TVP Kultura - Program TV na wtorek 20 czerwca 2023

Obraz utracony ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie w czasie II wojny światowej, powrócił do MNW w czerwcu 2020 r.
Jacek Malczewski jest jednym z najbardziej uznanych polskich artystów. Urodzony 15 lipca 1854 r. w Radomiu, zmarł 8 października
1929 r. w Krakowie. Był malarzem i rysownikiem, najwybitniejszym przedstawicielem symbolizmu w polskim malarstwie przełomu
XIX i XX wieku.
Obraz Jacka Malczewskiego Przy fortepianie z 1877 roku to wczesne dzieło artysty. Portret dwóch sióstr malarza młodszej
Heleny, późniejszej żony Wacława Karczewskiego oraz starszej Bronisławy. W zachowanej literaturze obraz ten był tytułowany
również jako Portret sióstr artysty. Zapewne z uwagi na osobisty charakter dzieła, obraz mógł cały czas znajdować się w kolekcji
rodzinnej Heleny Karczewskiej i nie był prezentowany na licznych wystawach Jacka Malczewskiego, o czym świadczy brak
wzmianek w zachowanych katalogach wystaw artysty.
Losy obiektu w czasie II wojny światowej pozostają nieznane. Można jedynie przypuszczać, że obraz pozostał w muzeum aż
do wybuchu powstania warszawskiego w 1944 roku. Po upadku powstania, gdy Niemcy niszczyli pozostałości miasta i wypędzali
z Warszawy ludność cywilną, wiele ze znajdujących się jeszcze w obrębie miasta zbiorów padło ofiarą grabieży lub uległo
zniszczeniu, inne wywieziono do składnic na Dolnym Śląsku, w Austrii i w Niemczech. Obraz Malczewskiego nie widnieje na listach ewakuacyjnych, mógł więc paść ofiarą szabru z budynku muzeum.
Od zakończenia II wojny światowej obraz był poszukiwany przez stronę polską. Zarejestrowany został w bazie strat wojennych
prowadzonej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pod nr 6778. Losy obiektu pozostawały nieznane do listopada
2019 r. , kiedy to Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zostało poinformowane, że obraz został wystawiony na sprzedaż
w domu aukcyjnym Roseberys w Londynie. Jak się okazało, wcześniej, w 1997 r. dzieło zostało zakupione na licytacji w domu
aukcyjnym Christie’s w Nowym Jorku. Natychmiast podjęto działania w celu wycofania dzieła z aukcji. Dom aukcyjny Roseberys
przyjął argumenty strony polskiej i zgodził się zatrzymać obiekt do momentu wyjaśnienia sprawy.
24 grudnia 2019 r. MKiDN wysłało do Londynu wniosek restytucyjny, który dom aukcyjny przekazał ówczesnemu posiadaczowi
obrazu. Już na początku stycznia 2020 r. z MKiDN skontaktował się mailowo syn posiadacza, informując, że jego ojciec jest gotowy zwrócić dzieło do Polski. W wyniku negocjacji prowadzonych przez ministerstwo bezpośrednio z dotychczasowym posiadaczem,
p. Kevinem McCormackiem, podjął on decyzję o dobrowolnym i bezwarunkowym zwrocie obrazu. Za ten gest, rzadko spotykany
w praktyce restytucyjnej, p. McCormack został uhonorowany dyplomem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Uroczystość przekazania obrazu do zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie odbyła się 22 czerwca 2020 roku.
Jest to pierwszy odzyskany obraz autorstwa Jacka Malczewskiego. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego nadal poszukuje
ponad 70 obrazów tego wybitnego artysty, będących polskimi stratami wojennymi. Najbardziej znane wśród nich to: Autoportret
z ok. 1910 r. , Portret Juliusza Hermana i dr. Brzezińskiego z 1886 r. czy Portret Xawerego Branickiego z 1908 r.

