybyli do Iraku raczej pilnować porządku niż brać udział w regularnej wojnie,

Miał silny, wyrazisty głos. Pobrzmiewały w nim zdecydowanie i inteligencja, a także nuta bezczelności. Ten głos stanowił
jego główne narzędzie pracy. W końcu był dziennikarzem. Zadawał nim pytania nieubłaganie, jedno śmielsze od drugiego.
W trakcie trwającej wiele dekad kariery Mike Wallace przepytał cały korowód prominentnych postaci, w tym Kirka Douglasa,
Salvadora Dalego, Orianę Fallaci, Ruhollaha Chomeiniego, Donalda Trumpa i Władimira Putina.
W dokumencie Aviego Belkina można zobaczyć fragmenty jego najważniejszych wywiadów. Szybko zmontowane, często
wyświetlane na podzielonym ekranie, układają się w imponujące portfolio Wallace’a. Film skupia się na życiu zawodowym
bohatera, ale pokazuje również przebłyski tego, kim był prywatnie, a był wrażliwszym człowiekiem, niż sugerowałby to jego
telewizyjny wizerunek.