TVP Nauka - Program TV na sobotę 08 kwietnia 2023

Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie.

Starzejemy się i na razie nie umiemy powstrzymać tego procesu. Ale jaka jest w ogóle
jego rola? I to nie tylko na poziomie konkretnej komórki, ale całego społeczeństwa?
Starzejące się kraje to ogromne wyzwanie dla ekonomistów, architektów i lekarzy,
jednak ludzie starsi to nieoceniona wiedza i doświadczenia.

Jedną z najpowszechniejszych chorób cywilizacyjnych jest cukrzyca. W tym odcinku opowiemy o przyczynach
cukrzycy typu I i II. Poznacie mechanizm odpowiedzialny za rozwój choroby w organizmie. Ale zobaczycie,
że cukrzyca nie przeszkadza w normalnym życiu - uprawianiu sportów, nauce etc. Wytłumaczymy, jak działa
nowoczesny glukometr, z którym diabetycy praktycznie się nie rozstają, i powiemy, dlaczego tak ważne jest,
by go używać. A tymczasem zachęcamy widzów do ograniczenia cukru w diecie!

Przez wiele lat wydawało się to nieprawdopodobne, nielogiczne i przeczące prawom fizyki, że śmigłowce mogą latać.
Dziś już dokładnie wiemy, jak i dlaczego śmigłowce latają, co wytłumaczymy. Widzowie mają też niepowtarzalną
okazję zobaczyć, jak powstają śmigłowce. To historia jednego z najstarszych śmigłowców wyprodukowanych
w Polsce. Będą też współczesne, naszpikowane nowoczesnymi rozwiązaniami technicznymi.

Historia ryb żyjących w lesie. A także w glebie, która ten las karmi. Oraz w drapieżnikach, padlinożercach, a nawet roślinożercach zamieszkujących ten las. Szkocki łosoś atlantycki, król ryb jest nie tylko największą zdobyczą każdego wędkarza, ale także kluczowym elementem budulcowym złożonego ekosystemu leśnego. W zamian łososie potrzebują wsparcia od bogatego i zróżnicowanego środowiska, które rozciąga się daleko poza brzegami ich rzeki. Niestety, postępujące przez stulecia zubożenie naturalnych lasów Szkocji oraz dzikiej przyrody, która je ukształtowała, zubożyło także rzeki, a tym samym zdziesiątkowało ogromne niegdyś ławice łososi w tych rzekach żyjące. Dziś ten wspaniały gatunek ryb, niegdyś symboliczny dla wód kaskadowych rzek Szkocji, jest zagrożony jak nigdy dotąd.

Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.

Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.

Historia Bazyliki Grobu Bożego w Jerozolimie. Dokument został zrealizowany
podczas świąt wielkanocnych w 2010 roku, kiedy we wszystkich obrządkach
obchodzono Wielkanoc w tym samym czasie.

Fabularyzowany dokument o twórcy przemysłu naftowego, Ignacym Łukasiewiczu.
Film opowiada o życiu i działalności wynalazczej, przemysłowej oraz społecznej
Ignacego Łukasiewicza.

Dokument fabularyzowany,

Jak wygląda sobota na prowincji i kogo wiesza się na latarniach? Co piją miejscowi i jak zrobić peruwiańskiego drinka? Dowiemy się też, że w Peru ludzie głosują na bolków i budki.

Tym razem pojeździmy trochę po mieście (w sposób, który odradzamy turystom). Zajrzymy tu i tam. Załatwimy parę spraw. Poznamy miejscowych ludzi. Ubijemy jakiś interes. A przede wszystkim poznamy niepisane zasady ruchu drogowego obowiązujące w Peru. Wojciech Cejrowski wyrobi też sobie nowe prawo jazdy. Robi to w każdym kraju i ma ich całą talię.

Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.

W tym programie pobudzamy ciekawość świata, zmuszamy do kreatywnego myślenia. Wiedza przekazywana jest zawsze w praktycznym kontekście, mówimy nie tylko jak, ale i po co. Celem programu jest prowokowanie widzów do działania i eksperymentowania, uświadamianie im możliwości zmiany i kształtowania rzeczywistości przez nich samych.

W 1961 roku, podczas realizacji zdjęć na Madagaskarze, David Attenborough otrzymał wyjątkową pamiątkę: fragmenty jaj należące do największego ptaka wszechczasów. Teraz wraca na wyspę i pyta, czy zawiera wskazówkę do uratowania pozostałej dzikiej przyrody w kraju.

Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki.

Teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. Teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się.
Zaktualizowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody czerwona lista dobitnie pokazuje, że świat zwierząt i roślin kurczy się w zastraszającym tempie. Według najnowszych danych przez działalność człowieka zagrożonych obecnie jest ponad 41 tysięcy gatunków, czyli statystycznie co trzeci z występujących na Ziemi. Z polskich lasów już wkrótce może zniknąć ryś, wilk, niedźwiedź, cietrzew, z Bałtyku - foka szara, a z Tatr - kozice. Jak do tego nie dopuścić, jak chronić te gatunki, by za kilka lat móc podziwiać je na żywo, a nie wyłącznie na archiwalnych zdjęciach? Podstawą jest jak zawsze wiedza i świadomość. Dlatego ten odcinek teleturnieju poświęcony jest ginącym i zagrożonym gatunkom roślin i zwierząt.

Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.

Trzyodcinkowy film dokumentalny, prezentujący przyrodę Portugalii. To podróż po najdzikszych i najbardziej dziewiczych miejscach tego kraju. Od równin po góry, od wybrzeży po wyspę. Podczas wędrówki przez dziką Portugalię, z południa na północ, poznamy wspaniałe żyjące tu zwierzęta i niezwykłe tajemnice ich życia. Rozległe równiny na południu Portugalii to obszary bardzo zróżnicowane pod względem biologicznym. Niezwykły krajobraz z licznymi dębami korkowymi jest wynikiem działalności człowieka w ciągu ostatnich stuleci. W Portugalii znajdują się największe obszary lasów dębów korkowych. Te drzewa narodowe są objęte ochroną prawną już od XIII wieku. Wśród zwierząt zamieszkujących lasy dębów korkowych znajdują się gatunki zagrożone wymarciem. Jeden z nich, ryś iberyjski,
był niegdyś trzecim na świecie najbardziej zagrożonym gatunkiem z rodziny kotowatych.

Co było pierwsze: jajko czy kura? W tej kwestii autor dokumentu nie pozostawia żadnych wątpliwości.
I jeszcze jedno jest pewne: że jajko to prawdziwy cud natury.
Jajka różnią się nie tylko wielkością, także kształtem są okrągłe, długie i wąskie, spiczaste, owalne;
barwą - mogą być jasne i gładkie, niebieskie, zielone, w cętki, kropki, pręgowane, nakrapiane, plamkowane,
w rozmaite desenie; twardością skorupki do zrobienia otworu w jajku strusia potrzebna jest nawet wiertarka.
Dla ornitologów jajka są nie mniej ważnym przedmiotem badań niż same ptaki.
W Górnośląskim Muzeum Przyrodniczym w Bytomiu znajduje się unikatowa kolekcja oologiczna,
a niektóre z przechowywanych tam okazów mają grubo ponad 100 lat. Jest to zarazem jeden z największych
tego typu zbiorów w Polsce. Z kolei najbardziej kolorową kolekcję jajek i równie okazałą można spotkać
w Muzeum Etnograficznym w Krakowie, gdzie znajduje się wielka ekspozycja wielkanocnych pisanek:
10 tysięcy eksponatów zbieranych od XIX wieku.
Głównym tematem filmu Marcina Krzyżańskiego jest właśnie Wielkanoc i nierozerwalnie łączące się
z tym świętem kolorowe jajka. Pisanki w wielu kulturach uchodzą za symbol odradzającego się życia,
symbol płodności, wiąże się z nimi wiele legend, są ważnym elementem ludowych tradycji i obyczajów:
pisanki zawieszone w sadzie gwarantują urodzaj, pozostawione po świętach w domu chronią przed
uderzeniem pioruna. Dziś wszystkie kolorowe jajka zazwyczaj nazywamy pisankami, ale dawniej nosiły
różne nazwy w zależności od techniki wykonania: malowanki, kraszanki, oklejanki.
Wiek najstarszych pisanek sięga pięciu tysięcy lat, pochodzą z wykopalisk w Mezopotamii. Sztuka
zdobienia jaj była także znana Egipcjanom, Grekom, Rzymianom, Chińczykom. Do Europy ten zwyczaj
przywieźli Persowie. Najstarsze pisanki znalezione w Polsce pochodzą z X wieku. Niekwestionowaną
stolicą malowanych jaj jest u nas małopolska wieś Zalipie. Pisanki mienią się tu wszystkimi kolorami
kwiatów majowej łąki. W Zalipiu istnieje Dom Malarek, gdzie kultywuje się stare tradycje, pieczołowicie
przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Nikt nie wyobraża sobie Wielkanocy bez koszyczka z pisankami, który ściśle nawiązuje do polskiej
tradycji obchodzenia świąt wielkanocnych. Tymczasem w początkach chrześcijaństwa Kościół traktował
malowanie jaj jako zwyczaj pogański. Prawo surowo też zabraniało jedzenia jaj w Wielkanoc. Zakaz ten
został oficjalnie zniesiony dopiero w XII wieku.