Bohaterką czwartego odcinka jest Mania Kasina, czyli Maria Siwiec. Maria Siwiec należy do najwybitniejszych współczesnych śpiewaczek ludowych. Zdobyła uznanie jako solistka, członkini i kierowniczka zespołu "Gołcunecki", doskonała tancerka ludowa oraz mistrzyni i popularyzatorka tradycji muzycznych południowego Mazowsza (obszaru przenikania się wpływów z regionu opoczyńskiego i radomskiego). Urodziła się we wsi Gałki Rusinowskie w 1959 r.
Marię Siwiec cechuje prostolinijność, ujmująca życzliwość i szczególna umiejętność tradycyjnego przekazu pieśni, melodii, tańców. Od wielu lat wraz
z członkiniami zespołu "Gołcunecki", z muzykantami i kapelami z okolic Przysuchy prowadzi warsztaty śpiewu i tańca tradycyjnego. Jest laureatką wielu
festiwali i nagród m.in. Nagrody im. Oskara Kolberga (2015 r.).

Przegląd najważniejszych wydarzeń kulturalnych. Podróż po wystawach, kinach, teatrach, a także rozmowy i opinie czołowych postaci ze świata kultury.

Kazimierz Tarnas jest m.in. twórcą znakomitych adaptacji prozy
Kornela Makuszyńskiego, jak "Szaleństwa panny Ewy", "Awantura o
Basię" czy właśnie "Panna z mokrą głową". Równolegle z wersją kinową
reżyser zrealizował sześcioodcinkowy serial telewizyjny o przygodach
tytułowej panny. Zagrała ją 13 - letnia wówczas rewelacyjna Paulina
Tworzyańska, którą wybrano spośród blisko trzech tysięcy kandydatek z
całej Polski. Przyjechała na zdjęcia próbne do Warszawy z Bielska - Białej
wraz z trzema równie uzdolnionymi koleżankami związanymi z
miejscowym Teatrem Ekspresji Dziecięcej. Młodziutka debiutantka
filmowa wystąpiła u boku najwspanialszych aktorów polskiej sceny i
ekranu, umiejętnie wykorzystując do swojej roli doświadczenia
profesjonalnych wykonawców. Atrakcją filmu są też melodyjne piosenki,
do których słowa napisał Wojciech Młynarski, a muzykę skomponował
Jerzy "Duduś" Matuszkiewicz.
Tytułowa "panna z mokrą głową" to Irenka Borowska, pełna życia
i energii panienka z dobrego domu. Trzynastolatka wiedzie radosny
i beztroski żywot, ugania się po okolicy z wiernym czworonożnym
przyjacielem, psem Drabem. Wszędzie jej pełno, jest ciekawa
wszystkiego, chce wiedzieć co dzieje się w rodzinnym dworku i obejściu.
Tymczasem nad domem państwa Borkowskich zbierają się ciemne
chmury. Są lata trzydzieste, trwa kryzys. Majątek rodziny podupada.
Pewnej nocy uwagę Irenki przyciągają tajemnicze odgłosy, dobiegające
z kuchni. Wspomagana przez wiernego Draba nieustraszona nastolatka
przepędza złodzieja. Wszyscy są zaniepokojeni zuchwałym czynem
panienki. Aby nieco poskromić jej temperament, rodzina zatrudnia
prywatnego nauczyciela, pana Podkówkę.
Tymczasem w dworku dzieje się coraz gorzej. Ojciec, zadłużony
u niejakiego Zgierskiego, po kawałku wyprzedaje łąki i las. Podczas
wycinki drzew ginie przywalony dębem. Majątek Borowskich zostaje
zlicytowany. Irenka postanawia pomóc matce i w tajemnicy przed nią
udaje się do Warszawy, do bogatej ciotki. Niestety, nie zastaje jej w
domu. Okazuje się, że ciotka wyjechała do Zakopanego. Irenka podąża
za nią, ale znowu nie dochodzi do spotkania. Wkrótce jednak szczęście
uśmiecha się do dziewczyny.

Film dla młodych widzów, 94 min, Polska 1994
Reżyseria: Kazimierz Tarnas
Scenariusz na podstawie powieści Kornela Makuszyńskiego: Tomasz
Piotrowski, Kazimierz Tarnas
Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski
Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz
Aktorzy: Paulina Tworzyańska, Anna Nehrebecka, Marek Kondrat,
Anna Milewska, Iga Cembrzyńska, Hanna Stankówna, Antoni Frycz,
Beata Tyszkiewicz, Marian Opania, Jerzy Binczycki, Rafał Wieczyński,
Anna Dymna, Krzysztof Kowalewski i inni

W Opolu mieszka Graba, dawny oficer sztabu WP, w cywilu kupiec. Wykorzystując jego biedę i ciężką chorobę córki, Abwehra pozwala mu najpierw na drobny przemyt, a później szantażem zmusza do współpracy. Nie wie, że uprzedził ich kontrwywiad polski. Poszukując wtyczki we wrocławskiej Abwehrze, Czarek wcześniej od Graby rozpoznaje zamiary Niemców wobec niego i skłania go do roli podwójnego agenta. Od dawnego kolegi z WP Graba dostaje dokumenty sztabu polskiego i przekazuje łącznikowi z Abwehrą, majorowi Zimmerowi. Mimo że piękna agentka Abwehry, Elsa Gurke (Szarotka), obserwuje każdy krok Graby, udaje mu się potwierdzić zaufanie wrocławskiej komórki niemieckiego wywiadu. W Berlinie major Seebohm jest zadowolony, ale coś
w sprawie niepokoi porucznika Relke.

Dokument przybliża sylwetkę Kazimierza Wiśniaka, scenografa, rysownika,
jednego z założycieli kabaretu Piwnicy pod Baranami.

Film zrealizowany na podstawie utworu Juliusza Słowackiego pt. "Anhelli". Film jest autorską adaptacją poematu, nieco uwspółcześnioną, wskazującą na jego aktualną wymowę. Akcja rozgrywa się na alternatywnej scenie teatralnej w stodole na wsi, gdzie grupa aktorów przygotowuje się do spektaklu na podstawie "Anhellego". W którymś momencie rzeczywistość zaczyna im się mieszać z fikcją literacką i sami nie wiedzą, kiedy naprawdę stają się postaciami z utworu.

Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie. M.in. Leonardo, Rembrandt, Cezanne, Monet, Picasso.
Odc. 15 - "Słoneczniki"
Każdy artysta jest znany z jednego obrazu, który mówi o nim wszystko. Wiadomo, Rembrandt to "Straż nocna", a "Mona Lisa" to Leonardo da Vinci.
W wypadku van Gogha takim dziełem są "Słoneczniki". Obraz mówi o jego możliwościach, ponieważ dokonał czegoś trudnego do zrobienia. Metodą kolejnych prób dochodził do doskonałości. Mówi też coś o jego ówczesnym życiu, gdy tęsknił za miłością, radością, muzyką. Tego wszystkiego mu
wtedy brakowało. Znamy tragedię, która stała się częścią jego życia. To wszystko zawiera się w obrazie. A ludzie naprawdę kochają "Słoneczniki".
Rozpoznają w nich tęsknotę za szczęściem, znaną każdemu. Obraz mówi o tym wszystkim. Dlatego jest arcydziełem. Ikoną.

Dramat wojenny, film niemy,

Film "Szaleńcy" jest debiutem fabularnym Leonarda Buczkowskiego. Akcja rozgrywa się na początku pierwszej wojny
światowej. Główny bohater, Filipek, pracownik krakowskiej winiarni, poznaje w legionowym biurze werbunkowym
studenta z Zurychu, Reckiego, który porzucił naukę i zgłosił się na ochotnika do walki przeciwko zaborcom. Filipek
również zaciąga się na wojnę. Podczas walk ratuje życie studenta, znajdują schronienie w pobliskim dworze, gdzie
córka dziedzica po kryjomu opiekuje się rannym żółnierzem. Gdy dwór zajmują Rosjanie, z kolei syn dziedzica ratuje
rannego. Odtąd walczą wszyscy trzej razem, a Zofia, dziedzicówna, pracuje w szpitalu. Najmłodszy z trójki, Kazik,
ginie. Koledzy żołnierską piosenką nad grobem żegnają poległego.

"Mazurki nad Wisłą" to cykl reportaży poświęconych ludziom związanym z szeroko pojętym regionem Mazowsza, jego tradycjami muzycznymi,
artystycznymi i rzemieślniczymi. Są to zarówno wiejscy mistrzowie wyrastający ze swoich społeczności jak i ludzie miasta, którzy świadomie
wybrali tradycyjne sztuki jako przestrzeń osobistego spełnienia i rozwoju. Ich ścieżki krzyżują się nad Wisłą, na festiwalu Wszystkie Mazurki Świata,
tworzącym przestrzeń inspiracji, kontynuacji i twórczości zakorzenionej głęboko w języku muzyki i sztuki tradycyjnej.
W kolejnych odcinkach poznamy osoby z różnych stron mazowieckiej równiny, które z pasją przekazują dalej to, czego nauczyły się od swoich
mistrzyń i mistrzów.