Film dokumentalny, Polska 2007
Scenariusz i realizacja: Marcin Krzyżański
Zdjęcia: Zbigniew Jarosz, Konrad Kata, Krzysztof Skrok

Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki.

Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie.

Jak wygląda sobota na prowincji i kogo wiesza się na latarniach? Co piją miejscowi i jak zrobić peruwiańskiego drinka? Dowiemy się też, że w Peru ludzie głosują na bolków i budki.

Sztuczna inteligencja to najpotężniejsza technologia naszych czasów, która może okazać się pomocna w rozwiązaniu najbardziej palących problemów i wyzwań ludzkości, ale też przyczynić się do jej upadku. Film podąża za pionierami w dziedzinie sztucznej inteligencji, pracującymi nad jej coraz bardziej wyrafinowaną formą. Czas postawić pytania, na które musimy znaleźć odpowiedź już dziś. Czy sztuczna inteligencja jest dla nas bezpieczna? Jak wpływa na to, kim jesteśmy? Jakie cele i wartości w niej kodujemy i czy mamy nad nią w ogóle kontrolę?

Ten film zabiera widzów do wnętrza Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS), najbardziej ambitnego projektu orbitalnego, jaki kiedykolwiek powstał. Ten gigantyczny obiekt o powierzchni około 9700 m2 pozwala mieszkańcom Ziemi m.in. przygotować się na długie okresy stanu nieważkości, będąc niejako prekursorem przyszłych wypraw Ziemian na Marsa.

W 1961 roku, podczas realizacji zdjęć na Madagaskarze, David Attenborough otrzymał wyjątkową pamiątkę: fragmenty jaj należące do największego ptaka wszechczasów. Teraz wraca na wyspę i pyta, czy zawiera wskazówkę do uratowania pozostałej dzikiej przyrody w kraju.

Słońce widzimy jako świetlistą kulę na niebie. Ale nie jest to jedyne jego oblicze. To przede wszystkim gigantyczny reaktor termojądrowy. Życie na Ziemi istnieje dzięki energii dostarczanej przez naszą gwiazdę. Wszystkie procesy zachodzące na Słońcu w sposób bezpośredni wpływają na procesy na Ziemi. Od energii dostarczanej żywym organizmom po odnawialne źródło elektryczności dla naszej cywilizacji. Słońce zasila naszą planetę, ale może także stanowić dla niej zagrożenie. Dokument zaprasza na niezwykłą wyprawę w poszukiwaniu odpowiedzi o rolę Słońca dla Ziemi. Pokażemy zapierające dech w piersiach oblicze naszej dziennej gwiazdy oglądane przez największy teleskop słoneczny w Polsce. Sprawdzimy, w jaki sposób zmienia się Słońce i jak przekłada się to na zmiany na naszej planecie. Właśnie takie jest Słońce - nasze źródło życia.

Sztuczna inteligencja to najpotężniejsza technologia naszych czasów, która może okazać się pomocna w rozwiązaniu najbardziej palących problemów i wyzwań ludzkości, ale też przyczynić się do jej upadku. Film podąża za pionierami w dziedzinie sztucznej inteligencji, pracującymi nad jej coraz bardziej wyrafinowaną formą. Czas postawić pytania, na które musimy znaleźć odpowiedź już dziś. Czy sztuczna inteligencja jest dla nas bezpieczna? Jak wpływa na to, kim jesteśmy? Jakie cele i wartości w niej kodujemy i czy mamy nad nią w ogóle kontrolę?

Jedną z najpowszechniejszych chorób cywilizacyjnych jest cukrzyca. W tym odcinku opowiemy o przyczynach
cukrzycy typu I i II. Poznacie mechanizm odpowiedzialny za rozwój choroby w organizmie. Ale zobaczycie,
że cukrzyca nie przeszkadza w normalnym życiu - uprawianiu sportów, nauce etc. Wytłumaczymy, jak działa
nowoczesny glukometr, z którym diabetycy praktycznie się nie rozstają, i powiemy, dlaczego tak ważne jest,
by go używać. A tymczasem zachęcamy widzów do ograniczenia cukru w diecie!

Przez wiele lat wydawało się to nieprawdopodobne, nielogiczne i przeczące prawom fizyki, że śmigłowce mogą latać.
Dziś już dokładnie wiemy, jak i dlaczego śmigłowce latają, co wytłumaczymy. Widzowie mają też niepowtarzalną
okazję zobaczyć, jak powstają śmigłowce. To historia jednego z najstarszych śmigłowców wyprodukowanych
w Polsce. Będą też współczesne, naszpikowane nowoczesnymi rozwiązaniami technicznymi.