Ulotny świat wakacji: senna atmosfera lata, gorące promienie słońca i morska bryza na twarzy. Ava jest młodą dziewczyną, w której dojrzewa bunt.
Spotkany na plaży tajemniczy chłopak sprawi, że Ava instynktownie podda się temu, co nowe i nieznane. To będzie czas pierwszej miłosnej fascynacji, niezależności i wolności. Jedno jest pewne: takie lato zdarza się tylko raz w życiu.

Kiedy nagle z życia sześćdziesięcioletniej Eleny Greco znika jej najbliższa przyjaciółka, kobieta zaczyna opisywać historię ich wieloletniej przyjaźni. Raffaellę Cerullo, zwaną Lilą, poznała w pierwszej klasie szkoły podstawowej w 1950 roku. Akcja serialu toczy się w niebezpiecznym i jednocześnie magicznym Neapolu, na przestrzeni ponad 60 lat. Elena stara się rozwikłać tajemnicę zniknięcia swojej przyjaciółki, która była jej powiernicą i zarazem największym wrogiem.

Serial obyczajowy,

W dniach 16 - 19 czerwca 2023 r. w Zamościu odbędzie się XXII Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej Dwa Teatry. Podczas gali Festiwalu wręczone zostaną nagrody w 18 kategoriach dla twórców. Drugą część gali poprowadzą Katarzyna Sanocka i Krzysztof Grzybowski.

Melodramat,

Zrealizowana z niezwykłym pietyzmem i imponującą starannością, świadomie wyciszona i pełna liryzmu adaptacja
wiktoriańskiej powieści Thomasa Hardy ' ego, była niewątpliwą niespodzianką w twórczości reżysera "Matni".
Jest to wzruszająca, ale i gorzka opowieść o tragicznym losie młodej wiejskiej dziewczyny, która staje się ofiarą
bezwzględnych norm społecznych, ale również ślepego losu, przypadku, który naznacza jej życie swoistym fatum.
Piękne zdjęcia, scenografia, kostiumy (nagrodzone Oscarami), wspaniała rola Nastassii Kinski są niezaprzeczalnymi
atutami tej pasjonującej opowieści o miłości i nietolerancji, toczącej się w zmiennym rytmie pór roku, stanowiącymi
swego rodzaju dopełnienie i jednocześnie odzwierciedlenie losu bohaterki.
[Filmoteka Narodowa]

Piotr, nazywany przez przyjaciół Pytonem, przyjeżdża z Anglii do Polski na ślub z piękną Żanetą. W starym domu otrzymanym w prezencie od przyszłego teścia zamierza urządzić rodzinne gniazdko dla siebie i narzeczonej. Plany komplikują się, gdy w przeddzień wesela mężczyzna znajduje ludzkie szczątki, zakopane nieopodal posesji. W trakcie oględzin dochodzi do nieszczęśliwego wypadku. Piotr traci przytomność, a po odzyskaniu świadomości odkrywa,
że jego makabryczne znalezisko zniknęło, a on sam nie potrafi przypomnieć sobie niczego z ostatnich godzin. Tymczasem rozpoczyna się wesele.
Zaproszeni na uroczystą ceremonię goście, na czele z bratem Żanety - Jasnym- dostrzegają, że z panem młodym zaczyna się dziać coś niepokojącego. Nagrody: 2015Austin (Fantastic Fest) - Nagroda dla najlepszego filmu w kategorii: Horror; Hajfa (Międzynarodowy Festiwal Filmowy) - Nagroda za najlepszy film w kategorii "Between Judaism and Israelism"; Sitges (MFF Fantastycznych i Grozy) - nagroda za najlepsze zdjęcia; Cottbus (Festiwal Młodego Kina Wschodnioeuropejskiego) - Wyróżnienie Specjalne.
(filmpolski.pl)